بررسی حمایت حقوقی از ایده (مطالعۀ تطبیقی در نظام‌های حقوقی ایرن و فرانسه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشیار گروه حقوق دانشکدۀ علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

ایده نقطۀ آغازین خلق آثار فکری، و توسعه و پیشرفت علم و فناوری و هنر است. در بسیاری از موارد، پیدایش ایده مستلزم مطالعه و تحمل رنج‌های زیادی است. بنابراین مسئله این است که آیا از نظر حقوقی ایده قابلیت حمایت دارد؟ جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از مطالعات تطبیقی در نظام‌های حقوقی ایران و فرانسه، ضمن بررسی این پرسش در عرصه‌های مختلف حقوقی، به این نتیجه دست یافته است که در هر دو نظام حقوقی، ایدۀ صرف به دلیل نبود شکل خارجی به‌عنوان اثر ادبی- هنری، طرح صنعتی، علامت تجاری، نشانۀ جغرافیایی و نیز نرم‌افزار رایانه‌ای،‌ قابل حمایت نیست. لیکن ایدۀ مربوط به نام تجاری و نیز ایده‌ای که دارای کاربرد صنعتی باشد، می‌تواند با احراز شرایط قانونی، از حمایت قانونی ویژۀ نام تجاری یا اختراع برخوردار شود. همچنین در صورت وجود شرایط، تعرض به ایده مسئولیت مدنی متجاوز را به‌دنبال دارد. در حقوق فرانسه حمایت از ایده از راه دعوی رقابت مکارانه امکان‌پذیر است و نیز ایده‌ای که جزئی از محتوای پایگاه ‌داده را تشکیل دهد، مشمول حمایت‌های قانونی خاص است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

EXAMINING THE LEGAL PROTECTION OF IDEA (COMPARATIVE STUDY ON THE LEGAL SYSTEMS OF IRAN AND FRANCE)

نویسندگان [English]

  • Saeed Mohseni
  • Sayyed Mohammad Mahdi Qabuli Dorafshan
Associate Professor, Law Department, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]

Idea is the starting point for the creation of intellectual works and the development of science and technology and art. In many cases, the birth of Idea requires a lot of study and suffering. So the question is whether the Idea has capability of legal support? The present article with descriptive and analytic method and by using comparative studies in the legal systems of France and Iran, With investigating these questions in different legal areas, has concluded that in both the legal systems, the mere Idea due to the lack of external form as literary and artistic works, industrial designs, trademarks, geographical indications, as well as computer software is not supportable. But the Idea of the brand and also an idea that has industrial applications can, if there are the legal requirements, benefit from legal protection for brand or invention. Also, if there are circumstances, it will have civil responsibilities for the aggressor of the idea. In French law it is possible to protect the idea by insidious competition claim and an idea that formed part of the contents of the database, is subject to special legal protections.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil Responsibility
  • Idea
  • Intellectual Property
  • insidious competition

مراجع

الف) فارسی و عربی
1. امامی، اسدالله (1390)، حقوق مالکیت صنعتی، تهران، نشر میزان، چ1.
2. امامی، اسدالله (1386)، حقوق مالکیت معنوی، ج1، تهران، نشر میزان، چ1.
3. انصاری، باقر (1387)، ساز و کارهای حقوقی حمایت از تولید علم (حقوق پژوهش)، تهران، سمت، چ1.
4. انصاری، باقر (1386)، شرایط اثر قابل حمایت در نظام مالکیت‌های ادبی و هنری(کپی رایت)، مجله تحقیقات حقوقی، ش45، ص97-151.
5. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1380)، حقوق اموال، تهران، گنج دانش، چ5.
6. زرکلام، ستار (1387)، حقوق مالکیت ادبی و هنری، تهران، انتشارات سمت، چ1.
7. شمس، عبدالله (1381)، آیین دادرسی مدنی، ج1، تهران، میزان، چ3.
8.. صفایی، سیدحسین (1386)، حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، تهران، نشر میزان، چ2.
9. صفایی، سیدحسین (1387)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج1، اشخاص و اموال، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چ7.
10. کلمبه، کلود (1385)، اصول بنیادین حقوق مؤلف و حقوق مجاور در جهان، ترجمه علی­رضا محمدزاده وادقانی، تهران، نشر میزان.
11. مطهری، مرتضی (1369)، آشنایی با علوم اسلامی، ج1، منطق و فلسفه، تهران، انتشارات صدرا، چ8.
12. مظفر، محمدرضا (بی‌تا)، المنطق، قم، مؤسسۀ نشر اسلامی.
13. مغبغب، نعیم (2008)، الملکیه الادبیه و الفنیه و الحقوق المجاوره، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، چ2.
14. میرحسینی، سید حسن (1387)، حقوق اختراعات، تهران، نشر میزان، چ1.
15. میرحسینی، سید حسن (1384)، مقدمه‌ای بر مالکیت معنوی، تهران، نشر میزان، چ1.
16. هادوی تهرانی، مهدی (1369)، گنجینه خرد، بررسی تحلیلی منطق در مهد تمدن اسلامی، ج1، تهران، انتشارات الزهرا، چ1.
 
ب) خارجی
17.Chavane, A., Burst J.-J., Azéma, J. et Galloux J.-C. (2006), Droit de la propriété industrielle, Dalloz, 6e éd., Paris.
18.Code civil Français.
19.Code de la propriété intellectuelle.
20.Colombet, Claude (1976), propriété littéraire et artistique, Paris, Dalloz.
21.Cornu, Gérard (1992), "Vocabulaire juridique", Paris, Presses univecitaires de France, 3e éd.
22.Dekeuwer-Défossez, Françoise (2004), Droit commercial, Paris, Montchrestien.
23.Desbois, Henri (1966), Le droit d'auteure, Paris, Dalloz, 2e éd.
24.Directive 91/250/CEE du Conseil, du 14 mai 1991, concernant la protection juridique des programmes d'ordinateur.
25.Directive 96/9/ CE du Parlement européen et du Conseil, du 11 mars 1996, concernant la protection juridique des bases de données.
26.http://www.cnrtl.fr/definition/idée˃2015/12/28.
27.http://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/id%C3%A9e/41403˃2015/12/28.
28.Les chercheurs de l'ERCIM sous la direction de Michel Vivant (2004), Les grands artês de la propriété intellectuelle, Paris, Dalloz.
29.Loi du 11 mars 1957 sur le droit d'auteur.
30.Loi n° 98-536 du 1 juillet 1998 portant transposition dans le code de la propriété intellectuelle de la directive 96/9/ CE du Parlement européen et du Conseil, du 11 mars 1996, concernant la protection juridique des bases de données.
31.Malaurie, Philippe, et Aynès, Laurent (2005), Droit civil, Les biens, Paris, Defrénois, 2e éd.
32.Malaurie-vignal, Marie (2008), Droit de la concurrence interne et communautaire, 4e éd, Paris, Dalloz.
33.Pollaud-Dulian, Fréderic (2005), Le droit d'auteure, Paris, Economaca.
34.WIPO Copyright Treaty (WCT)
35.WIPO Model Law for Developing Countries on Inventions (1979), Volume I, Patents, World Intellectual Property Organization, Geneva.
36.Xavier, François (2000), Droit commercial, Paris, Montchrestien.
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 46، شماره 1
فروردین 1395
صفحه 117-137

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار