حقوق؛ واقعیت یا اعتبار (ماهیت حقوق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

 به‌نظر می‌رسد علاوه بر آنکه باید به‌جای «فلسفة حقوق»، از «فلسفه­های حقوق» سخن گفت و مباحث آن را با عنایت به تفاوت‌های زیاد ماهوی موضوعات در حقوق خصوصی با حقوق عمومی مطرح کرد، باید حقوق را از منظری اساسی‌تر که مبنای سایر مباحث قرار می‌گیرد، نیز بررسی کرد که عبارت است از شناخت حقوق از دیدگاه «وجودشناسی». وقتی عالم حقوق را اعتباری و در مقابل عالم واقعی تلقی کنیم و آن را از واقعیت خارج بدانیم، استدلال‌هایی که در علم واقع معقول شناخته نمی‌شود، در عالم حقوق مجاز شمرده خواهد شد و این به معنای «علم» محسوب نشدن حقوق و به اصطلاح قراردادی وصف شدن آن و عدم التزام به قواعد «شناخت» و «علم» در تحقیقات حقوقی خواهد بود. آنچه در این مقاله مورد بررسی و تأملات عمیق‌تر قرار خواهد گرفت، میزان صدق و کذب گزارة مشهور «اعتباری» بودن حقوق است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

LAW: A REALITY OR A CREDIBLE (THE NATURE OF LAW)

نویسنده [English]

  • Amir Sadeghi Neshat
Associate Professor, Faculty of Private Law and Politics, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

It seems that in addition to the point that instead of “Philosophy of Law” we should say of “Philosophies of Law”, and discuss its issues according to many natural differences of them in private and public law, we should study law in a more basic viewpoint which is the basis for the other topics, and that is cognition. When we consider law as credible, contrary to the reality, the ratiocinations which are not considered as reality in real world, are permissible in law ambit. It means that law is not considered as knowledge, and it is described as credible, and also it means there are no obligations toward cognition and science in law studies. What is deeply deliberated here is the rate of truth and falsehood of the known statement of credibility of law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognition
  • philosophy of law
  • Reality

مراجع

  1. الف) فارسی

    1.  ابن‌سینا (1388)، اشارات، ترجمۀ حسن ملکشاهی، چ 6، ج 1، تهران: سروش.
    2.  اشتراوس، لئو (1375)، حقوق طبیعی، ترجمۀ باقر پرهام، چ 2، تهران: آگاه.
    3. افلاطون (1344)، جمهوریت، تهران: انتشارات کانون معرفت.
    4.  الهی قمشه‌ای، مهدی (1345)، حکمت الهی (عام و خاص)، چ 3، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی اسلامی.
    5. امامی، سید حسن (1351)، حقوق مدنی، چ 4، ج 1، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
    6. جینز، سر جیمز (1352)، فیزیک و فلسفه، ترجمۀ علیقلی بیانی، چ 2، تهران: انتشارات کتاب‌های جیبی.
    7. دورانت، ویل (1354)، لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب خویی، تهران: نشر اندیشه.
    8. راسل، برتراند (1351)، قدرت، ترجمۀ هوشنگ منتصری، چ 2، تهران، مؤسسۀ مطبوعاتی عطائی.
    9. راسل، برتراند (1356)، فلسفۀ شناخت، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، چ 3، تهران: خوارزمی.
    10. راسل، برتراند (1360)، جهان‌بینی علمی، ترجمۀ سید حسن منصور، چ 3، تهران: آگاه.
    11. راسل، برتراند (1382)، منطق و عرفان، ترجمۀ نجف دریابندری، چ 2، تهران: ناهید.
    12. سرل، جان ر. (1395)، ساخت واقعیت اجتماعی، ترجمۀ محمدمیثم امینی، تهران: فرهنگ نشر نو.
    13. شیرازی، سید رضی (1392)، شرح منظومه حکیم سبزواری، تهران: حکمت.
    14. صدر، محمدباقر (1351)، فلسفه ما، ترجمۀ سید محمدحسن مرعشی، تهران: صدر.
    15. طباطبائی، محمدحسن (1350)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح مرتضی مطهری، قم: بی‌نا.
    16. فروغی، محمدعلی (1361)، سیر حکمت در اروپا، تهران: انتشارات صفی‌علیشاه.
    17. کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفه حقوق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    18. کاتوزیان، ناصر (1372)، قواعد عمومی قراردادها، ج 1، تهران: انتشارات بهنشر.
    19. کورنر (1367)، فلسفه کانت، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
    20. نجفی، محمدحسن (1312 ه‌. ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 8، بیروت: مؤسسۀ المترضی العالمیه.

     

    ب) انگلیسی

     

    21. Bell,John; Boyron, Sophie; and Whittaker, Simon (1998), New York: Oxford University Press Inc. 

    22. Schmitthoff, Clive M, and Sarre, David A G (1984), Mercantile Law, Stevens & Son, London.

     

     

مطالعات حقوق خصوصی
دوره 47، شماره 1
فروردین 1396
صفحه 37-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار