بررسی وضعیت و آثار حقوقی معاملۀ مدیرعامل با شرکت در مقایسه با لایحۀ جدید قانون تجارت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

چکیده

    مدیرعامل به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی، امین شرکت محسوب می‌شود و به نمایندگی از آن، شرکت را اداره می‌کند؛ در همین راستا موظف است منافع سهام‌داران و مصلحت شرکت را درنظر بگیرد. یکی از موضوعاتی که ممکن است مدیرعامل از وصف امانت خود عبور کند و منافع شخصی خود را بر منافع شرکت ترجیح دهد، انجام معامله با شرکت است که این امر علی‌الاصول موجب ظهور تعارض بین وظایف و منافع وی می‌گردد. قانون‌گذار به‌منظور ایجاد یک سیستم کنترلی پیرامون شرکت‌های سهامی و تعاونی احکام و ضوابطی را وضع و آثار آن را تا حدودی مشخص نموده است که در ادامۀ مقاله صورت‌های گوناگون چنین معامله‌ای و نیز مقایسۀ آن با لایحۀ جدید قانون تجارت خواهد آمد. ولی دربارۀ دیگر شرکت‌های تجارتی حکمی دیده نمی‌شود. در این خصوص با بررسی و نقد نظریات متعدد، بر مبنای ماهیت نمایندگیِ مدیرعامل، معاملۀ او با شرکت را تابع مقررات عقد وکالت دانسته‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

AN INVESTIGATION OF THE STATUS AND EFFECTS OF THE CEO’S CONTRACT WITH THE COMPANY COMPARE WITH THE NEW BILL OF BUSINESS LAW

نویسندگان [English]

  • Sam Mohammadi 1
  • Ali Bagheri 2
1 Associate Professor, Private Law Department, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Iran
2 MS. Student in Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Iran
چکیده [English]

The CEO as the highest executive official is considered as the honest person of the company and he manages the company as its representative. In the same line, he is bound to take into account the shareholders' interests and expediency of the company. One of the issues that may cause the CEO to disregard such honesty and therefore prefer his personal benefits over those of the company is doing some contract with the company which leads to the emergence of conflict within his duties and personal benefits. In order to create a control system, the legislator around the Joint Stock and Cooperative Company has made some rules and laws, and to some extent, he has identified some of its effects; in the following part of the present article, different forms of such contract and its comparison with the new bill of business law are discussed. Thus, there is no ruling in case of other commercial companies. In this case, by studying and criticizing numerous opinions, based upon the CEO's representative nature, we have regarded his contract with the company as subjected toagency agreementregulations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Control system
  • contract with company
  • representative
  • shareholders' interests
الف) فارسی:
1. اسکینی،ربیعا (1388)، حقوق تجارت شرکت‌های تجاری- شرکت‌های اشخاص و شرکت با مسئولیت محدود،جلد اول،چاپ چهاردهم،سمت.
2. اسکینی،ربیعا (1388)، حقوق تجارت شرکت‌های تجاری- شرکت‌های سهامی عام و خاص، جلد دوم، چاپ دوازدهم، سمت.
3. اسکینی،ربیعا و شریفی آل هاشم،سید الهام‌الدین (1379)، تحلیل اختیارات مدیران شرکت های سهامی با توجه به مبانی رابطه مدیران با شرکت در نظام های حقوقی ایران و انگلیس،مجلۀ مدرس،دورۀ 4،شمارۀ 4.
4. اصغری آقمشهدی، فخرالدین و عیسایی تفرشی، محمد (1385)، ماهیت حقوقی رابطۀ مدیران شرکت های سهامی با شرکت،مجلۀ دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان،سال هجدهم،شمارۀ دوم.
5. امامی سیدحسن (1368)، حقوق مدنی،جلد1،چاپ هشتم،تهران،کتاب فروشی اسلامیه.
6. باریکلو،علیرضا (1383)، معامله خارج از اختیار مدیر، مجلۀ اندیشه‌های حقوقی- پردیس قم،شمارۀ 6.
7. پاسبان، محمدرضا (1389)، اهلیت شرکت‌های تجاری و حدود اختیارات مدیران شرکت‌های تجاری، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 101.
8.. پاسبان،محمدرضا (1392)، حقوق شرکت‌های تجاری، چاپ هشتم،انتشارات سمت.
9. پاکدامن،رضا (1389)، حقوق شرکت‌های تجاری،چاپ اول،انتشارات خرسندی.
10. جعفری لنگرودی،محمدجعفر (1357)،دائره‌المعارف حقوق مدنی و تجارت،جلد1،چاپ اول،بنیاد راستاد.
11. حسنی،حسن (1378)، حقوق تجارت،چاپ اول،نشر میزان.
12. حیدرپور،البرز (1382)، محدودیت‌های مدیران شرکتها در انجام معاملات- بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس،چاپ اول،مهزیار.
13. دمیرچیلی، محمد و دیگران (1389)، قانون تجارت در نظم کنونی،چاپ دهم، نشر دادستان.
14. رسائی‌نیا، ناصر (1379)، کلیات حقوق بازرگانی،چاپ دوم،انتشارات دریچه.
15. ساجدی،ولی (1385)، محدودیت‌های معاملات شرکت با مدیران،نشریه بورس،شمارۀ53.
16. ستوده تهرانی، حسن (1388)، حقوق تجارت، جلد دوم، انتشارات دادگستر.
17. سید احمدی سجادی،سیدعلی (1387)، تحلیل شرکت از دیدگاه اقتصادی،اندیشه‌های حقوق خصوصی،سال پنجم،شمارۀ 13.
18. شهیدی،مهدی (1379)،اصول و قراردادها و تعهدات،جلد دوم،انتشارات عصر حقوق.
19. شهیدی،مهدی (1392)، تشکیل قراردادها و تعهدات،چاپ نهم،انتشارات حقوقی مجد.
20. صفایی،حسین و قاسم‌زاده،سید مرتضی (1387)،اشخاص و محجورین،چاپ چهاردهم،تهران،سمت
21. صفی‌نیا، سید نورالدین (1381)، درآمدی بر قانون شرکت‌های تجاری در ایران،چاپ اول،انتشارات دانشگاه تهران.
22. عیسائی تفرشی،محمد (1378)، مباحثی تحلیلی از حقوق شرکت‌های تجاری،جلد اول،چاپ اول،انتشارات دانشگاه تربیت مدرس تهران.
23. کاتبی،حسین‌قلی (1380)، حقوق تجارت،چاپ پنجم، انتشارات گنج دانش.
24. کاتوزیان،امیرناصر (1392)، دورۀ حقوق مدنی- عقود اذنی و وثیقه های دین،چاپ هفتم،شرکت سهامی انتشار.
25. کاتوزیان،امیرناصر (1391)، قواعد عمومی قراردادها،جلد اول،چاپ هشتم،شرکت سهامی انتشار.
26. کاتوزیان،امیرناصر (1388)، قواعد عمومی قراردادها،جلد دوم،چاپ دوم،شرکت سهامی انتشار.
27. گروهی از نویسندگان (1385)، معرفی لایحۀ تجارت و نوآوری‌های آن،چاپ اول،شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
28. محمدی،سام (1392-1391)، جزوه حقوق تجارت- ورشکستگی،دانشگاه مازندران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی.
29. نصیری،مرتضی (1383)، حقوق تجارت بین‌المللی در نظام حقوق ایران،چاپ اول،انتشارات امیرکبیر.
30. یحیی‌پور،جمشید (1392)، رسالۀ دکتری-نظام حاکمیت(راهبری) شرکتی شرکت‌های سهامی ایران با مطالعۀ تطبیقی در حقوق انگلیس و امریکا،دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
 
ب) عربی:
1. ابن قدامه (1998م)، الکافی- فی فقه الامام احمد بن حنیل،مکتب اسلامی.
2. بحرانی،یوسف (1405ق)، حدائق الناضره،مؤسسۀ نشر اسلامی
3. حلّی،حسن بن یوسف (1410ق)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان،موسسه نشر اسلامی.
4. شهید اول،محمد بن جمال الدین مکی عاملی (1406ق)، لمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه،انتشارات مطبعه حکمت.
5. شهید ثانی،زین‌الدین الجبعی العاملی (بی‌تا)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
6. طباطبایی یزدی،سید محمدکاظم (بی تا)، تکلمه العروه الوثقی،جلد اول،نشر مکتب داوری.
7.گیلانی قمی، ابو القاسم بن محمد حسن (1371)، جامع الشتات،انتشارات کیهان تهران
8. نجفى-کاشف الغطاء، محمد حسین بن على بن محمد رضا (1359ق) تحریر المجله، جلد2،چاپ اول،المکتبة المرتضویه.
9. نجفی، محمدحسن (1397ق)، جواهرالکلام،چاپ ششم،تهران،کتابخانۀ اسلامی.