مطالعۀ تطبیقی شبه اسناد تجاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

    تحولاتِ دنیای تجاری اوراقی را خلق کرده که اگرچه ماهیت آن‌ها متفاوت با اسناد تجاری است، عرف تجاری وصف تجریدی بودن را به‌طور ناقص در خصوص آن‌ها به‌رسمیت شناخته است. اوراق بهادار در دو مرحلۀ زمانیِ متفاوت تغییر ماهیت داده است؛ در مرحلۀ صدور حق دینی و در مرحلۀ نقل‌و‌انتقال حق عینی و تابع مقررات حاکم بر آن هستند، اما هرجا به تدبیر مقررات خاص نیاز باشد، باید برای آن‌ها این مقررات را پیش‌بینی کرد. نتیجه آنکه تحلیل معاملات این اوراق در هردو سیستم حقوقی رومی-ژرمنی و کامن‌لا در مرحلۀ صدور براساس عقد حواله، و در مرحلۀ جریان آن‌ها در اقتصاد در حقوق کامن‌لا براساس قاعدۀ استاپل و در سیستم رومی-ژرمنی براساس قاعدۀ «ظهور» صورت می‌گیرد. در حقوق ایران به شیوۀ تحلیلی-منطقی و با استفاده از «قاعدۀ منع انکار بعد از اقرار» سعی در توجیه مقررات حاکم بر معاملات این اوراق شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quasi-negotiable instruments

نویسنده [English]

  • Nafise Shooshinasab
PhD Student of Private Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Modern world revolutions have created some instruments known as ‎quasi-negotiable instruments which are different from negotiable ones, ‎despite having some similarities to them. Commercial custom recognizes ‎them as quasi-negotiable instruments. The principle is that we don’t ‎need new legal regime for this new category because they are right in ‎personam when they are created and rights in rem when they are ‎circulating in the second market but if they needed new rules according ‎to the custom or market needs, it should be satisfied. The transactions ‎of these instruments are explained according to the assignment in the ‎stage of creation and estoppel when they are circulating in the market in ‎common law. In Iran law, we try to analyze them according to legal ‎fiction and a quasi-estoppel rule.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assignment
  • estoppel
  • nature
  • negotiable instrument
  • Properties
  • stock

مراجع

  1. منابع و مآخذ

    الف) فارسی و عربی:

    1. افتخار جهرمی، گودرز، شهبازی‌نیا، مرتضی (1383). بررسی قاعدۀ استاپل در حقوق انگلیس و آمریکا، مجلۀ حقوقی، نشریۀ دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، شمارۀ سی‌ام.
    2. بجنوردی، سید حسن، "القواعد الفقهیه"، جلد اول، بی­تا.
    3. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (تیرماه 2536). "حقوق اموال"، نشر مؤلف.
    4. جهانی، کاظم (1374). قانون حاکم بر معاملات اوراق بهادار، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس به راهنمایی دکتر نجادعلی الماسی.
    5. حلی، حسن، "مختلف الشیعه فی احکام الشریعه"، جلد ششم، بی­تا.
    6. شیخ صدوق (1409ق). "من لا یحضره الفقیه"، ترجمۀ غفاری، علی اکبر، جلد چهارم، چاپ اول، نشر صدوق.
    7. صفایی، سید حسین (1374). "مباحثی از حقوق بین­الملل خصوصی".
    8. صقری، محمد (1380). "حقوق بازرگانی: اسناد"، جلد دوم، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
    9. عرفانی، محمود (1382). "حقوق تجارت"، جلد سوم، میزان، تهران.
    10. عزالدین، بحرالعلوم (1415ق). "بحوث فقهیه"، تقریرات درس آیت‌الله حسین حلی، بیروت.
    11. فریدون، محدثه (1389). معاملات فضولی اوراق بهادار و آثار عدم تنفیذ مالک، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامۀ طباطبایی.
    12. کاویانی، کوروش (1383). "حقوق اسناد تجارتی"، چاپ اول، میزان، تهران.

     

    ب) خارجی:

    1. Donald David C., (2010) “Heart of Darkness: The Problem at the Core of the US Proxy System and Its Solution”.
    2. Donald David C., (2007) “The Rise and Effects of the Indirect Holding System: How Corporate America Ceded Its Shareholders To Intermediaries”, Institute for Law and Finance.
    3. Garcimartín Alférez Francisco J., (2006) “The UNIDROIT Project on Intermediated Securities: Direct and Indirect Holding Systems”, Universidad Rey Juan Carlos of Madrid.

    4.Hicks E. Perry, (2012) “Transfer Restrictions in the Indirect Holding System: Is Alienability in the Form of Holding?”.

    5.Hubert de Vauplane, (2010) “Company law and the Geneva Convention: Point of Contention”, Group General Counsel, Crédit Agricole.

    6.Johansson Erica, (2009) Property Rights in Investment Securities and the Doctrine of Specificity.

    7.Kundu S.S., (2007) “Principles of Insurance and Banking”.

    8.Micheler, Eva, (2002) “Farewell quasi-negotiability? Legal Title and Transfer of Shares in a Paperless World”, London School of Economics.

    9.Micheler, Eva, (2009) “Legal Nature of Secucurities Inspirations from Comparative Law”.

    10.Micheler, Eva, (2007) Property in securities, Cambridge university press.

    11.Ollila Petri, (2009) “Principles of Institutional Economics-with Applications to Cooperative Enterprises”, University of Helsinki, Faculty of Agriculture & Forestry, Department of Economics and Management.

    12.Satheesan, K.P, (2002) “The Doctrine of Estoppel”.

    ج) سایت‌های اینترنتی:

    1. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/607352/trust

    2. https://www.translegal.com/lets/negotiable-instruments-2

    -                       مقررات

    1.The Negotiable Instruments Act (1881).

    1. قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه 1384

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار