قانون مدنی و اصل مسوولیت مدنی بیماران ذهنی

نویسنده

دانشگاه باهنر، دکتری حقوق

چکیده

معلولین ذهنی که قادر به درک محتوای افعال خویش نیستند از لحاظ اخلاقی قابل سرزنش نمی باشند. لذا تقصیر که هنوز تهی از محتوای اخلاقی نشده است به سختی به آنها منتسب می شود. اما قانون مدنی فرانسه (ماده 2-489) و ایران (ماده 1216) معلول ذهنی را ضامن می دانند. اولی با تکیه بر اندیشه تقصیر نوعی، بی توجه به شرایط درونی عامل مانند جنون، وی را مسوول می داند. دیگری با تکیه بر سابقه فقهی از یک سو در اتلاف، صرف سببیت مادی را برای ضمان کافی می داند و از سوی دیگر در تسبیب اثبات سببیت عرفی را شرط ضمان می داند. هرچند که برای تحقق سببیت عرفی بین فعل عامل و زیان، وجود تقصیر ضروری می نماید اما عرف انتساب تقصیر به مجنون را ناعادلانه می داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

TORTIOUS LIABILITY OF MENTAL DISABLED IN IRANIAN CIVIL CODE

نویسنده [English]

  • Hassan Moradzade
چکیده [English]

The mental disabled are not regarded responsible for their harmful behavior as they are unable to realize the harmful effect of their conduct. Thus their behavior cannot be considered as culpable and they are not at fault in a moral sense. However French law (art. 489- 2 code civil) and Iranian law (art. 1216 Iranian civil code), impose legal liability to such persons for their tortiuos behavior. French law deems liability for such people for their harmful behavior through applying an objective criterion of negligence. Iranian law makes a distinction between etlaf (harm is caused directly) and tasbeeb (harm is caused indirectly). But the common sense never accepts to impute such negligence to a person with mental disability. Therefore, where an insane and sane both participate in a harmful act, only the sane person is treated as being liable by adopting a subjective standard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Etlaf
  • Fault.
  • Mental diseased
  • Tasbib
  • Tortious liability