ماهیت حقوقی رابطۀ دادرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

     در حقوق فرانسه، در خصوص ماهیت حقوقی رابطۀ طرفین پس از شروع دادرسی مباحث بسیاری مطرح شده است. حقوقدانان فرانسوی این رابطه را «معمای واقعی» نام نهاده‌اند. بعضی رابطۀ حقوقی دادرسی را دارای ماهیت قراردادی یا شبه‌قراردادی دانسته­اند. در این نظریه، از رابطۀ دادرسی با عنوان «قرارداد دادرسی» یاد می­شود، توصیفی که در حقوق رم باستان برای اشاره به دادرسی استفاده می­شد. در مقابل، برخی نظریۀ قرارداد دادرسی را میراثی از حقوق رم می­دانند که باید در حقوق رم باقی می­ماند، چراکه حقوق و تعهدات طرفین دادرسی، در نظام­های قضایی کنونی، منشأ قانونی دارد و در نظر گرفتن ماهیت قراردادی برای این رابطه، کمکی به روشن شدن احکام این نهاد قضایی نمی­کند. اما خواهیم دید که نظریۀ قرارداد دادرسی، تا چه حد می­تواند در روشن شدن احکام دادرسی مؤثر باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

LEGAL NOTION OF PROCEEDINGS’ RELATIONSHIP

نویسنده [English]

  • Reza Shokoohizadeh
Assistance Professor of University of Teheran
چکیده [English]

In French law, there are controversies about legal notion of proceedings’ relationship (lien d’instance). Some authors addressing on proceedings’ connection as real riddle. Some other qualified this relationship as contractual or quasi-contractual and refers to it as judicial contract- as formerly described in reference to, especially during the classical period in Rome. Some authors believe that best leave the contractual qualification of the proceedings’ relationship unto Roman law, because the litigants’ obligations have only the legal origin. Despite the aforementioned criticisms, very principles of Iranian and French Civil Procedure Codes may authorize qualifying as contractual, the concept of civil proceedings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Proceedings’ Relationship
  • Judicial contract
  • Authority of definitive judgment
  • Relative effects of judgment
  • Novation effect of proceedings

مراجع

شمس، عبدالله (1381)، آیین دادرسی مدنی، ج 2، تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر (1376)، اعتبار امر قضاوت شده در دعاوی مدنی،  تهران: دادگستر.
---------- (1378)، حقوق مدنی: خانواده- ج 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کریمی، عباس و رضا شکوهی­زاده (1388)، «صلاحیت انحصاری»، نامۀ مفید، نامۀ حقوقی، ج5، ش1، تهران.
محسنی، حسن (1393)، ادارۀ جریان دادرسی بر پایۀ همکاری و در چارچوب اصول دادرسی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
Croze, Hervé et Morel, Christian (1988), Procédure civile, Press Universitaire de France, Paris.
De Leval, George (2005), Eléments de procédure civile, Larcier, Bruxelles.
Demolombe, C.(1868) Traité de contrats ou des obligations conventionnelles en général, t. 7, Imprimerie générale, Paris.
Emmanuel, Jeuland (2003), L’énigme du lien du droit, RTD civ, Paris.
Garsonnet, Eugène, Cézar-Bru, Charle (1912), Traité historique et pratique de procédure civile et commerciale, 3e éd, L. Larose et L. Tenin, Paris.
Gaudemet, Jean et Chevreau, Emmanuelle (2014), Les institutions de l`Antiquité, LGDJ, Paris.
Cornu, Gérard et Foyer, Jean (1996), Procédure civile, PUF, Paris.
Guillemard, Sylvette (2004), La réforme du code de procédure civile du Québec: quelques réflexions sur le contrat judiciaire, Le Cahier de Droit, vol. 45, no 1, Montréal.
Guinchard, Serge et Chainais, Cécile et Ferrand, Frédérique (2014), Procédure civile: Droit interne et droit de l’Union européen, 32e éd. Dalloz, Paris.
Hamson, Charles John (1952), Le Trial anglais, Cambridge Pub. Cambridge.
Héron, Jacques (1995), Localisation de l’autorité de la chose jugée ou rejet de l’autorité positive de la chose jugée? Mélanges R. Perrot, Dalloz, Paris.
Larguier, Jean et Conte, Philipe et Blanchard, Christophe (2010), Droit judiciaire privé: procédure civile, 20e éd. Dalloz, Paris.
Pothier, Robert Joseph (1883), Traité des obligations, Librairie de l’Œuvre de Saint-Paul, Paris.
Solus, Henry et Perrot, Roger (1991), Droit Judiciaire privé, t. 3, Sirey, Paris.
Terré, François et Simler, Philippe et Lequette, Yves (2005), Les obligations, Dalloz, Paris.
Walter, Ferdinand (1841), Histoire de la procédure civile chez les romains, Traduit par Édouard Laboulaye, Paris.
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 48، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 77-96

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار