تحولات حقوقی ناشی از ازدواج های چند ملیتی در پرتو تحولات تابعیت مضاعف، با رویکردی به قوانین تابعیت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان

چکیده

     امروزه «ازدواج‌های چند‌ملیتی» بیش از هر زمانی درحال وقوع هستند و به تبع آن بسیاری از قواعد مربوط به تابعیت تغییر کرده‌اند. بسیاری از کشورها برابری تابعیت هریک از زوجین را در خانواده‌های چندملیتی پذیرفته و از «وحدت تابعیت» به سوی «استقلال تابعیت» زوجین گرایش یافته‌اند. لذا امکان انتقال تابعیت از طریق هریک از والدین تحقق یافته است و بیشتر کشورها نیز آن را شناسایی کرده‌اند. وقوع تابعیت مضاعف نیز بیش از هر زمانی ممکن شده و کشورها با توجه به منافع و مصالح خود به شناسایی وپذیرشتابعیت مضاعف اقدام کرده‌اند و این نوع تابعیت درحال گسترش است. اما نظام حقوقی ایران دربارۀ تابعیت ناشی از ازدواج‌های چندملیتی- با آنکه شرایط وقوع آن‌ در ایران بسیار است- همگام با تحولات جهانی پیش نرفته است. هنوز اصلْ بر وحدت تابعیت زوجین است و انتقال تابعیت فقط از طریق پدر ممکن است؛ گرچه انتقال تابعیت اکتسابی براساس ماده‌واحدۀ 1385 ممکن شده، اما تمام چالش‌ها را رفع نکرده است. در نظام حقوقی ایران، تابعیت مضاعف با آنکه عملاً وجود دارد به ‌صورت رسمی اجازه داده نشده است. با توجه به تحولات جهانی، بهتر است نظام حقوقی ایران با درنظر گرفتن مصالح کشور، اصلاح و با واقعیت‌های موجود سازگار شود که این موضوع می‌تواند در راستای سیاست‌های جدید جمعیتی نیز باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal developments arising from the multi-national marriages in the light of development of dual nationality with an approach to Iranian Nationality Laws

نویسندگان [English]

  • Manuchehr Tavassoli Naini 1
  • Abdulwahed Afzali 2
1 Assistant Professor, Department of Law Faculty of Administrative Sciences and Economy, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 PhD Student, Private Law in University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Today, more than ever, “multi-national marriages” are taking place, consequently many of the rules of citizenship have changed. Many countries have accepted the equality of citizenship for each party of marriage in a multi-national family and have orientated from “unity of nationality” to the “independence of nationality”. Therefore, each parent can pass her nationality through it, and most countries have recognized it. Dual nationality may be happening more than ever and countries according to their own interests, have attempted to recognize and allow dual nationality and this type of nationality is expanding. Although context of nationality from multi-nationality marriages exists in Iran, the Iranian legal system has been less affected by the global developments. The principle still is the “unity of nationality” and transmission of nationality is possible only through father's nationality; although transmission of nationality may be on the basis of a single article of 2006 (Madeh Vahedeh, 1385), that is not enough. Although the dual nationality exists virtually, the Iranian legal system has not allowed it officially. Given the global development, it is better that the Iranian legal system based on the interest of country, reform and be compatible with existing realities and make it statutory. It can also be according to the new population policy of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dual nationality
  • independence of nationality
  • multi-nationality marriage
  • Nationality
  • unity of nationality

مراجع

الف) فارسی:
1. ابراهیمی، نصرالله (1390)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، سمت.
2. ارفع‌نیا، بهشید (1386)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات بهتاب، ج 1.
3. ایمانی نائینی، محسن و صادقی، محمود و عبدی، فاطمه (1390)، «بررسی امکان گسترش حمایت‌های حقوقی در مورد ازدواج زنان با اتباع غیر ایرانی»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی زنان، سال چهارم، ش 54، ص 134-91.
4. آل کجباف، حسین (1389)، بایسته‌های حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات جنگل، ج 1.
5. آل کجباف، حسین (1389)، تابعیت در ایران و سایر کشورها، تهران، انتشارات جنگل.
6. آقا حسینی، محسن (1364)، «بررسی مواضع و نقطه نظرهای جمهوری اسلامی ایران و دولت امریکا در پروندۀ الف/18 دیوان داوری دعاوی ایران – ایالات متحده در مورد تابعیت مضاعف»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، ش 4، ص 72-49.
7. تدین، عباس و یوسفی، مجید (1387)، «تأثیر ازدواج مرد خارجی و زن ایرانی بر تابعیت فرزندان»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی ئزنان، ش 40، ص 195-157.
8. توسلی نائینی، منوچهر (1383)، «اصل وحدت تابعیت زوجین در حقوق ایران»، فصلنامه اندیشه­های حقوقی، ش 7، ص 116-103.
9. توسلی نائینی، منوچهر (1390)، «تأملی بر وضعیت کودکان حاصل از ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی»، فصلنامه پژوهشنامه حقوقی، ش 1، ص 58-37.
10. دانش‌پژوه، مصطفی (1386)، اسلام و حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات وزارت خارجه و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ دوم.
11. زنجانی، حبیب‌الله (1380)، مهاجرت، تهران، انتشارات سمت.
12. سلجوقی، محمود (1384)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، میزان، چ چهارم ،ج 1.
13. شیخ‌الاسلامی، محسن (1384)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات گنج دانش.
14. فالکس، کیث (1381)، شهروندی، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران، انتشارات کویر.
15. قربان‌نیا، ناصر (1387)، «تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی»، نامۀ مفید، ش 70، ص 38-21.
16. کاتوزیان، ناصر (1377)، مبانی حقوق عمومی، تهران، نشر دادگستر، چ اول.
17. کاستلز، استفان و دیوید سون، آلیستر (1382)، شهروندی و مهاجرت، ترجمۀ فرامرز تقلی‌لو، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
18. گای، ماری (1388)، شهروند در تاریخ اندیشۀ غرب، مترجم: عباس باقری، تهران، فرزان.
19. مدنی، جلال‌الدین (1372)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، گنج دانش.
20. نصیری، محمد (1391)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات آگاه، چ بیست و ششم.
ب) خارجی:
1.Baubock, Rainer &Ersboll, eva&Groenendijk, Kees (2006), Acquisition and Loss of Nationality, Amsterdam, Amsterdam University Press, Vol.1.
2.BrondstedSejersen, Tanja (2008), "I Vow to Thee My Countries", International Migration Review, Vol.42, No.3, pp.523-549.
3.Brubaker, Rogers (1994), Citizenship and Nationhood in France and Germany, Londen, Harvard University Press.
4.C. Dahlin, Eric (2008), "Citizenship Beyond Borders: A Cross-National Study of Dual Citizenship", Sociological Inquiry, Vol.78, No.1, pp.54-73.
5.Dwyer, D. J.(1987), Geograghy: New Population Policies in Malaysia and Singapore, Published by Geographical Association, Vol.72, No.3, pp. 248-250.
6.F. Isin, Engin&Nyers, Peter (2014), Routledge Handbook of Global Citizenship Studies, New York, Routledge.
7.Green, Simon (2005), "Between Ideology and Pragmatism", International Migration Review, Vol.39, No.4, pp.921-952.
8.Gustafson, per (2002), "Globalisation, Multiculturalism and Individualism", Journal of Ethnic and Migration Studies, Vol.28, No.3, pp.463-481.
9.Helgeson, Edward & Lauterpacht, Elihu (2000), Iran – U.S. Claims Tribunal Reports, New York, Cambridge University Press.
10.Hofhansel, Claus (2008), "Citizenship in Astria, Germany, and Swizerland", International Migration Review, Vol.42, No.1, pp.163-192.
11.Jones-Correa, Michael (2001), "Under Tow Flags", International Migration Review, Vol.35, No.4, pp.997-1029.
12.Kochenov, Dimitry (2011), "Double Nationality in the EU", European Law Journal, Vol.17, Issue.3, pp.323-343.
13.Medjouba, faria& N. Stefanelli, Justine (2008), The Rights and Responsibilities of Citizenship, London, British Institute of international and Compalative Law.
14.Mirilovic, Nikola (2014), "Regime Type, International Migration, and the Politics of Dual Citizenship Toleration", International Political Science Review, http://ips.sagepub.com/, pp.1-16.
15.MorjeHward, Marc (2005), "Variation in Dual Citizenship Policies in the Countries of the EU", Center for Migration Studies of New York, Vol.39, No.3, pp.697-720.
16.Peter Vink, Maarten (2013), "Immigrant Integration and Access to Citizenship in the European Union", European University Institute, http://interact-project.eu/, INTERACT Research Report 2013/05.
17.Pogonyi, Szabolcs (2011), "Dual Citizenship and Sovereignty", Routledge, Vol.39, No.5, pp.685-704.
18.Skulte-Ouaiss, Jennifer (2013), "Home Is Where the Heart Is; Citizenship Is Where It Is Safe", Routledge, Vol.20, No.2, pp.133-148.
19.Winter, Elke (2014), "Tradition of Nationhood or Political Conjuncture?", Comparative Migration Sudies, Vol.2, No.1, pp.27-56.
20.World bank, (2011), Migration and Remittanges Fact Book 2011, New York, 2nd Ed, The International Bank for Reconstruction and Development.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار