رجوع ضمانت‌خواه به ذی‌نفع و ضامن پس از پرداخت ضمانت‌نامۀ بانکی با تأکید بر حقوق فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

    حضور توأمان اصل استقلال و ماهیت ضمانتی ضمانت‌نامۀ بانکی، پدیدآور پرسش‌های متعدد در مورد قواعد حقوقی حاکم بر ضمانت‌نامه‌های بانکی است. یکی از مسائل مطروحه در این خصوص، ناظر بر رجوع پس از پرداخت است. رجوع ضمانت‌خواه به دو شخص قابل تصور است: ذی‌نفع و ضامن. چنانچه ذی‌نفع، مطابق آنچه در قرارداد پایه گذشته است، محق به وصول وجه سند نبوده است، باید وجه دریافتی را مسترد کند. همچنین ضمانت‌خواه می‌تواند برای استرداد وجه به ضامن مراجعه کند. از آنجا که معمولاً ضامن پس از پرداخت ضمانت‌نامه، مطالبات خود را از حساب یا وثایق ضمانت‌خواه برداشت می‌کند، بحث رجوع ضمانت‌خواه به ضامن و شرایط تحقق آن دارای اهمیت و نتایج کاربردی است. رجوع ضمانت‌خواه به ضامن، در صورت عمل کردن برخلاف دستورهای ضمانت‌خواه یا پرداخت ناروای وجه ضمانت‌نامه به ذی‌نفع میسر است. این مقاله، مبانی، شرایط و نحوۀ رجوع در موارد پیش‌گفته را با تأکید بر حقوق فرانسه توصیف و تحلیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

APPLICANT’S RECOURSE TO BENEFICIARY AND GUARANTOR AFTER PAYMENT OF BANK GUARANTEE WITH EMPHASIS ON FRENCH LAW

نویسنده [English]

  • Mohammad Soltani
Assistant Professor, Faculty of Law, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Simultaneous presence of the principle of independence and surety nature of bank guarantee is the reason of numerous questions about the rules governing bank guarantees. One of the issues raised in this regard is recourse after payment. The applicant's recourse is conceivable to two parties: beneficiary and guarantor. If beneficiary is not entitled to receive the amount of guarantee in accordance with the basic contract, it must reimburse the amount received. The applicant can also refer to the guarantor for refunds. Since the guarantor usually withdraws its financial claims from applicant’s account after payment of guarantee, the applicant's recourse to guarantor and its conditions have consequential and practical results. The recourse of applicant to guarantor is possible in case of undue payment of guarantee or if guarantor acts in contravention of the applicant’s instructions. This article describes the basics, conditions, and the ways of recourse in the foregoing with emphasis on French law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • applicant
  • bank guarantee
  • beneficiary
  • guarantor
  • principle of independence

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. ابهری، حمید، فرزانگان، محمد؛ ظهوری، سمیه (1396). «قواعد و شرایط حاکم بر مطالبۀ خسارت تأخیر تأدیه در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، سال هشتم، ش 1.
    2. ادارۀ آموزش و مدیریت بانکی ملی ایران (1385)، حقوق بانکی.
    3. سربازیان، مجید؛ هاشمی، سید رضا (1396). «نقش تهاتر بر سقوط حق مطالبه و وصول وجه ضمانت‌نامه‌های بانکی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی (فصلنامۀ حقوق سابق)، دورۀ 47، ش 2.
    4. سلطانی، محمد (1395). حقوق بانکی، چ سوم، تهران: میزان.
    5. ---------- (1392). «مطالبۀ وجه ضمانت‌نامه‌های بانکی»، پژوهش حقوق خصوصی، دورۀ 2، ش 5.
    6. شهبازی‌نیا، مرتضی (1380). ضمانت‌نامۀ بانکی بین‌المللی، رسالۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
    7. ------------- (1383). «ماهیت حقوقی ضمانت‌نامۀ بانکی بین‌المللی و مقایسۀ آن با نهادهای سنتی»، نامۀ مفید، ش 43 .
    8. صفایی، سید حسین؛ رحیمی حبیب‌الله (1393). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چ هفتم، تهران: سمت.
    9. صندوق ضمانت صادرات ایران (1396). کتابچۀ راهنمای خدمات صندوق ضمانت صادرات ایران.

    10.غمامی، مجید (1378). «بحثی در قواعد حاکم بر ضمانت‌نامه‌های بانکی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 44، ش 816.

    11.کاتوزیان، ناصر (1387). قواعد عمومی قراردادها، ج 4، شرکت سهامی انتشار.

    1. کاشانی، سید محمود (1377). ضمانت‌نامۀ بانکی، مؤسسۀ بانکداری ایران.
    2. مافی، همایون؛ فلاح، مهدی (1393). «تحلیلی بر مطالبۀ من غیر حق و امکان جلوگیری از آن در ضمانت‌نامۀ عندالمطالبه»، پژوهش حقوق خصوصی، دورۀ 3، ش 9.
    3. محبی، محسن (1384). «حل‌وفصل دعاوی ضمانت‌نامه‌های بانکی بین‌المللی»، مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، ش 7 .
    4. مسعودی، علیرضا (1391). ضمانت‌نامه‌های بانکی در حقوق ایران و تجارت بین‌‌‌الملل، شهر دانش.
    5. نظافتیان، عبدالعلی (1369). «ذی‌نفع در ضمانت‌نامه‌های بین‌المللی بانکی»، مجلۀ کانون وکلا، پاییز و زمستان.

     

    ب) خارجی

    1. ALBIGES Ch. Et DUMONT-LEFRAND M.-P. (2013). Droit des sûretés, Dalloz, 4e éd
    2. AYNÈS L et CROCQ P. (2008). Les sûretés, la publicité foncière, Defrénois, 3e éd
    3. BARRAL G (1987). L’assurance des crédits à l’exportation, Nathan
    4. BARTHEZ, A.-S. (2017). Garantie Autonome- Recours du donneur d’ordre contre le bénéficiaire, Revue des contrats, n° 1
    5. CONTAMINE-RAYNAUD M. (1984). Les rapports entre la garantie à première demande et le contrat de base en droit français, Mélanges Roblot: LGDJ
    6. DEVELIOGLU H.- M. (2006). Les garanties indépendantes examinées à la lumière des règles relatives au cautionnement, Stämpfli,
    7. DOHM J. (1986) Les garanties bancaires dans le commerce international, Stämpfli
    8. DROZ G.A.L. (1996). Les droits de la demande dans les relations privées internationales, Trav. comité fr. DIP, année 1993-1994, Pédonc
    9. Elsan, M. (2012). “Legal Aspects of Unauthorized Bank Payments”, Money and Economy, Vol. 6, No. 4, Summer.
    10. HAKIM J. EL. (1980). Les pays du Proche-Orient, in FEDUCI, Les garanties bancaires dans les contrats internationaux, Colloque de Tours, Édition du Moniteur
    11. HOUIN-BRESSAND Ch. (2006). Les contre-garanties, Dalloz
    12. HOUSSA C. (1997). L’intervention des juges et des arbitres dans l’exécution des garanties, in L’actualité des garanties à première demande, Cah. AEDBF, p. 204
    13. FRANÇOIS, J. (2004). Les sûretés personnelles, Economica
    14. JOBARD-BACHELLIER M.-N. et BOURASSIN M. et BREMOND V. (2015). Droit des sûretés, Sirey, 5e éd
    15. LEGEAIS D. (2008).Sûretés et garanties du crédit, LGDJ, 6e éd
    16. LEVENEUR L. (1994). note sous Cass. com., 7 juin 1994, JCP E, II, p. 637
    17. LOGOZ F. (1991). La protection de l’exportateur face à l’appel abusif à une garantie bancaire, Librairie Droz, Genève
    18. Malinvaud Ph. (2007). Droit des obligations, Litec, 10e éd
    19. MARTIN D.-R. (1990). note sous Cass. com., 6 févr. 1990, D., jurispr. p. 468
    20. MATTOUT J.-P. (2004). Droit bancaire international, Revue Banque éd, 3e éd
    21. PIEDELIÈVRE S. (2017). Garantie à première demande, Rép. com. Dalloz
    22. PIEDELIÈVRE S. (1989). Les garanties personnelles dans les opérations bancaires internationales en droit français, Thèse Paris XII
    23. PIEDELIÈVRE S. (2004). Les sûretés, Armand colin, 4e éd
    24. PIETTE G. (2007). Droit des sûretés, Gualino, 2e éd
    25. PRÜM A. (1987). Application de l’adage « fraus omnia corrumpit » à propos des garanties à première demande, DPCI
    26. PRÜM A. (1994).Les garanties à première demande, Litec
    27. RIVES-LANGE J.-L. et CONTAMINE-RAYNAUD M. (1995). Droit bancaire, Dalloz.
    28. SABEH-AFFAKI B.-G. (1995). L’unification internationale du droit des garanties indépendantes, Thèse Paris II
    29. SIMLER Ph. (2008). Cautionnement, Garanties autonomes, Garanties indemnitaires, Litec, 4e éd
    30. SIMLER Ph. (2007). Garanties autonomes, J.-Cl. Civil Code, Art. 2321, Fasc. 15
    31. SOBEIH N. (1989). La lettre de garantie internationale, Thèse Paris I
    32. STOUFFLET J. (2002). J.-Cl. Banque, Crédit et Bourse, Fasc. 610
    33. STOUFFLET J. (1987). La garantie bancaire à première demande, JDI, p. 265
    34. TERRAY J. (1987). Le cautionnement : une institution en danger, JCP G, I, 3295
    35. Terré F, Simler Ph. et Lequette Y. (2005). Droit civil, Les obligations, Dalloz, 9e éd
    36. THÉRY Ph. (1998).Sûretés et publicité foncière, Puf, 2e éd
    37. TRIDI A. (1991). Les garanties bancaires dans le commerce international, Thèse Paris X- Nanterre
    38. VASSEUR M. (1986). obs. sous Cour. just. Genève, 12 sept. 1985, D. somm. p. 165
    39. VASSEUR M. (1995). obs. sous Cass. com., 7 juin 1994, D. somm. p. 19
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 48، شماره 2
تیر 1397
صفحه 247-263

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار