مشارکت مردم در قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران

نویسنده

چکیده

مشارکت مردم در قانون گذاری، عالی ترین جلوه حق حاکمیت مردم در تعیین سرنوشت زندگی سیاسی و اجتماعی خود است. امروزه این نوع مشارکت مردمی در پرتو دموکراسی غیرمستقیم و واگذاری حق مزبور به نمایندگان منتخب مردم در مجالس قانون گذاری و براساس اصل تفکیک قوا عمدتاً به صورت غیرمستقیم و توسط قوه مقننه اعمال می‌شود. مع الوصف هنوز هم امکان مشارکت مستقیم مردم در این فرآیند از طریق همه‌پرسی و شیوه های مشابه آن، البته به صورت فرعی و استثنایی وجود دارد. مهم تر اینکه مشارکت مردم در قانون گذاری به صورت غیرمستقیم و از طریق عوامل اجتماعی مؤثر و تأثیرگذار در خور توجه و بحث انگیز است. جمهوری اسلامی ایران نیز با پذیرش نهادهای دموکراسی از این ساختار خارج نیست. لیکن لزوم تطبیق قانون گذاری آن با موازین شرعی و تبعیت از نظام قانون گذاری اسلام، بر حدود و ثغور و نحوه اعمال این موضوع تأثیر گذاشته و جلوه‌های خاص و عوامل اجتماعی ویژه ای را مطرح کرده است که تا اندازه‌ای با سایر نظام های قانون گذاری تفاوت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

PEOPLES PARTICIPATION IN LEGISLATION OF ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

چکیده [English]

People’s participation in legislation is the highest manifestation of people’s right to sovereignty and determing of destiny of them political and social life.Nowadays this kind of participation mainly is applied by legislative branch in the light of indirect democracy and entrusting this right to members of parliament and in according to principle of separation of powers. After all, exceptionly and subsidiary the direct participation of people already exists in the form of refrendum and similar metods. Besides, the indirect people’s participation in legislation by influential social factors is more regardable and questionable.Islamic republic of Iran by accepting democratic institutions is not out of this structure. But the extant and qualifity of this kind of participation is affected by the necessity of conformity of laws with Islamic standards. This reality has developed especial social factors and effects wich distinguishes the system from others.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil society
  • Democracy
  • Legislation
  • People’s institutions
  • people’s participation
  • Referendum
  • Social Factors