تحلیل حقوقی انحصار و رقابت در بازار انرژی، با تأکید بر صنایع گاز و برق؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

     از حقوق رقابت به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتقای رفاه و کارایی اقتصادی یاد می‌شود. اما در یک اقتصاد، ممکن است تمامی صنایع و نیز همۀ بخش‌های یک صنعت توانایی پذیرش رقابت را نداشته باشند؛ این صنایع به‌عنوان «انحصار طبیعی» شناخته می‌شوند. گفته می‌شود که «انرژی» انحصار طبیعی محسوب شده و باید کاملاً در دست دولت باشد. این مقاله ضمن بررسی مفاهیم اولیه، به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بخش انرژی قابلیت پذیرش رقابت را دارد؟ و اگر پاسخ مثبت است، قابلیت‌های یادشده در کدام بخش‌های صنعت است. آیا اساساً این فرض که بخش انرژی، به‌ویژه برق و گاز، جزء انحصار طبیعی شناخته می‌شود، صحیح است؟ می‌توان گفت اگرچه در صنعت انرژی تولید برق ویا گاز ممکن است به ‌صورت انحصاری در کنترل دولت باشد، ولی انتقال و توزیع آن تحت شرایط خاصی از سوی بخش خصوصی مدیریت شده و در بازار آزاد رقابت‌پذیر باشد. این مقاله افزون‌بر ارائۀ پاسخ به پرسش‌های پیش‌گفته، درصدد آن است که زیرساخت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های ورود رقابت در بازار انرژی، به‌ویژه در صنعت برق و گاز، را بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

LEGAL ANALYSIS OF MONOPOLY AND COMPETITION IN THE ENERGY MARKET, WITH AN EMPHASIS ON GAS AND ELECTRICITY INDUSTRIES; CHALLENGES AND OPPORTUNITIES

نویسندگان [English]

  • Seyyed Nasrollah Ebrahimi 1
  • Mahmood Jafari Chaleshtori 2
1 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 L.L.M. at International Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Competition law is known as one of the factors promoting the welfare and economic efficiency in a market economy. But in an economy all industries and all sectors of the Industry may not have the ability to accept the competition, in which the industries or the sectors are known as "Natural Monopolies". So it is said that Energy Industry is considered as one of the natural monopolies and therefore should be entirely in the hands of government. This paper, in addition to reviewing the basic concepts, attempts to address the issue that whether energy sector has acceptability and capacity for competition and how we can apply that. If the answer is positive, then which sector might have that possibility, and basically the promise is absolutely correct that the energy sector, particularly electricity and gas are known to be natural monopolies. This paper aims to both present the answers to the foregoing questions and study the infrastructure, challenges and opportunities of entering the competition in the energy market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competition law
  • energy market
  • essential facility
  • gas and electricity industry
  • natural monopoly
  • Regulation

مراجع

  1. الف) فارسی:

    1. صبوری، حسین (۱۳۸۵)، از انحصار دولتی به انحصار خصوصی، روند اقتصادی، ش. ۲۶.
    2. باقری، محمود (۱۳۹۰)، نقش حقوق شرکت‌ها و بازار بورس در موفقیت خصوصی‌سازی، مرکز پژوهش‌های مجلس، تهران.
    3. باقری، محمود (۱۳۸۷)، «همگرایی و رقابت در بازارهای بورس: تعارض حقوق رقابت و حقوق بازار بورس»، فصلنامۀ حقوق، دورۀ ۳۸، شمارۀ ۳.
    4. باقری، محمود، جعفری چالِشتُری، محمود (تابستان ۱۳۹۲)، «تحلیل اقتصادی رهن اموال فکری»، مجلۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، ش. ۶۲.
    5. جعفری چالشتری، محمود (خرداد ۱۳۹۴)، بررسی رژیم حقوقی حاکم بر توافقاتی ائتلافی در حق اختراع، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق تجاری اقتصادی بین‌الملل، استاد راهنما: محسن صادقی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران.
    6. معمارنژاد، عباس (بهار ۱۳۸۸)، «بررسی وجود انحصار طبیعی در بازار مخابرات ایران»، فصلنامۀ مدل‌سازی اقتصادی، سال ۳، شمارۀ ۱.

     

    ب) خارجی:

    1. Bacon, R. W., and J. Besant-Jones (2002), Global Electric Power Reform, Privatization and Liberalization of the Electric Power Industry in Developing Countries, ENERGY & MINING SECTOR BOARD DISCUSSION PAPER SERIES, N O. 2.
    2. Bellantuuono, GIUSEPPE (2009), Contract law, Regulation and Competition in Energy markets, Competition &Regulation Network Indus.
    3. Cseres, KJ (2008), What Has Competition Done for Consumers in Liberalised Markets, THE COMPETITION LAW REVIEW, Volume 4 Issue 2.
    4. Czarnecka, Marzena (2011), the Energy Tariff System and Development of Competition in the Scope of Polish Energy Law, Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies.
    5. Dabbah, MAHER M. (2011), the Relationship between Competition Authorities and Sector Regulation, Cambridge Law Journal, 70(1).
    6. Duncanson,cameron, peter (2007), Competition in Energy Market: Law and Regulation in European Union, Oxford press, second edition.
    7. Hancher, Leigh, Adrien de Hauteclocque (2010), Manufacturing the EU Energy Markets: The Current Dynamics of RegulatoryPractice, Available:ssrn.com/abstract=1539901.
    8. Harker, Michael (2006), Introducing Competition and Deregulating the British Domestic Energy Markets: a Legal and Economic Discussion, CCP Working Paper N. 6.
    9. Héritier, Adrienne (2001), Regulator-Regulatee Interaction in the Liberalized Utilities: Access and Contract Compliance in the Rail Sector.
    10. Hellwig, Martin (2008), Competition Policy and Sector-Specific Regulation for Network Industries.
    11. Jegen, Maya (2010), Two Paths to Energy Security: The EU and NAFTA, International journal.
    12. Kotlowski, Aleksander (2007), Third-party Access Rights in the Energy Sector: A Competition Law Perspective, Utilities Law Review, Vol. 16, No. 3.
    13. LIGON, DUKE (1977), ANTITRUST ASPECTS OF THE OIL ANDGAS INDUSTRY, Oklahoma City University Law Review, Vol. 2.
    14. Maxwell, Clive (2013), Competition in Public Services, Office of Fair Trading.
    15. Moot, John S. (2004), Economic Theories of Regulation and Electricity Restructuring, ENERGY LAW JOURNAL, Vol. 25.
    16. OECD (2001), Restructuring Public Utilities for Competition: Competition and Regulatory Reform.
    17. 23.       Ofgem (2004), Domestic Competitive Market Review.
    18. Padrds, Carlo, Endrius E., Cocciolo (2010), Security of Energy Supply: When Could National Policy Take Precedence Over European Law, Energy Law Journal, Vol. 31.
    19. Spence, David B. (2008), Can Law Manage Competitive Energy Markets?, Cornell Law Review, No. 137.
    20. Schroeder, Chris, Alan Miller (1982), the Validity of Utility Conservation Program According to Generally Accepted Regulatory Principles, Solar Law Reporter.
    21. Talus, Kim (2011), Long-term Natural Gas Contracts and Antitrust Law in The European Union and the United States, Journal of World Energy Law and Business, V. 4, N. 3.
    22. Tapia, Javier (2012), Despoina, Mantzari, The Regulatory/Competition Interaction, Centre for Competition and Regulation.
    23. Trujillo, Elizabeth (2010), State Action Antitrust Exemption Collide with Regulation: Rehabilating the Foresee Ability Doctrine, FORDHAM JOURNAL OF CORPORATE &FINANCIAL LAW, Vol. XI.
    24. Willis, Peter, Paul Hughes (2008),Structural Remedies in Article 82 Energy Cases, THE COMPETITION LAW REVIEW, Volume 4 Issue 2.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار