کاستی های نظام ورشکستگی بانک ها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

بانک‌ها به‌عنوان واسطه‌ای میان عرضه‌کنندگان و متقاضیان پول، بر اساس مواد 1 و 2 قانون تجارت، تاجر شناخته می‌شوند؛ ازاین‌رو، همانند هر شخصیت تجاری دیگری با خطر توقف و ناتوانی در ایفای تعهدات مالی خود و درنتیجه توقف و ورشکستگی روبرو هستند. به همین دلیل و به‌منظور برخورد سیستمی با این پدیده، نهاد حقوقی ورشکستگی در تمامی نظام‌های حقوقی پذیرفته شده است. بااین‌حال، ماهیت خاص بانک در مقایسه با سایر اشخاص تجاری، این پرسش را پیش می‌آورد که آیا ابزار و قواعد عمومی ورشکستگی بر این حوزه نیز جاری است یا ویژگی‌های آن در اقتصاد کلان، اعمال قواعدی متفاوت در این حوزه را ضروری ساخته است؟ این مقاله با رویکردی تحلیلی_ تطبیقی، به ارزیابی این ویژگی‌ها پرداخته، در پایان به این نتیجه می‌رسد که ضمن حفظ قواعد عمومی، اعمال مقررات ویژه‌ای از جمله مداخلۀ بانک مرکزی در فرایند صدور و اجرای حکم ورشکستگی، امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE FAILURE OF BANK BANKRUPTCY RULES IN IRANIAN LEGAL SYSTEM

نویسنده [English]

  • Seyed Mohammad Tabatabaei Nejad
Assistant Professor, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

The financial crisis have caused many writers to become concerned with the effectiveness of existing bankruptcy laws, which encompasses both the usefulness of reorganization and liquidation laws, as well as efficiency of the judicial system to uphold the laws in court. This concern accompanied in our legal system with the privatization movement has caused many banks owned by the government to be privatized. This leads us to conclude that the previous system of bankruptcy may fail to respond to new challenges of different legal systems around the word. The current paper aims to scrutinize the bankruptcy of banks in our legal system and propose the amendments required to make an efficient and effective system of bank bankruptcy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank
  • bankruptcy
  • Efficiency
  • Privatization
  • Reorganization
الف) فارسی
1. اسکینی، ربیعا (1383)، حقوق تجارت، ورشکستگی و تصفیۀ امور ورشکسته، انتشارت سمت.
2. تفرشی، محمد عیسی (1376)، اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات تاجر ورشکسته با توجه به اصول و مبانی قانون مدنی، مدرس علوم انسانی شمارۀ 5، ص54 تا 74.
3. تقدیر، محمد کاظم (1392)، تور ایمنی؛ نگاهی به ابعاد حقوقی و اقتصادی ورشکستگی نظام بانکی: عوامل سقوط بانک و تأثیر آن بر اقتصاد، تازه‌‌های اقتصاد سال دهم، شمارۀ 140 ،ص37 تا 40.
4. تقوی، مهدی (1370)، ورشکستگی بانک اعتبارات و تجارت بین‌المللی BCCI، حسابدار، شمارۀ 81 و 82 ، ص34 تا 36.
5. خادم علی، منصور (1383)، بیمۀ سپرده و ضرورت شکل‌گیری آن در سیستم بانکی کشور، تازه‌های جهان بیمه، شمارۀ 79، ص32 تا 45.
6. سیف، ولی‌الله (1382)، مروری بر مبانی نظری نظارت بر بانک‌ها،  حسابرس، شمارۀ 22، ص 62 تا 85.
7. شاهرخی، غلامرضا (1385)، بحران‌های بانکی، بانک و اقتصاد، شمارۀ 71، ص34 تا 36.
8. شکروی، سمیه  و مرادیان، هاجر (1389)، ارزیابی عملکرد بانک‌های دچار  ورشکستگی طی بحران مالی جهانی، راهبرد توسعه، شمارۀ 21،ص197 تا 218.
9. شونر، هیدی ماندانیس و تیلور، مایکل (1392)، مروری بر ادبیات نظری ورشکستگی بانک ها، تازه‌ های اقتصاد ترجمۀ حمید قنبری، سال دهم، شمارۀ 140، ص41 تا 44.
10. طجرلو، رضا (1389)، بررسی مبانی نظری حقوق ورشکستگی در سیستم حقوقی آمریکا و انگلستان، حقوق، شمارۀ 2، ص239 تا 258.
11. عبدی‌پور، ابراهیم (1392)(الف)، تحولات حقوق ورشکستگی و بایسته‌های فقهی آن، دین و قانون، شمارۀ 1، ص47 تا 72.
12. عبدی پور،ابراهیم (1392)(ب)، بررسی کلی مقررات باب ششم لایحه تجارت با عنوان ورشکستگی و قرارداد ارفاقی پیشگیرانه، دین و قانون، شمارۀ 1، ص117 تا 158.
13. عزیزیان گیلان، ماجد (1392)، چارچوب قانونی ورشکستگی بانک‌ها در حقوق ایران سنده: مجله: تازه‌‌های اقتصاد، سال دهم، شمارۀ 140، ص 45 تا 49.
14. قنبری، حمید (1392)، نگاهی به چارچوب قانونی، نهادی و نظارتی ورشکستگی بانک، ضمیمۀ بخشنامۀ شمارۀ 73736 بانک مرکزی.
15. هرت،الیور (1386)، رویکردهای مختلف به ورشکستگی، ترجمۀ کوروش کاویانی و شاهین شامی اقدم، دیدگاه‌های حقوق قضایی، شمارۀ 40 و 41 ، ص73 تا 90.
 
ب) خارجی
1.Black, Henry Campbell(2000) A Treatise on the Law and Practice of Bankruptcy: Under the Act of Congress of 1898, Vol. 1
2.Macey, Jonathan R. & Miller, Geoffrey P. (1992) Banking Law and Regulation, Little, Brown.
3.Marinč, Matej & Vlahu, Razvan(2011) The Economics of Bank Bankruptcy Law, springer.
4.Peter P. Swiret(1992) bank insolvency law now that it mattpers again, Duke Law Journal, vol 42, No. 3.