مقایسه نظام مسئولیت انتظامی و نظام مسئولیت مدنی از منظر اهداف عالی نظام مسئولیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استاد گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

     مسئولیت در علم حقوق همواره با مضاف‌الیه‌های مختلفی همراه بوده است؛ مسئولیت مدنی، مسئولیت قراردادی، مسئولیت کیفری و مسئولیت انتظامی. هریک از این گروه‌ها خود نظامی جدا از یکدیگر دارند و مسیر خود را می‌روند. مسئولیت مدنی در مطالعات متعددی با مسئولیت قراردادی و کیفری مقایسه شده است، اما آنچه نادیده مانده، نقش و کارکرد این مسئولیت‌ها در یک نظام جامع انتظام رفتار است. در این گستره، هدف این مقاله بررسی و مقایسۀ نظام مسئولیت مدنی و نظام مسئولیت انتظامی است تا بر اساس عناصر کارایی، نقش هریک از این دو در دستیابی به اهداف عالی انتظام رفتار مشخص شود. در پایان، این تحقیق به این نتیجه رهنمون می‌شود که با توجه به ویژگی‌های خاص هریک از این دو نظام، نمی‌توان یکی را بر دیگری ترجیح داد، بلکه در هر موضوع خاص بایستی با سنجش کارآمدی و اثربخشی هریک به نسبت دیگری، آن دو را تکمیل‌کنندۀ همدیگر در پازل کلی نظام مسئولیت و تنظیم رفتار دید. دستیابی به چنین نتیجه‌ای مستلزم طراحی نظام کلی مسئولیت و ارزش‌سنجی فلسفۀ قواعد تنظیم رفتار صرف نظر از وصف مدنی یا انتظامی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

COMPARISON BETWEEN TORT AND REGULATION FROM THE EFFICIENCY POINT

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Tabatabaei Nejad 1
  • Mohammad Hasan Sadeghi Moghadam 2
1 Assistant Professor, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Iran
2 Professor, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

It is a basic question in law with the aim to regulate conducts that how tort and regulatory law could have interaction to reach that aim. In this regard it is clear that they have fundamental difference in both goals and functions and the choice of law makers is to evaluate them differently and internally. But they could be seen in a coherent system of conduct regulation, in which the tort and regulation are comprised from the points of efficiency. In this evaluation costs, public awareness, international harmonization, etc. shall be considered. In conclusion we reach the point that it is necessary for our system of law that it is not a strict thing to say tort is better than regulation or vice versa but we need a coherent system that in each case we shall choose between these two.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cost
  • Efficiency
  • Regulation
  • Tort

مراجع

الف) فارسی
1.احمد‌وند، ولی‌الله (1384)، مطالعۀ تطبیقی مسئولیت مدنی کارفرما در سیستم حقوقی ایران و انگلیس، مصباح، شمارۀ 61، ص از 7 تا 46.
2. ایزانلو، محسن (1387)، نقد و تحلیل قانون اصلاح قانون بیمۀ اجباری، فصلنامۀ حقوق، دورۀ 38، شمارۀشمارۀ 4، ص37-56.
3. بادینی، حسن (1382)، مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران)، شمارۀ 62، ص 91 - 136.
4. بادینی، حسن (1383)، هدف مسئولیت مدنی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران) شمارۀ 66، ص 55 - 114.
5. حسین آبادی، امیر (1385)، بررسی و تحلیل مادۀ 7 قانون مسئولیت مدنی،  آموزه‌های فقهی (الهیات و حقوق)، شمارۀ 20، ص 3 - 22.
6. خدابخشی، عبدالله (1387)، نقش قواعد مدنی در شناسایی مسئولیت کیفری شخص حقوقی، فقه و حقوق، شمارۀ 17، ص 121 - 150.
7. داورنیا، رحیم (1385)، مسئولیت مدنی قاضی در حقوق ایتالیا، فرانسه، ایالات متحدۀ امریکا و ایران، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران)،  شمارۀ 74، ص 135 - 148.
8.. شیخ موحد، محمدعلی (1385)، مفهوم عدالت در حقوق، دانش‌پژوهان، شمارۀ 8.
9.طباطبایی، بهاءالدین (1342)، مسئولیت مدنی، حقوق امروز، شمارۀ 2، ص 8 - 12.
10. کاتوزیان، امیرناصر (1384)، حمایت از زیان‌دیده و مسؤلیت تولیدکننده در حقوق فرانسه، دانشکده حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران)، شمارۀ 68، ص 179 - 198.
11. کاتوزیان، ناصر و انصاری، مهدی (1387)، مسئولیت مدنی ناشی از خسارتهای زیست محیطی، فصلنامۀ حقوق، دورۀ 38 شمارۀ 2، ص 285 - 313.
12. کاتوزیان، ناصر (1385)، الزامهای خارج از قرارداد، ج 1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
13. کاتوزیان، ناصر (1386)، ارزش‌های نو و تحولات مسئولیت مدنی، قضاوت، شمارۀ 44، ص 27 - 29.
 
ب) خارجی
14.Bagheri, Mahmood (2007) Conflict of Laws, Economic Regulations and Correctivf/Distributive Justice, U. Pa. J. Int'l Econ. L., Vol. 28:1
15.Bernasconi, Christophe (1988) Civil liability resulting from transfrontier environmental damage: a case for the Hague Conference?, http://www.hcch.net/upload/wop/gen_pd8e.pdf.
16.Cafaggi, Fabrizio,(2006)the institutional framework of European private law, new York, oxford.
17.Kottenhagen, Rob J.P (2007), Tort and Regulatory Law, Tort and Insurance Law vol. 19, Vienna/New York: Springer, p. 187-204.
20.Oberdiek, John(2008) Philosophical Issues in Tort Law, Philosophical Issues in Tort Law, http://ssrn.com/abstract=1178562
21.Ogus, Anthony (2007)The Relationship Between Regulation and Tort Law: Goals and Strategies, springer, pp.377-389.
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 46، شماره 1
فروردین 1395
صفحه 83-96

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار