تحلیل اقتصادی دعوی استرداد در ورشکستگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی (مؤسسۀ حقوق تطبیقی) دانشگاه تهران

3 دانش‌آموختۀ دکتری حقوق خصوصی‎ ‎پردیس البرز دانشگاه تهران ‏

چکیده

 
     از آنجا که ورشکستگی نهادی حقوقی- اقتصادی است، به‌دنبال این واقعه، فعالیت‌های اقتصادی تاجر متوقف می‌شود و تأثیری مستقیم در وضعیت اقتصادی یک کشور دارد. یکی از ادعاهای قابل طرح در ورشکستگی، دعوای استرداد اموال و اسناد از سوی ثالث علیه تاجر و برعکس است. پرسش این است که رویکرد نوین به ورشکستگی، بر پایۀ نظریه‌های اقتصادی، به‌عنوان مبنایی مستقل برای دعوای استرداد چه تفاوتی در قلمرو دعاوی استرداد (نسبت به رویکرد سنتی برقراری عدالت مبتنی بر اصل تساوی طلبکاران) ایجاد می‌کند؟ به‌نظر می‌رسد، نظریه‌های اقتصادی می‌تواند مبنای وضع و اجرای قواعد دعوای استرداد در ورشکستگی قرار گیرد و مزیت آن، نسبت به مبانی مطرح در رویکرد سنتی، این است که قابلیت استرداد اموال و اسناد، در رویکرد نوین، بر این هدف استوار است که سرمایۀ تاجر هرچه بیشتر به دارایی وی بازگردد؛ در نتیجه دعوای استرداد تاجر علیه ثالث، اصل و دعوای ثالث علیه تاجر، استثنا محسوب می‌شود و با نگرش نو می‌توان با تفسیر قواعد مربوط و نیز اصلاح و اجرای آنها، زمینۀ انعقاد قرارداد ارفاقی و اعادۀ اعتبار را فراهم و در نتیجه از تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی کشورمان و آثار سوء آن جلوگیری کرد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

ECONOMIC ANALYSIS OF RESTITUTION CLAIMS IN ‎BANKRUPTCY

نویسندگان [English]

  • َAlireza Mohammadzadeh Vadghani 1
  • nasrin Tabatabai Hesari 2
  • ََAli Kazemi 3
1 Associate Professor, University of Tehran, Faculty of Law and Political ‎Science.‎
2 Assistant Professor, University of Tehran, Faculty of Law and Political ‎Science. ‎
3 Ph.D. in Private Law, University of Tehran, Alborz Campus. ‎
چکیده [English]

Abstract
As a legal-economic event, bankruptcy, which leads to a halt in the business life of the business people, has a direct impact on the economic interests of a whole society. One of the proceedings associated with bankruptcy involves the restitution claims by third parties against bankrupts or vice versa. The question here is how the modern approach to bankruptcy, which is based on economic theories as independent bases for restitution claims, makes a difference in the way these claims are handled compared to the traditional approach that is based on the principle of equality of creditors. It is arguable that economic theories can be solid bases for the construction and enforcement of restitution claims in bankruptcy, their advantage over the traditional approach being that the ability to reclaim property in the new approach is attuned to the goal that the merchants’ capital be returned to them as much as possible. That is why this approach takes the bankrupt’s claim against the third party as the principal form of a restitution claim, and the claim of third parties against bankrupts only as exception. The modern approach is, accordingly, conducive to the restructuring of the bankrupt’s capital and will help, by offering amenable interpretations of, and modifications to, the relevant rules, to prevent the collapse of the society’s businesses and its adverse effects.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Bankruptcy
  • Efficiency
  • Maximalism
  • Creditors
  • Maximization
  • ‎Restitution. ‎

مراجع

  1. آقایی طوق (1392). «تحلیل اقتصادی حقوق»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 2، ش4، ص 17-1. 10.22059/JCL.2014.36310 (تاریخ مشاهده 14/5/99)
  2. ایزانلو، محسن؛ عباس میرشکاری (1392). «مطالعۀ تطبیقی اصل تساوی طلبکاران» فصلنامۀ حقوق تطبیقی دانشگاه مفید، ش25، ص 20-3. http://law.mofidu.ac.ir/ (تاریخ مشاهده 12/1/98)
  3. بادینی حسن، مهدی مهراد (1396). «ﻛﺎراﻳﻲ اﻗﺘﺼﺎدی در ﺣﻘﻮق ﺧﺼﻮﺻﻲ؛ نظریه و مصادیق»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣۀ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت حقوق خصوصی، دوره47 ش 1، ص 35-19. 10.22059/JLQ.2017.61319 (تاریخ مشاهده 1/5/99)
  4. بادینی، حسن (1382). «مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق»، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره62. شمارۀ پیاپی512. ص135 - 91 https://jflps.ut.ac.ir/article_11138.html (تاریخ مشاهده 11/4/99)
  5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1384). ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
  6. -------------------- (1383). مقدمۀ عمومی علم حقوق، تهران: گنج دانش.
  7. دادگر، یدالله (1386). «مروری بر تحولات مقولۀ کارایی در ادبیات اقتصادی(نظریه‌ها و کاربردها)»، دوفصلنامۀ حقوق و سیاست، دورۀ 9، ش 23، ص142-104. (تاریخ مشاهده18/12/98)
  8. شاول، استیون (1388). ترجمۀ محسن اسماعیلی، مبانی تحلیل اقتصادی حقوق، های حقوق مجلس شورای اسلامی.
  9. شهیدی، مهدی (1387). شروط ضمن عقد، تهران: مجد.
  10. شریف‌زاده، محمدجواد؛ الیاس نادران(1389). «ضرورت مطالعات میان‌رشته‌ای و افق‌های نوین در مطالعات حقوق و اقتصاد در اسلام (قضیۀ کوز و هزینه‌های مبادله)»، فصلنامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دورۀ دوم، ش3، ص29-1.   http://www.isih.ir/issue_10_14.htmlتاریخ (مشاهده 12/4/1398).
  11. صفائی، سید حسین (1382). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها)، ج 2، تهران: میزان.
  12. طجرلو، رضا (1389). «بررسی مبانی نظری حقوق ورشکستگی در سیستم حقوقی آمریکا و انگلستان»، فصلنامۀ حقوق دانشگاه تهران، دورۀ 40 ش 2،ص 239 – 257.  DOR: 20.1001.1.25885618.1389.40.2.14.7 (تاریخ مشاهده 1/4/1389)
  13. عبدی پور، ابراهیم (1393). «تحولات و ملاحظات حقوق ورشکستگی و بایسته­های فقهی آن»، فصلنامۀ دین و قانون، دوره 1، شماره 1، ص 76-51. http://qjrl.cmirq.ir/article (تاریخ مشاهده 12/4/1399)
  14. قاضی شریعت‌پناهی، سید ابوالفضل (1393). حقوق اساسی، تهران: میزان.
  15. کاتوزیان، ناصر (1387). قواعد عمومی قراردادها، ج 5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  16. نعیمی، مرتضی (1396)، «بیشینه‌سازی ثروت به‌مثابۀ معیاری برای ارزیابی قواعد حقوقی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 47، شمارۀ 4، ص 742 - 723. https://jlq.ut.ac.ir  (تاریخ مشاهده  10/12/98)
  17. هاشمی، سید محمد (1393). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (حاکمیت و نهادهای سیاسی)، ج2، تهران: میزان.
  1. اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  2. بحرانى، آل عصفور، حسین بن محمد (بی‌تا). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع (للفیض)، قم: مجمع البحوث العلمیة.
  3. حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1410ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، 2 جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  4. حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1423ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، 3 جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  5. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1415ق). سؤال و جواب، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  6. عاملی «شهید ثانی»، زین‌الدین (1413ق). مسالک الافهام، ج3، قم: دارالاسلامیه.

24.Alessio, M. Pacces (2015). “Normative Law and Economics: Asking the Right Questions”, Law Review of the Faculty of Law at the University of Hamburg, No. 2015/03:https://www.researchgate.net/publication. 14/2/220

25.Armour, john (2001). The law and economics of corporate insolvency, university of Nottingham , march; availaible at: http://www.cbr.cam.ac.ukp. 1/2/2020

  1. Bebchuk, Lucian Arye & Guzman, Andrew T. (1999). “An Economic Analysis of Transnational Bankruptcies”, Journal of Law and Economics” , Vol. 42. University of California, Berkeley.p775-808. http://www.law.harvard.edu, 12/11/2020

27.Coleman, gules l; (1980). EFFICIENCY, UTILITY, AND WEALTH MAXIMIZATION,FacultyScholarshipSeries.Paper4202.http://digitalcommons.law.yale.edu, 5/4/2020

  1. Coase, Ronald (1960) .”The Problem of Social Cost”, Journal of Law and Economics, Vol. III.p1. https://www.journals.uchicago.edu, 11/2/2020

29.Douglas G. Baird, (1998). Bankruptcy's Uncontested Axioms, 108Yale L.J, Available at:https://digitalcommons.law.yale.edu 5/3/2020

  1. Dagan, Hanoch (2004). “Restitution in Bankruptcy: Why All Involuntary Creditors Should Be Preferred”, American Bankruptcy Law Journal, Vol. 78, pp.247-250 https://papers.ssrn.com, 1/11/220
  2. Elizabeth, Warrant (1978). Bankruptcy Policy ,1987 VOLUME 54 NUMBER 3 SUMMER by The University of Chicago.p776-814.https://chicagounbound.uchicago.edu, 12/6/2020
  3. Garrido, Jose.M (1995 ). “ The Distributional Question in Insolvency: Comparative Aspects “ , international insolvency Review, Vol.4, Issue1, Spring 1995, pp. 25-53     available at: https://doi.org/10.1002/iir, 12/4/2020
  1. Gerard, mac Cormac (2004).secured credit under English and aerican law, cambridge university. https://www.cambridge.org , 1/6/2020
  2. Hicks & Goo's;20011, Cases and Materials on Company Law, Oxford University Press,availaible at: https://books.google.com. 13/8/2020
  3. Janger, Edward J, (2001). “ Crystals and Mud in Bankruptcy Law: Judicial Competence and Statutory Design “ ,43 Ariz. L. Rev. at:http://brooklynworks.brooklaw.edu/faculty. 4/8/2020
  4. Jialan Wang (2018). The Economic Consequences of Bankruptcy Reform , Boston University and NBER, December, available at:http://economics.mit.edu/grad/kluender.    12/9/2020
  1. Kaiser, Kevin m.j.(1996). “European Corporate Finance, Financial Management”, Vol. 25, No. 37, pp.67-85. available at: www.jstor.org8/9/2020
  2. Keay, Andrew (1996). “ In Pursuit of the Rationale Behind the Avoidance of Pre- Liquidation Transactions” , Sydney Law Review,Vol 18. http://classic.austlii.edu.au , 11/4/2020
  3. laufer, Benjamin (2012), An economic analysis of the German bankruptcy code in the context of the European reform movement, Available AT: https://www.   professionsfinancieres.com, 16/8/2020
  1. Leiter, Brian (1999). Positivism, Formalism, Realism, Columbia Law Review. v99.
  2. Levintal, Edvward luis (1919). The Early History of Bankruptcy law,66 u.pa.l.rev.v16.Available at:http://scholarship.law.upenn.edu/penn-law-review14/7/2020
  3. Louis, kaplow & shavell, steven (1999). ECONOMIC ANALYSIS OF LAW ch 25 Harvard Law School and National Bureau of Economic Research. pp. 1666-1784. http://www.law.harvard.edu , 4/6/2020
  4. Medema, Steven G. (2010). Chicago Law and Economics”, in Elgar Companion to the Chicago School of Economics, Edited by Ross B. Emmett,Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited,. https://www.e-elgar.com , 8/7/2020
  5. Miles’VeryVictoria (1996). ASSESSINGMODERNBANKRUPTCY LAW: AN EXAMPLE OF JUSTICE* Associate Professor of Law, The Catholic University of America, Colum- bus School of Law. https://scholarship.law.edu, 14/5/2020
  6. Mooney, Charles W. Jr (2004).”A Normative Theory of Bankruptcy Law: Bankruptcy as (is) Civil Procedure “, Faculty Scholarship. Paper 18Followthisandadditionalworksat:http://scholarship.law.upenn.edu/facultyscholarship, 12/7/2020
  7. posner, Richard (1979-1980). THE ETHICAL AND POLITICAL BASIS OF THE EFFICIENCY NORM IN COMMON LAW ADJUDICATION Content downloaded/printed from HeinOnline (http://heinonline.org), 11/5/2020
  8. Posner, Richard ( 2014). “WealthMaximizationRevisited”, NotreDame Journal of Law, Ethics & Public Policy,Vol.12.Availableat:http://scholarship.law.nd.edu/ndjlepp, 5/3/2020

48.Sen, Amartya ( 1993). "Markets and freedom: Achievements and limitations of the market mechanism in promoting individual freedoms", Oxford Economic Papers. pp.. 519-541..available at: http://links. JSTOR.org, 14/6/2020

49.Westbrook, Lawarence J. (2000). “A Global Solution to Multinational Default”, Michigan Law Review, Vol. 98, https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent, 9/3/2020

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مطالعات حقوق خصوصی
دوره 51، شماره 3
مهر 1400
صفحه 569-586

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار