صلاحیت دادگاه‌ها در اجرای خصوصی حقوق رقابت تجاری- مطالعه تطبیقی حقوق اتحادیۀ اروپا و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22059/jlq.2025.368713.1007823

چکیده

اجرای خصوصی حقوق رقابت به معنای طرح دعوای اشخاص حقیقی یا حقوقی متضرر از اعمال ضدرقابتی بنگاه‌های اقتصادی در دادگاه‌های ملی است. رویه‌های ضدرقابتی دارای عناصر فرامرزی به‌دلیل ارتباط با بازارهای کشورهای مختلف و آثار منفی بر آنها با پیچیدگی‌های تعارض صلاحیت‌ دادگاه‌ها برای طرح دعاوی خصوصی همراهند. در حقوق اتحادیۀ اروپا تحولات شایان توجه و مداومی در این زمینه توسط دیوان دادگستری اروپا صورت گرفته است. این مقاله درصدد است تا با استفاده از این رویه‌های قضایی و همین‌طور تحقیقات فزایندۀ نویسندگان حقوقی و با رویکردی تطبیقی به مقایسۀ بین قواعد صلاحیت قضایی دادگاه‌ها در دعاوی حقوق رقابت در حقوق اتحادیۀ اروپا و ایران بپردازد. نویسندگان این مقاله بر این باورند که علیرغم غیرقراردادی بودن دعاوی حقوق رقابت و بطلان قراردادهای ضدرقابتی و صرف‌نظر از نوع دعاوی (دعاوی خصوصی به‌دنبال تصمیم مرجع رقابت یا دعاوی خصوصی مستقل)، تمسک به قواعد صلاحیت مربوط به قرارداد در هر دو نظام حقوقی امکان‌پذیر و عاری از اشکال است و آنچه واقعاً برای تعیین صلاحیت مناسب اهمیت دارد، شناخت دادگاهی است که نزدیک‌ترین پیوند با دعوا را داشته باشد. همچنین در این نوشتار اذعان شده است که در نظام قضایی ایران قانونگذاری‌های لازم برای جلوگیری از صدور آرای متعارض توسط دادگاه‌ها در اختلافات مدنی و بازرگانی در فضای بین‌المللی به‌ویژه مرتبط با حقوق رقابت انجام نپذیرفته است که این امر نیازمند توجه نهادهای قانونگذاری کشور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Jurisdiction of Courts in Private Enforcement of Competition Law- A Comparative Study of European Union and Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Mostafa Asgharian 1
  • Seyed Nasrollah Ebrahimi 2
1 PhD Candidate in International Trade and Investment Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor in Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Private enforcement of competition law means that natural or legal persons aggrieved by the anti-competitive practices of undertakings bring actions before national courts. Anti-competitive procedures possessing cross-border elements, on account of a link to diverse countries' markets and the adverse impacts on them, are associated with the complexities of conflicting jurisdictions to initiate private lawsuits. In EU law, significant and constant alterations have been made in this field by the European Court of Justice. This article strives to compare the jurisdictional rules in competition law claims in the European Union and Iranian law through these judicial precedents along with growing research of legal writers and with a comparative approach. The authors of this article believe that notwithstanding the tortious nature of competition law claims and the invalidity of anti-competitive agreements and irrespective of whether they are "follow-on actions" or "stand-alone actions", having recourse to the jurisdictional rules related to the contract in both legal systems is plausible and untainted by a problem, and what is indeed requisite for determining the appropriate jurisdiction is perceiving the court with the closest link to the litigation. It has likewise been acknowledged in this article that in Iran's judicial system, the imperative legislations have not been adopted to impede the courts from handing down conflicting judgments in civil and commercial disputes in the international context, notably appertaining to competition law, which entails the consideration of Iran's legislative institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competition Law
  • European Law
  • Jurisdictional Rules
  • Conflicting Judgments
  • Parallel Proceedings

مراجع

منابع
ابراهیمی، سیدنصرالله (1391). صلاحیت دادگاه‌ها و تعیین آن در حقوق بین‌الملل خصوصی ایران. ارج‌نامۀ دکتر الماسی، 17-51، تهران: شرکت سهامی انتشار.
ارفع‌نیا، بهشید (1383). حقوق بین‌الملل خصوصی. ج 2، تهران: بهتاب.
اصغریان، مجتبی (1397). درس‌هایی از حقوق بین‌الملل خصوصی پیشرفته. تهران: خرسندی.
حسینی، مینا (1396). حقوق رقابت در آیینۀ ساختار و تصمیمات شورای رقابت. تهران: مجد.
حیاتی، علی عباس (1401). آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: میزان.
سلجوقی، محمود (1399). حقوق بین‌الملل خصوصی. ج 2، تهران: مجد.
شهیدی، مهدی (1399). اصول قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
شهیدی، مهدی (1398). تشکیل قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
شهیدی، مهدی (1399). سقوط تعهدات. تهران: مجد.
شیروی، عبدالحسین (1396). حقوق قراردادها. تهران: سمت.
صفایی، سیدحسین (1387). قواعد عمومی قراردادها. تهران: میزان.
قاسم‌زاده، سیدمرتضی (1388). الزام‌ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد. تهران: میزان.
 
References
Arfa Nia, B. (2004). Private International Law. Vol. 2, Tehran: Behtab. [in Persian]
Asgharian, M. (2018). Lessons from Advanced Private International Law. Tehran: Khorsandi. [in Persian]
Ashton, D., Henry, D., Maier-Rigaud, F., & Schwalbe, U. (2013). Competition Damages Actions in the EU: Law and Practice. Cheltenham: Edward Elgar.
Basedow, J., J. (2012). International Antitrust Litigation: Conflict of Laws and Coordination. Oxford: Hart Pub.
Bogdan, M. (2016). Concise Introduction to EU Private International Law (3rd ed.). Groningen: Europa Law Publishing.
Danov, M. (2011). Jurisdiction and Judgments in Relation to EU Competition Law Claims. Oxford: Hart Pub.
Dickinson, A., & Lein, E. (2015). The Brussels I Regulation Recast. Oxford: Oxford University Press.
Ebrahimi, S. N. (2012). Jurisdiction of Courts and its Determination in Iran's Private International Law. A festschrift for Dr. Almasi, 51-17. [in Persian]
Ebrahimi, Seyed N. (2010). An Overview of the Private International Law of Iran: Theory and Practice. Yearbook of Private International Law, (12), 503-530. https://doi.org/10.1515/9783866539488.503.
Ebrahimi, Seyed N. (2005). Mandatory Rules and Other Party Autonomy Limitations in International Contractual Obligations, with Particular Reference to the Rome Convention. London: Atena Press Limited.
Fawcett, J. J., & Torremans, P. (2011). Intellectual Property and Private International Law. Oxford: Oxford University Press.
Hartkamp, A. S., Sieburgh, C. H., & Devroe, W. (2017). Cases, Materials, and Text on European Law and Private Law. Oxford: Hart Publishing.
Hartley, T. C. (2015). International Commercial Litigation: Text, Cases and Materials on Private International Law. Cambridge: Cambridge University Press.
Hayati, A. A. (2022). Civil Procedure in the Current Legal System. Tehran: Mizan. [in Persian]
Hosseini, M. (2017). Competition Laws in the Mirror of the Structure and Decisions of the Competition Council. Tehran: Majd. [in Persian]
Qasemzadeh, S. M. (2009). Obligations and Civil Liability without Contract. Tehran: Mizan. [in Persian]
Safai, S. H. (2008). General Rules of Contracts. Tehran: Mizan. [in Persian]
      Saljuqi, M. (2020). Private International Law. Vol. 2, Tehran: Majd. [in Persian]
Shahidi, M. (2020). Principles of Contracts and Obligations. Tehran: Majd. [in Persian]
Shahidi, M. (2019). Formation of Contracts and Obligations. Tehran: Majd. [in Persian]
Shahidi, M. (2020). The Extinction of Obligations. Tehran: Majd. [in Persian]
Shiravi, A. (2017). Law of Contracts. Tehran: Samt. [in Persian]
Torremans, P., Fawcett, J. J., & Grušić, U. (2017). Private International Law. Oxford: Oxford University Press.
Zogg, S. (2015). Accumulation of Contractual and Tortious Causes of Action Under The Judgments Regulation. Journal of Private International Law, 39-76. https://doi.org/10.5235/17441048.9.1.39.
 
ج) پرونده‌ها
Burke v Uvex Sports [2005] ILPr 348
Case 189/97 Kalfelis v Schroder [1988] ECR 5565
Case 38/81 Effer SpA v Kantner [1982] ECR 825
Case C-26/91 Jakob Handte and Co. GmbH v Traitements Mecano-chimiques des Surfaces SA [1992]ECR I-3990
Case C-406/92, Tatry v Maciej Rataj [1994] ECR I-05439
Case C-453/99, Courage Ltd v Crehan [2001] ECR I-6297
Case C-548/12 Brogsitter v Fabrication de Montres Normandes EURL [2014] ECLI:EU:C:2014:148
Case No U-3-08 Pandora Production Co Ltd v Lise Aagaard Copenhagen A/S
Source v TUV Rheinland Holding [1998] QB 54
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 54، شماره 4
دی 1403
صفحه 447-470

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار