تأثیر ورشکستگی شرکت‌های مادر و تابعه بر یکدیگر با تدقیق در روابط و مسئولیت متقابل آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشجوی کارشناسی‌ارشد حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

موضوع شرکت‌های مادر و تابعه، به‌دلیل نقش آنها در عرصۀ‌ تجاری-اقتصادی، همواره از مسائل بحث‌برانگیز محافل حقوقی بوده است. از جمله ابهاماتی که در این مورد قابلیت تحقیق و بررسی دارد، مسئلۀ تأثیر یا عدم تأثیر ورشکستگی این دو شرکت بر یکدیگر است. در این زمینه، اصل استقلال مالی این دو شرکت به‌دلیل شخصیت حقوقی مستقل آنها از یک ‌سو و روابط مالی و مدیریتی بین آنها از سوی یکدیگر، باید مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش، سعی شده است با بررسی روابط و مسئولیت‌های بین این دو شرکت در طول حیاتشان، به ارائۀ پاسخی روشن در این خصوص دست یابیم. ماحصل پژوهش حاکی از تأثیر ورشکستگی شرکت مادر بر تابعه و ورود آن به وادی انحلال در عمل و مسئولیت احتمالی شرکت مادر در فرض ورشکستگی شرکت تابعه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE EFFECT OF BANKRUPTCY OF PARENT AND SUBSIDIARY CORPORATIONS ON EACH OTHER WITH SCRUTINY IN THEIR MUTUAL RELATIONS AND RESPONSIBILITY

نویسندگان [English]

  • Laya Joneydi 1
  • Hassan Eskandari 2
  • Behzad Farjam 3
1 Associate Professor of Department of Private and Islamic Law of Faculty of Law & Political Sciences of University of Tehran
2 Master in Private Law in Faculty of Law of University of Tarbiat modares
3 Master in Private Law in Faculty of Law & Political Sciences of University of Tehran
چکیده [English]

The topic of parent and subsidiary corporations, because of the role that these corporations perform in trade-economic field, had always been from the controversial issues of legal circles. From the ambiguities be studied in this case, is the issue of the effect or effectiveness of the bankruptcy of these the two corporations on each other. In this regard, the principle of the financial independence of these two corporations, due to their independent legal entity on the one hand and financial and administrative relations between them on the other hand, should be considered. In this article, it is tried to, by investigation of the financial relations and responsibilities between these two corporations during their lifetime, achieve to offer a clear answer in this issue. The result of article indicate the effect of the bankruptcy of parent corporation to subsidiary and itʼs entering to the valley of dissolution in practice and probable liability of parent corporation in the case of bankruptcy of subsidiary corporation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Effects of Bankruptcy
  • Independence of Legal Entity
  • Legal Relationship
  • Subsidiary Corporation
  • Parent Corporation
  • responsibility

الف) فارسی

1. آتشی گلستانی، مرجان (1380)، ساختار حقوقی شرکت‌های فراملی در ایران، دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق خصوصی.
2. آذری، کیوان (1355)، «توقف در دیون»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 19، تهران.
3. اخلاقی، بهروز (1379)، سخنی پیرامون آیندۀ سرمایه‌گذاری در ایران(بررسی علل و موانع پیشرفت)، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 47، تهران.
4. اسکینی، ربیعا (1388)، حقوق تجارت ورشکستگی و تصفیۀ امور ورشکسته، چ دوازدهم، تهران: سمت.
5. اعظمی زنگنه، عبدالحمید (1346)، حقوق بازرگانی (درس و تقریرات به اهتمام دکتر سهراب امینیان)، چ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6. باقری، محمود (1390)، نقش حقوق شرکت‌ها و بازار بورس در موفقیت خصوصی‌سازی، چ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
7. بهرامی، شهریار (78-1377)، حقوق تجارت بین‌الملل، جزوۀ درسی کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
8. جنیدی، لعیا و ملیحه زارع (1394)، «اعمال قاعدۀ خرق حجاب شخصیت حقوقی بر مدیران؛ تحلیل مسئولیت مدیران شرکت‌های سرمایه در قبال دیون پرداخت‌نشدۀ شرکت»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ ششم، ش 1.
9. حاتمی، علی و اسماعیل کریمیان (1393)، حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه‌گذاری، تهران: انتشارات تیسا.
10. حسنوی، رضا و امیر مرادی (1387)، «شیوه‌های ارزش‌آفرینی شرکت مادر در شرکت‌های زیرمجموعه»، مجلۀ مدیریت فردا، سال بیستم، ش ششم.
11. حسینائی، مرضیه (1389)، ضوابط حقوقی حاکم بر فعالیت شرکت‌های فراملی، دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد رشتۀ حقوق تجارت بین‌الملل.
12. حسینی مقدم، مهسا (1389)، مسئولیت شرکت مادر در قبال فعالیت‌های شرکت‌های فرعی در شرکت‌های چندملیتی، دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد رشتۀ حقوق تجارت بین‌الملل.
13. خدامی‌پور، احمد و فاطمه دهقان (1392)، «ارتباط ارزشی اطلاعات صورت‌های مالی تلفیقی، در مقایسه با صورت‌های مالی جداگانۀ شرکت اصلی»، مجلۀ پژوهش‌های حسابداری مالی، سال ششم، ش 3.
14. زارع، ملیحه (1392)، خرق حجاب شخصیت حقوقی شرکت، دانشگاه تهران، رسالۀ دکتری حقوق خصوصی.
15. ستوده تهرانی، حسن (1383)، حقوق تجارت، ج 4، چ پنجم، تهران: نشر دادگستر.
16. شهبازی‌نیا، مرتضی و همکاران (1390)، عبور از شخصیت حقوقی شرکت در فرض تقلب شریک در حقوق ایران و انگلیس، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 75، ش 74.
17. عادلی، محمدحسین (1365)، اقتصاد بین‌الملل و بازرگانی خارجی ایران، چ اول، تهران: نشر واحد فوق‌برنامه بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی.
18. عالی‌پناه، علیرضا (1390)، تعارض قوانین و دادگاه‌ها در مورد عجز از پرداخت، دانشگاه تهران واحد پردیس قم، رسالۀ دکتری رشتۀ حقوق خصوصی.
19. عرفانی، محمود (1373)، حقوق تجارت، ج 3، چ چهارم، تهران: مؤسسۀ انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد).
20. فرجی، اسماعیل (1390)، نفوذ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت تجاری، دانشگاه تربیت مدرس، رسالۀ دکتری رشتۀ حقوق خصوصی.
21. قائم‌مقام فراهانی، محمدحسین (1368)، حقوق تجارت (ورشکستگی و تصفیه)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
22. نصیری، مرتضی (1383)، حقوق تجارت بین‌الملل در نظام حقوق ایران، چ اول، تهران: امیرکبیر.

