نقش دادرس در احراز قاعده ماهوی (در حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران)

نویسندگان

دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

دادرس در انجام تکلیف رسیدگی به دعوا (مدنی) می باید قاعده ماهوی حاکم بر قضیه را در منابع موجود شناسایی نماید. انجام این مهم در گرو شناسایی دقیق منابع حکم و ترتب آن در نظام حقوقی حاکم است. حقوق موضوعه جمهوری اسلامی در اصل 167 قانون اساسی و ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی راجع به این تکلیف دادرس اعلام موضع نموده است. به رغم تبعیت کلی نظام حقوقی مزبور از نظام حقوقی نوشته، تغییرات رخداده بعد از انقلاب اسلامی نگاه نظام حقوقی اسلامی به قاضی را بر گزیده است. این دیدگاه در مقایسه با نظام نوشته، عرصه فراخ تری در جولان دادرس به منظور یافتن حکم قضیه برای وی فراهم نموده؛ با وجود حفظ سیادت قانون به عنوان نخستین منبع حکم و با وجود ابقای اعتبار سایر منابع، فتاوا و منابع معتبر اسلامی مورد تاکید بیشتری قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ROLE OF JUDGE IN FINDING THE SUBSTANTIVE RULE OF LAW

نویسندگان [English]

  • Abbas Karimi
  • Homayoon Rezaei nejad
چکیده [English]

This is the obligation of judge in civil trial to finding substantive rule of law which is governing to a case in current resource of law. As an important role, it depends to have an accurate acknowledge about rule's resources and applying it in governing legal system. In Iranian positive law we can see two rule of law concerning this obligation, first in Principle 167 of Constitution and second in article 3 of Civil Procedure Law. In despite of accepting the Civil Law exigencies in our legal system, after the Islamic Revolution our country have chosen the Islamic approach concerning judge's role. This approach is an area larger than Civil Law system in comparison. Fitva and Islamic reliable resources have been observed in the other side in despite of Law's premier place between other resource.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fitva and Islamic Reliable Resources
  • Islamic Legal System
  • Law's Sprite.
  • Resources of Law
  • Substantive Rule of Law