قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی نگاهی بر ماهیت، احکام و ویژگی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی که به قرارداد دولتی یا قرارداد توسعۀ اقتصادی نیز معروف است، متداول‌ترین روش برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی خصوصاً در کشورهای در حال توسعه است. این نوع قراردادها از نظر موضوعی طیف وسیعی از مراودات اقتصادی را شامل می‌شوند و مصداقاً نیز متنوع و گوناگون‌اند. مهم‌ترین ویژگی قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی این است که یک طرف قرارداد، دولت یا شرکت دولتی یا شخص حقوق عمومی و طرف دیگر قرارداد شخص خصوصی خارجی است. قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پس از پیدایش، در مجموع تابع نظامی شبیه نظام الزامات و ضمانت‌اجراهای موجود در حقوق خصوصی است. قرارداد دولتی در ادبیات حقوقی ایران، در دو معنای متفاوت استفاده می‌شود که یکی از این معانی قابل تطبیق بر آن نوع قراردادی است که در این مقاله تحت عنوان قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی احکام و ماهیت آن را بررسی می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

FOREIGN INVESTMENT CONTRACT AN OVERVIEW OF LEGAL NATURE, FEATURES AND CHARACTERISTICS

نویسندگان [English]

  • Seyed Nasrollah Ebrahimi 1
  • shahab Jafari Nedoushan 2
1 Assistant Professor of Private law, Faculty of Law and Political Science of Tehran University
2 Ph.D. Graduate of Private Law, Faculty of Law and Political Science of Tehran University
چکیده [English]

 “Investment Contract” which is also known by the name of “State Contract” or “Economic Development Contract” is the prevalent method of making enormous investment projects especially in the developing countries. This type of the contract embraces a vast array of subject matters and includes disparate type of agreements. The main feature of an investment contract is that one party to the contract is essentially a “State Entity” or a “Public Law Entity” and the other party to the contract is a “Private Law Entity”. Following the conclusion of an investment contract, the legal framework of the rights and obligations of the parties and the enforcement mechanism closely resemble private law paradigm. The usage of the term “State contract” in Iranian legal literature shows two distinct applications, one of which conforms to the concept of “investment contract” as we delineate its features and nature in the present article. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Investment Contract
  • International Investment Contract
  • Economic Development Contract
  • State Contract
  • Foreign Investment Law
الف) فارسی
اسماعیلی هریسی، ابراهیم (1392). مبانی حقوق پیمان، چاپ نهم، انتشارات جاودانه، تهران: جنگل.
امامی، سیدحسن (1387). حقوق مدنی، جلد اول، تهران: انتشارات اسلامیه.
امامی، محمد و استوارسنگری، کورش (1388). حقوق اداری، جلد اول، چاپ ششم، تهران: میزان.
پیران، حسین (1393). مسائل حقوقی سرمایه‌گذاری بین‌المللی، تهران: گنج دانش.
جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر (1388). ترمینولوژی حقوق، چاپ 22، تهران: گنج دانش.
رضایی‌زاده، محمدجواد (1387). «ویژگی قرارداد اداری»، فصل‌نامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 38، شمارۀ 2.
شهبازی‌نیا، مرتضی (1392). حل‌و‌فصل اختلافات ناشی از سرمایه‌گذاری خارجی (مطالعۀ تطبیقی)، چاپ دوم، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
شیروی، عبدالحسین (1393). حقوق نفت و گاز، چاپ اول، تهران: میزان.
طباطبایی‌مؤتمنی، منوچهر (1385). «نظری کوتاه بر قواعد و احکام قراردادهای عمومی»، بخش دوم، فصل‌نامۀ حقوقی گواه، شماره‌های 6 و 7.
________ (1393). حقوق اداری، چاپ نوزدهم، تهران: سمت.
عبدالحسین، شیروی و فاطمه، امین‌مجد (1391).«سرمایه‌گذاری خارجی در عملیات بالادستی نفت و گاز»، مجلۀ حقوق خصوصی دانشگاه تهران، شمارۀ 21.
علیدوستی‌شهرکی، ناصر (1389). حقوق سرمایه‌گذاری خارجی، چاپ اول، تهران: خرسندی.
عراقی، عزت‌الله و حبیب‌زاده، محمدکاظم (1388). «قراردادهای دولتی در حقوق ایران: بررسی شاخص‌ها»، حقوق خصوصی، سال ششم، شمارۀ پانزدهم.
مولایی، آیت (1394). «مفهوم‌شناسی قرارداد اداری با تأکید بر موانع نهادینه‌شدن آن در حقوق ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 79، شمارۀ 89.
میرویسی، علیرضا (1393). حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در چارچوب معاهدات دوجانبۀ سرمایه‌گذاری خارجی، تهران: پریس.
نیکبخت، حمیدرضا و جعفری‌ندوشن، شهاب (1392). «صلاحیت مراجع حل اختلاف معاهدات سرمایه‌گذاری در دعاوی معاهدات و قراردادهای سرمایه‌گذاری»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 61.
نیکبخت، حمیدرضا (1384). «مروری بر تنظیم قراردادهای دولتی در حقوق تجارت بین‌الملل»، مجلۀ تخصصی الهیات و حقوق، شمارۀ 15 و 16.
ویژه، محمد و تنگستانی، محمدقاسم (1393). «حق فسخ و انفساخ قراردادهای پیمان‌کاری دولتی (تحلیل موردی مقررات شرایط عمومی پیمان)»، فصل‌نامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 44، شمارۀ 1.
 
ب) انگلیسی
Ben Hamida, walid (2007). "Two Nebulous ICSID Features; the Notion of Investment and the Scope of Annulment Control, Ad Hoc Committee’s Decision in Patrick Mitchell v. Democratic Republic of Congo", Journal of International Arbitration, Vol. 24, Issue 3.
Boivin, Richard (2008). "International Arbitration with States: An Overview of the Risks", Journal of International Arbitration, Vol. 19, Issue 4.
Crawford, James (2008). "Treaty and Contract in Investment Arbitration", Arbitration International, Vol. 24, No. 3.
Dolzer, Rudolf & Schreuer, Christoph (2008). Principles of International Investment Law, Oxford: Oxford University Press.
Hudson, Alastair (2005). Equity and Trusts, Fourth Edition, London: Cavendish Publishing.
Maniruzzaman, A.F.M. (2005). "the Relevance of Public International Law in Arbitrations Concerning International Economic Development Agreements An Appraisal of Some Fundamental Aspects", the Journal of World Investment & Trade, Vol. 6, Issue 2.
Schreuer, Christoph (2004). "Non-Pecuniary Remedies in ICSID Arbitration", Arbitration International, Vol. 20, No. 4.
Sornarajah, M. (1990). International Commercial Arbitration: the Problem of State Contracts, London & Singapor: Longman.
United Nations Conference on Trade and Development (2004). State Contracts, UNCTAD Series on Issues in International Investment Agreements, New York and Geneva: United Nations Publication (A).
United Nations Conference on Trade and Development (2004). UNCTAD Series on Issues in International Investment Agreements, Key Terms and Concepts in IIAs: A Glossary, New York and Geneva: UN Publication (B).
Voss, Jan Ole (2011). The Impact of Investment Treaties on Contracts between Host States and Foreign Investors, Leiden & Boston: Martinus Nijhoff.
Webb Yakee, Jason (2008). "Do We Really Need BITs? Toward a Return to Contract in International Investment Law", Asian Journal of WTO & International Health Law and Policy, Vol. 3, No. 1.