تبیین جایگاه علم قاضی و اسناد در دادرسی مدنی بر مبنای مادۀ 1335 قانون مدنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه قم

چکیده

    در قوانین مختلف، سند به‌عنوان یک دلیل معتبر به‌رسمیت شناخته شده، اما در مادۀ 1335 قانون مدنی از تعبیری استفاده شده است که گویا حجیت آن را به‌عنوان یک دلیل مستقل انکار کرده و اثر آن را محدود به این ساخته است که مستند و مقدمۀ علم قاضی قرار گیرد؛ بنابراین، بیان قانون‌گذار در این ماده در خصوص سند، با سایر مواد آن قانون و مواد قوانین دیگر در این خصوص، ناهماهنگ است و اعتبار سند را با تردید مواجه ساخته است. در پژوهش حاضر بر تحلیل این موضوع و ارائۀ راه‌هایی برای رفع این ناهماهنگی و اثبات این امر تلاش شده است که همچنان اعتبار سند به‌عنوان یک دلیل مستقل، انکارناپذیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Expression about the position of knowledge of judge and documents in civil procedure based on Article 1335 of civil code

نویسندگان [English]

  • Mehdi Hasanzadeh 1
  • Mohammad Bafahm 2
1 Associate Professor in Civil Law, University of Qom, Iran
2 MSc. Student of Private Law, University of Qom, Iran
چکیده [English]

In different Codes, document is recognized as a valid evidence, but in Article 1335 of the Civil Code it is used as an expression that denies its validity as an independent evidence and limits its documentary effect as introduction of knowledge of Judge; so the expression of the legislator in this Article about the document is inconsistent with other articles of that code as well as with articles of other codes in this case and casts doubt on the validity of the document. The current research aims to analyze this question and offer some ways for solution of this inconsistency proving that the validity of document as an independent evidence is still undeniable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • documents
  • Evidence
  • knowledge of Judge
الف) فارسی
1. امامی، سیدحسن، (1371)، حقوق مدنی، جلد6، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
2. بروجردی، حسین، (1387)، منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه حضرت آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی، مترجمان: اسماعیل تبار، احمد و حسینی، احمدرضا و حسینی، مهدی، جلد30، تهران: فرهنگ سبز.
3. بهرامی، بهرام، (1387)، بایسته‌های ادله اثبات دعاوی حقوقی و کیفری، تهران: مؤسسۀ فرهنگی نگاه بینه.
4. حمیتی واقف، احمدعلی، (1387)، ادله اثبات دعوی، تهران: حقوق‌دان. دانش‌نگار.
5. دیلمی، احمد، (1382)، بایسته‌های تفسیر قوانین با تأکید بر قوانین اساسی و مدنی، قم: دانشگاه قم.
6. رستمی، چلکاسری، عبادالله، (1391)، ادله اثبات دعوی در امور مدنی، رشت: دانشگاه گیلان.
7. زراعت، عباس و حاجی‌زاده، حمیدرضا، (1388)، ادلۀ اثبات دعوا، کاشان: قانون­مدار.
8. شمس، عبدالله، (1392)، ادلۀ اثبات دعوا، تهران: دراک.
9. صافی گلپایگانى، لطف‌الله، (1417 ﻫ.ق)، جامع الأحکام‌، جلد2، قم: انتشارات حضرت معصومه (س).
10. صدرزاده افشار، محسن، (1376)، ادله اثبات دعوا در حقوق ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
11. عظیمی، محمد، (1372)، ادلۀ اثبات دعوی، تهران: مؤلف با همکاری انتشارات هاد.
12. عمروانی، رحمان، (1390)، تعارض ادلۀ اثبات دعوا (در امور حقوقی)، تهران: فکرسازان.
13.  فاضل لنکرانى، محمد، (1428 ﻫ.ق)، جامع المسائل‌، جلد1، قم: انتشارات امیر قلم
14. قائم مقام فراهانی، عبدالمجید، (1384)، ادلۀ اثبات دعوی بین‌المللی و داخلی، تهران: عبدالمجید قائم مقام فراهانی.
15. کاتوزیان، ناصر، (1388)، مقدمۀ علم حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار.
16. کاتوزیان، ناصر، (1384)، اثبات و دلیل اثبات، جلد1، تهران: میزان.
17. کاتوزیان، ناصر، (1384)، اثبات و دلیل اثبات، جلد2، تهران: میزان.
18. کریمی، حسین، (1365)، موازین قضایی از دیدگاه امام خمینی (ره)، قم: شکوری.
19. کریمی، عباس، (1388)، ادلۀ اثبات دعوا، تهران: میزان.
20. گلدوزیان، ایرج، (1389)، ادلۀ اثبات دعوا، تهران، میزان.
21. محسنی، حسن، (1389)، ادارۀ جریان دادرسی مدنی بر پایۀ همکاری و در چارچوب اصول دادرسی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
22. محمودی دشتی، شیخ علی‌اکبر، (1373)، ادله اثبات دعوی، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
23. مختاری، رحیم، (1392)، ارزیابی قضایی ادلۀ اثبات دعوا، تهران: مجد.
24. معاونت آموزش قوه قضائیه، (1388)، اعتبار سند و تعارض آن با ادلۀ دیگر در حقوق ایران و فقه امامیه. تهران: جنگل.
25. موسوی خمینی، سیدروح‌الله، امام خمینی، (1381)، استفتائات. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
26. ناصر شادباد، ابراهیم، (1391)، ادله اثبات دعوا، تبریز: یانار؛ آیدین.
ب) عربی
27. الاردبیلی، احمد بن محمد، محقق اردبیلی، (1416ﻫ.ق)، مجمع الفائده و البرهان، قم: موسسه النشر الاسلامی.
28. الآشتیانی، محمدحسن، (1363)، کتاب القضاء، قم: دارالهجره.
29. الانصاری، مرتضى بن محمد امین، شیخ انصاری، (1415ه‍.ق)، القضاء و الشهادات‌، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى‌.
30. السنهوری، عبد‌الرزاق احمد، (بی‌تا)، الوسیط فی شرح القانون المدنی، جلد2، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
31. الحسینی الشیرازی، سیدمحمد، (1409ﻫ.ق)، القضاء. بیروت: دارالعلوم.
32. الحلبى، ابوالصلاح، (1403ه‍.ق‌)، الکافی فی الفقه‌، اصفهان: کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین (ع).
33. الحلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، علامه حلی،‌ (بی‌تا)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. جلد2، مشهد: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌.
34. ----، -----------------------------، (1413 ﻫ.ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام‌، جلد3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
35. الحلّى، محمد بن منصور بن احمد، ابن ادریس حلی، (1410ه‍ ق‌)، السرائر الحاوی الفتاوی، جلد2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
36. الحلّى، یحیى بن سعید‌، (1405ه‍ ق‌)، الجامع للشرائع‌، قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة.
37. الطباطبایی حکیم، سیدمحمدسعید، (1420ﻫ.ق)، مسائل معاصره فی فقه القضاء، قم: مکتب آیت الله العظمی حکیم.
38. الطبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، (1414ﻫ.ق)، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، جلد2، بیروت: دارالفکر.
39. الطوسى، ابوجعفر محمد بن حسن،‌ (1407 ﻫ.ق)، الخلاف‌، جلد6، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‌.
40. ------،------------------، (1351)، المبسوط فی فقه الإمامیة، جلد 8، تهران: حیدری.
41. العاملی، محمدبن مکی، شهید اول، (1412ﻫ.ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، جلد2، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
42. الجبعی العاملى، زین‌الدین بن على، شهید ثانى، (بی‌تا)، الروضه البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیة، جلد3، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
43. الحلّى، جعفر بن حسن،‌ محقق حلّى‌، (1408ه‍.ق‌)، الشرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد4، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان‌.
44. الفاضل الآبی، حسن بن ابى‌طالب، (1417ه‍.ق)، ‌کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، جلد2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‌.
45. گیلانی، محمدحسین، (1413 ﻫ.ق)، جامع الشتات، تهران: مؤسسۀ کیهان.
46. المظفر، محمدرضا، (1391)، اصول فقه. جلد2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
47. المنتظری النجف آبادی، حسن‌علی،‌‌ (بی‌تا‌)، رساله استفتائات. جلد2، قم.
48. الموسوی الخمینی، سید روح الله‌، امام خمینی، (1379‌)، تحریرالوسیله، جلد2، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
49. الموسوی الگلپایگانی، سید محمدرضا، (1410ه‍ ق)، افاضه العوائد. جلد2، قم: دارالقرآن الکریم.
50. النجفی، محمدحسن، (1374)، جواهرالکلام فی شرح شرائع­الاسلام، جلد40، تهران: دارالکتب السلامیه.
51. النراقى، احمد بن محمد مهدى، (1415ه‍ ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، جلد2، قم‌: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).