رابطۀ میان استقلال قضاوت و استقلال وکالت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

     استقلال قضاوت در دو عرصۀ استقلال قوۀ قضاییه و استقلال قاضی قابل مطالعه است. استقلال قوۀ قضاییه ریشه در اصل تفکیک قوا دارد، اما استقلال قاضی به معنای وابسته نبودن قاضی به اصحاب دعوا یا وکلایشان، و استقلال وی در درون قوۀ قضاییه است که موجب امنیت شغلی و ممنوعیت نقل و انتقال محل خدمت قاضی می‌‌شود. این معنا از استقلال دو نمود عینی دارد: آزادی دادرس در تطبیق حکم بر موضوع و تفسیر قانون و نیز در صدور رای. استقلال کانون وکلا به معنای جدایی آن از قوای حاکمیت با برخورداری از شخصیت حقوقی مستقل و صلاحیت تصمیم‌گیری دربارۀ متقاضیان ورود به این حرفه و مدیریت خود و تدوین قواعد موردنیاز است. اگر وکیل وابسته به سایر قوا باشد، تفکیک قوا مخدوش می‌شود و اگر وکیل وابسته به قوۀ قضاییه باشد، استقلال قاضی ازبین می‌رود. استقلال وکیل نتیجۀ نقش‌های متعددی است که وی در جوامع کنونی برعهده دارد و از این منظر میان استقلال قضاوت و استقلال وکالت ملازمه‌ای نیست، اما عکس آن تحقق‌یافتنی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

RELATION BETWEEN INDEPENDENCE OF ADJUDICATION AND ADVOCACY

نویسندگان [English]

  • Hassan Mohseni
  • Majid Ghamami
Assistant Professor, Civil Procedure & Enforcement Law, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Adjudication Independence can be studied in two areas namely independency of Judicial Power and Independency of Judge. The first one is based on the Separation of Powers Theory but judge independence means its freedom from parties and their Attorneys and its independence in intern of Judiciary Power. This sense of independence has two objectives: 1) Judge's freedom in applying the law to fact and its interpretation; 2) Judge's freedom in issuing the Judgment. Independence of Bar Association means its separation from the body of Government by having independent legal identity and competence to making decision about new the lawyer requesting to be Attorney and Self-governing of its organization and enacting its necessary rules. If an attorney belongs to the powers of government, the separation theory will be violated and if he belongs to the judicial power, the judge's independence will be neglected. So lawyer's independence is a result of different roles he plays in contemporary societies, accordingly, lawyer's independence of adjudication and independence of advocacy are not coexistent; an independent adjudication, however, needs an independent advocacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • different roles
  • Independence of Bar Association
  • independency of Judge
  • independency of Judicial Power
  • separation theory
الف) فارسی:
1.ادیبی مهر، محمد و مرتضی کشاورزی ولدانی و رشیده آقایی دینانی (1391)، بررسی فقهی مشروعیت تعدد قاضی، در: پژوهشنامۀ حقوق کیفری، دانشگاه گیلان، سال سوم، شمارۀ 1.
2.حبیب‌زاده، محمد جعفر و قاسم کرامتی و شهبازی نیا، مرتضی (1388). استقلال قضایی در نظام قضایی ایران با مطالعۀ تطبیقی، در: مجلۀ پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دانشگاه تربیت مدرس، دورۀ 14، شمارۀ 4.
3.حبیب‌زاده، محمدجعفر و اسدی، فرشته (1387)، مصونیت قضایی دادرسان و وکلای دادگستری در نظام حقوقی ایران، در: فصلنامۀ حقوق، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 38، شمارۀ 4.
4.حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (محقق حلی)، (1368)، ترجمه فارسی شرایع الاسلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، اسفند 1368، جلد اول، ترجمه ابوالقاسم ابن احمد یزدی، به کوشش محمد تقی دانش پژوه.
5.راسخ، محمد (1388)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران، دراک.
6. غمامی، مجید (1376)، مسؤولیت مدنی دولت، تهران، نشر دادگستر.
7.غمامی، مجید و محسنی، حسن (1390)، آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
8.غمامی، مجید و محسنی، حسن (1385)، اصول تضمین‌کنندۀ عملکرد دموکراتیک در دادرسی و اصول مربوط به ویژگی­های دادرسی مدنی، در: مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، زمستان، شمارۀ 74.
9..کاتبی، حسین‌قلی (1337)، سابقۀ تاریخی کانون وکلای دادگستری، در: وکالت، مجموعه مقالات، تهران، انتشارات آبان.
10. کاتوزیان، ناصر (1376) ، جایگاه حقوق اسلامی در نظم حقوقی، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 39، بهار.
11. کانون وکلا (مجلۀ علمی حقوقی انتقادی)، 1331، سال 5، بهمن و اسفند، شمارۀ 29.
12. کریمی، عباس و محسنی، حسن (1390)، اصل آزادی دفاع در دادرسی مدنی، در: پژوهشنامۀ حقوق کیفری، دانشگاه گیلان، شمارۀ 1، جلد 3.
13. کریمی، عباس و رضایی نژاد، همایون (1391)، نقش دادرس در احراز قاعده ماهوی (در حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران)، فصل نامۀ حقوق دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال 42، ش. 3.
14. متین دفتری، احمد (1387)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، مجد، جلد اول.
15. محسنی، حسن (1391)، مفهوم مرجع قضایی، در: مجموعه مقالات اهدا‌شده به استاد دکتر نجادعلی الماسی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
16. نهرینی، فریدون (1390)، اعادۀ دادرسی به تشخیص رئیس قوۀ قضاییه، تهران، گنج دانش.
 
ب) خارجی:
1.Cadiet, Loïc et Emanuel Jeuland, 2013, Droit judiciaire privé, Paris, Litec.
2.Hazard, Jr., Geoffry C., and Angelo Dondi, 2004, Legal Ethics (a comparative study), Stanford, Stanford University Press.