ب) خارجی

23. Bagrial, Ashok K., (1991), Company Law, 8th, Revised Edn, University of Dahli.
24. Blumberg, Ph., (1983), The Law of Corporate Groups, Procedural Law, 1983.
25. C. F. H., (1936), "Corporations: Disregard of Separate Entities: Subsidiary Corporation an Instrumentality of The Parent", Michigan Law Review, Vol. 34, No. 4, Available at: http:// www.jstor.org/stable/1281706.
26. Cheng, Thomas K., (2011), "The Corporate Veil Doctrine Revisited: A Corporate Study of the English and the U.S. Corporate Veil Doctrine", Boston College International and Corporative Law Review, V. 34.
27. Emmerich and Sonnenchien, (1989), Konzernrech, Vol.3, A.
28. Eroglu, M., (2007), Liability of Multinational Enterprises for Their Subsidiaries' Torts, A Thesis Submitted for The Degree of Doctor of Philosophy, London: Queen Mary College, University of London.
29. Eunmi, ch., (1999), "The Case of Korean Manufacturing Subsidiaries", Journal of Management, Vol.25, No. 4.
30. Gevurtz, Franulin A., (1997), Piercing: "An Attempt to Lift the Veil of Confusing Surrounding The Doctrine of Piercing The Corporate Veil", Oregon Law Review, v.76.
31. Harris, Janson, (2012), lifting the Corporate Veil on The Basis of an Implied Agency: A revaluation of Smith, Stone and Knight.
32. Hofstetter, K., (1990), "Parent Responsibility for Subsidiary Corporations: Evaluating European Trends", the International and Comparative Law Quarterly, Vol. 39, No. 3.
33. Lawence, G. Franko, (1991), Joint Venture, Survival in Multinational Corporation, America: Prager Publisher, 1991. 
34. "Liability of Subsidiary Corporation for Debts Incurred by Parent", (1934), The Yale Law Journal, Vol. 43, No. 3, Available at: http://www.jstor.org/stable/790897.
35. Loppez, Antoinette S., (1982), "The Alter Ego Doctrine: Alternative Challenges to The Corporate form", UCLL Law Review, V. 30.
36. Michael, Douglas C., (2000)," To Know A Veil", Journal of Corporate Law, V. 26.
37. O´donnel, S., (2000), "Managing Foreign Subsidiaries. Agents of Headquarters or an Interdependent Network", Strategic Management Journal, Vol.21, No.5.
38. Prokopieva, V., (2003-2004), Parent Company Liability in Case of Subsidiary Insolvenc -Time to Rethink Liability of Corporate Shareholders?, Thesis for The Degree of Master of European Studies, College of Europe Bruges Campus Law Department.
39. Riege, A., (2002), "Action to Overcome Knowledge-Sharing Systems", Journal of Knowledge Management, 6(3).
40. Roth, K. and Nigh, D., (1992), "The Effectiveness of Headquarters-Subsidiariy Relations, The role of Coordination, Control and Conflict", Journal of Business Research, Vol.25, No.4.
41. Schifferman, Robert P., (1975), "The Alter Ego", Journal of State Bar of California, V.31.
42. Schnitthoff, C. M., (1990), Schmitthoff´s Export Trade (The Law & Practice of International Trade), Ninth Edition, London: Stevens & Sons.
44. htpp://www.Merriam Webster.com.