2024-03-29T05:43:45Z
https://jlq.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9514
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
صفحات آغازین
2019
06
22
1
5
https://jlq.ut.ac.ir/article_72397_46ec2776e1416104d42261f241337d3c.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
شرایط قرار تأمین هزینهها در داوری تجاری بینالمللی
اعظم
انصاری
رضا
معبودی نیشابوری
امروزه امکان صدور قرار تأمین هزینهها برای جلوگیری از طرح دعوای واهی در اغلب مقررات ملی و سازمانهای داوری بینالمللی به رسمیت شناخته شده است. با این حال قانون داوری تجاری بینالمللی ایران به پیروی از قانون نمونۀ آنسیترال 1985 به قرار مزبور اشارهای نکرده و به طرح سؤالاتی در خصوص امکان و شرایط صدور این قرار در داوریهای مشمول این قانون منجر شده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی ضمن ارائۀ مفهوم روشنی از قرار مزبور به بررسی امکان و شرایط صدور آن مطابق قانون ایران میپردازد. نتایج نشان میدهد درحالیکه امکان صدور قرار تأمین هزینهها مطابق قانون داوری تجاری بینالمللی ایران وجود دارد، شرایط موجود برای صدور چنین قراری باید با توجه به حقوق عرفی بازرگانی مدنظر قرار گیرد. سایر ابهامات شکلی مرتبط با این قرار نیز با توجه به قواعد کلی حاکم بر دستورهای موقت در داوری تجاری بینالمللی پاسخ داده میشود.
خوانده
دستور موقت
دعوای واهی
قواعد شکلی
هزینههای داوری
2019
06
22
177
195
https://jlq.ut.ac.ir/article_72021_47970ae4ebda124fb96cccb884d3e623.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
بررسی تعهدنامۀ جبران خسارت در حقوق حمل دریایی
محسن
ایزانلو
ابوالفضل
شاهین
سیاوش
سفیداری
تعهدنامههای جبران خسارت بهعنوان یکی از اقسام شرط تضمین جبران خسارت، در زمینۀ حملونقل کالا در قراردادهای تجاری و بهویژه در حوزۀ حملونقل دریایی بهکار میروند. استفادۀ صحیح از این تعهدنامهها میتواند ضمن تأمین امنیت حقوقی معاملات، تسریع و تسهیل انجام قراردادهای تجاری را در پی داشته باشد و صرفهجویی درهزینهها را به ارمغان آورد. در مقابل این امکان وجود دارد که از این اسناد بهعنوان ابزاری برای تقلب استفاده شود و بدینوسیله امنیت حقوقی قراردادهای تجاری مورد تهدید قرار گیرد. به همین دلیل، اعتبار این تأسیس حقوقی مورد تردید و اختلافنظرهایی واقع شده است که بررسی دقیق آن را ایجاب میکند. علاوهبر این، در تبیین مفهوم این تعهدنامهها، بحث از ماهیت حقوقی آنها و شناسایی کارکردشان امری اجتنابناپذیر است. بدینمنظور، در این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی، ابتدا مفهوم این نهاد و سپس اعتبار و ماهیت آن مطالعه شده و در نهایت، کارکردهای این سند بررسی خواهد شد.
بارنامۀ تمیز
بارنامۀ مشروط
تحویل کالا
تضمین جبران خسارت
تغییر مقصد
تقلب
2019
06
22
197
216
https://jlq.ut.ac.ir/article_72022_d3c1ec5cd3a241679abafe8000a3799d.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
مقدمهای تحلیلی و انتقادی بر مطالعۀ تطبیقی حقوق مسئولیت مدنی آمریکا
حسن
بادینی
زهرا
تخشید
با وجود پشتوانة غنی فقهی نظام مسئولیت مدنی ایران، تغییر شرایط زندگی اجتماعی موجب شده که این نظام بینیاز از مطالعات تطبیقی و دستاوردهای حقوق خارجی نباشد. با عنایت به اینکه در چند دهة اخیر کانون تحولات مسئولیت مدنی، حقوق ایالات متحدة آمریکا بوده است، تجربیات حقوق این کشور میتواند برای تحول نظام مسئولیت مدنی ایران استفاده شود. با این همه، با توجه به پیچیدگی حقوق مسئولیت مدنی آمریکا، پرسشی که مطرح میشود این است که پژوهشگر بههنگام مطالعة حقوق این کشور باید به چه نکاتی توجه کند و مهمترین آسیبهای این نوع مطالعات کدام است؟ در هم تنیدن حقوق فدرال و حقوق ایالات و تأثیر قوانین بر نظام مسئولیت مدنی و مفاهیم و اصطلاحات خاص نظام مسئولیت مدنی آمریکا که بیشتر باید محتوای آنها را درک کرد تا معنی ظاهری، جزو محدودیتها و دشواریهای پژوهش در این حوزه است. از طرف دیگر، نظام مسئولیت مدنی این کشور مبتنیبر ایدهها و چارچوبهایی است که بر اجرای قواعد و فروعات مسئولیت مدنی در دعاوی تأثیرگذار است: زیاندیده محوری، توجه به سیاستهای بازدارندگی و توزیع ضرر با هدف تنظیم رفتار اجتماعی و بازاری تابعان حقوق و باز بودن دروازة مسئولیت مدنی، از جمله مهمترینِ این ویژگیهاست. در این مقاله با ذکر مثالها و موارد عملی نشان داده شده است که چگونه میتوان از تجربیات حقوق این کشور برای تحول نظام مسئولیت مدنی ایران استفاده کرد.
بازدارندگی
توزیع ضرر
جبران خسارت
خطای معین بیاحتیاطی
خسارات تنبیهی
2019
06
22
217
237
https://jlq.ut.ac.ir/article_72023_a3b57df7b0d5ebf07851a3a02d3b079f.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
ضرورت موافقت زوج برای خروج زوجه از کشور
لیلا
ثمنی
طاهره سادات
نعیمی
براساس مبانی فقه امامیه، خروج زوجه از منزل منوط به اذن زوج است. در نظام حقوقی ایران، خروج از کشور برای زنان متأهل، منوط به موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری، اجازۀ دادستان است. این قانون با چالشهای متعددی مانند استقراء ناقص و وجود نقاط ضعف در شناخت دقیق ماهیت و مصادیق اضطرار و التزام دخالت دادستان در قرارداد خصوصی نکاح روبهروست. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی پیرامون مادۀ 19 و بند 3 مادۀ 18 قانون گذرنامه و اصلاحیۀ آن در مسائلی مانند اطلاق یا تقیید حق منع شوهر و طریقیت یا موضوعیت داشتن موافقت شوهر، تأمل کرده و به راهکارهایی جهت برونرفت از مشکلات حقوقی ناشی از آن دست یافته است که اسقاط حق منع شوهر و عدم لزوم صدور اجازۀ دادستان در برخی موارد، حکومت قاعدۀ لاضرر بر ادلۀ حق منع شوهر و عدول از عنوان اضطرار بهعنوان عسر و حرج، از جملۀ آنهاست.
اجازۀ دادستان
اضطرار
اختیارات شوهر
خروج زنان متأهل از کشور
موافقت زوج
2019
06
22
239
259
https://jlq.ut.ac.ir/article_72024_6f34b68ba26e1b4aaa601d926c1f09c8.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
بررسی شرط طهارت مولد در شاهد
مهدی
حسنزاده
محمود
رحیمی
در راستای انطباق برخی قوانین با فقه امامیه، مادۀ ۱۳۱۳ قانون مدنی در سال ۱۳۶۱ و ۱۳۷۰ اصلاح و شرط طهارت مولد به شرایط شاهد اضافه شده است. در خصوص این ویژگی در شاهد دیدگاههای متعدد و متفاوتی در حقوق اسلامی ارائه شده است. برای نمونه برخی حلالزادگی را از جمله صفات لازم برای شاهد دانسته و در مقابل برخی نویسندگان اسلامی حلالزادگی را از شرایط شاهد ندانستهاند. با توجه به اینکه در مورد دلایل و مستندات هر یک از دیدگاههای مطرحشده در این زمینه و اساساً ارتباط این شرط با مبحث شهادت سؤالات و ابهاماتی وجود دارد، هر یک از این دیدگاهها و دلایل و ریشههای آنها قابل تأمل و بررسی است. نتایج بررسی نشان داد که با توجه به دلایل و مستندات، طهارت مولد در شاهد شرط نیست.
زنازاده
شاهد
شرط
شهادت (گواهی)
طهارت مولد
2019
06
22
261
280
https://jlq.ut.ac.ir/article_72025_14251926f6dd1f11028f175a74689b95.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
تفسیر غایتمدار قواعد شکلی
حسین
داودی
معروف است که قواعد شکلی را باید تفسیر مضیق کرد. این اندیشه در خود مبانیای دارد؛ که مهمترین آن حفظ نظم است. اما سؤال این است که آیا این قواعد را میتوان با توجه به اهداف خاصی تفسیر کرد؟ رویکردهایی وجود دارند که براساس آنها قواعد شکلی را میتوان بنا به اهداف خاصی و غایتمدار تفسیر کرد. چنین رویکردی در نظامهای مختلف بیگانه نیست و حتی لازمۀ پویایی قانونی و چابکی عدالت است. فلاسفۀ حقوق بهواسطۀ ارتباط قواعد شکلی با حقوق بنیادین، اجتماع و در مجموع ارتباط دادن شخص و دولت بهواسطۀ این قواعد اهدافی را برای چنین تفاسیری ارائه دادهاند، اهدافی چون صحت نتایج، سودگرایی، کارایی و حقهای شکلی از این قبیلاند.
تفسیر
تفسیر غایتمدار
فلسفۀ آیین دادرسی
قواعد شکلی
2019
06
22
281
299
https://jlq.ut.ac.ir/article_72029_03c44651f5d896f9f29da897d184a4c4.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
بررسی فقهی شرط خیار ضمن نکاح
جواد
سرخوش
مریم
عطائی
شرط خیار، از شروط ضمن عقود لازم و نکاح نیز عقدی لازم است. سؤال این است که آیا شرط خیار ضمن عقد نکاح صحیح است؟ و در صورت بطلان شرط، آیا عقد نیز باطل میشود؟ قانون مدنی در مادۀ 1069 حکم به بطلان شرط و صحت عقد داده است و علما از دیر باز رأی به بطلان شرط دادهاند، اما دربارۀ وضعیت عقد اختلافنظر دارند. در آیات و روایات دلیلی بر بطلان یا صحت نکاح خیاری و شرط خیار ضمن آن وجود ندارد و تمام ادلهای که در این زمینه ذکر شده، اجتهادات علماست. بیشتر حقوقدانان نیز در این زمینه از نظرها و دلایل فقها پیروی کردهاند. در این نوشتار سعی شده است نظرها و ادلۀ ذکرشده در خصوص پاسخ این پرسش بررسی شود و در پایان با توجه به نبود دلیل قطعی بر بطلان شرط، صحت شرط و عقد ثابت شده است.
شرط خیار
شرط خیار در نکاح
بطلان
فسخ نکاح
نکاح
2019
06
22
301
310
https://jlq.ut.ac.ir/article_72030_f51d12b1fa81a160927456cb3f183a6b.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
سردفتری ایران و ضرورت بازبینی در روش اجرای آن
سیدعباس
سیدی آرانی
در اجرای انفرادی سردفتری، سردفتر زندانی رسالت خود است؛ جایگزینی سردفتر آسان نیست، بهویژه اینکه جایگاه دفتریار مبهم است. امکان علمی و تخصصی کردن امور نیست و وظیفۀ مشاوره با وضوحش انکار میشود. سردفتر بهتنهایی مسئول جبران زیان مشتری است. با فوت یا بازنشستگی سردفتر، دفترخانه تعطیل و خدمت عمومی دلیل متوقف میشود. سردفتر بازنشسته یا وراث سردفتر نفعی در دفترخانه ندارند. پس در واگذاری امتیاز دفترخانه شایستگی علمی جانشین لحاظ نمیشود. متأسفانه آوردۀ حقوق شرکتها برای این عرصه در دید تیزبین پژوهشگران نیامده است. با حفظ روش اجرا میتوان مسائلی را حل کرد. اما دگرگونی واقعی با پذیرش اجرای مشارکتی سردفتری و گردآوری چند سردفتر در یکجا صورت میپذیرد: دفتریارحذف، جایگزینی سردفتر آسان، علمی و تخصصی کردن امور ممکن، زیاندیده از مسئولیت شرکت و شرکا بهرهمند، ارائۀ خدمت مستمر و شایستگی علمی جانشین لحاظ میشود.
اجرای جمعی
اجرای فردی
خدمت عمومی
دفتریار
سردفتر
وظیفۀ مشاوره
2019
06
22
311
328
https://jlq.ut.ac.ir/article_72031_8d2e33f864d9c2ec06448c5840f6d49b.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
نقدی بر قانون هواپیمایی کشوری و ضرورت تصویب قانونی جدید در امور هواپیمایی
امیر
صادقی نشاط
میلاد
صادقی
اگرچه اقتباس قوانین دولتها از نظام حقوق بینالملل هوایی بهمنظور هماهنگی رویهای نسبتاً معمول است، لیکن علاوهبر آن، دولتها نظام هوانوردی خود را اغلب با تصویب قانون هوانوردی که اصلیترین سند حاکم بر امور هوانوردی است، سامان دادهاند. دولت ایران نیز با وجود قانون اجازۀ الحاق دولت ایران به مقررات هواپیمایی کشوری بینالمللی، نظام حقوق ملی خود را با تصویب قانون هواپیمایی کشوری سامان داده است، لیکن اکنون این قانون پس از گذر شش دهه بهنظر میرسد به چیزی بیش از اصلاح ساده نیاز دارد. در این مقاله کوشیدیم تا نشان دهیم که قانون مذکور جز ظاهر ناپیراستهاش در سه حوزۀ قلمرو قانون، امور کلان و امور خرد نقایص بسیاری دارد که باید در تصویب قانونی جدید در امور هواپیمایی موردنظر قرار گیرد. نقص قانون را در توسعۀ بیمجوز قلمرو قانون، ابهام در قلمرو قانون، ضعف و تشویش مقررات در امور کلان و بالاخره کاستی در امور کلان و خرد بررسی کردهایم.
ایمنی
حقوق هوایی
خسارت
سانحه
مسئولیت
هواپیما
2019
06
22
329
348
https://jlq.ut.ac.ir/article_72032_12c26bb2830b5d6a63c4c7220a11b8d6.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
ریسک پیشرفت در زیانهای زیستمحیطی (با تأکید بر رهنمود زیستمحیطی سال 2004 اروپا و رویکرد کشورهای عضو آن)
محسن
نجفیخواه
حامد
ملکشاهی
«ریسک پیشرفت» در محیط زیست، خطر احتمالی برخاسته از فعالیت صنعتی و اقتصادی در محیط زیست است که هر آن، ممکن است علم آن را کشف مانند ریسک ناشی از دگرگونیهای ژنتیکی در گیاهان با علم بیوتکنولوژی انجام میگیرد؛بخش اخیر «ب» بند 4 مادۀ 8 رهنمود زیستمحیطی مصوب 2004 پارلمان اروپا، تعیین تکلیف مسئولیت مدنی ریسک پیشرفت را به دولتهای عضو رهنمود، وانهاده است؛ متصدی ممکن است به استناد «آخرین وضع دانش»، «دفاع ریسک پیشرفت» را برای رهایی از مسئولیت مدنی اقامه کند که باید با لحاظ اصل اقدامهای احتیاطی، اصل پیشگیری و عدم پوشش بیمهای-که ویژگی این نوع ریسک در محیط زیست است- دفاع او را ارزیابی کرد.
اصل اقدامهای احتیاطی
پیشنگر (ناظر به آینده)
پسنگر (ناظر به گذشته)
دفاع ریسک پیشرفت
عدم قطعیت
فراوردههای اصلاحشدۀ ژنتیکی (جیام او یا تراریختهها)
2019
06
22
349
368
https://jlq.ut.ac.ir/article_72033_990d114b8368484f849d6a15750f8bd5.pdf
مطالعات حقوق خصوصی
2588-5618
2588-5618
1398
49
2
چکیده های انگلیسی
2019
06
22
1
10
https://jlq.ut.ac.ir/article_72396_e78f30b4bce5b69c613f596e90541873.pdf