تحلیل ارزهای مجازی در پرتو فقه، حقوق و مطالعات تطبیقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

ورود ارزهای مجازی به‌عنوان مولود فناوری اطلاعات به عرصۀ مبادلات و استقبال روزافزون از آنها، عکس‌العمل‌های متفاوتی از ممنوعیت مطلق تا تجویز کامل را در پی داشته است. مقالۀ حاضر می‌کوشد ارزهای مجازی را در بستر فقه، حقوق و مطالعۀ تطبیقی تحلیل کند تا از این رهگذر بخشی از ابهامات برطرف شود. از آنجا که این ارزها با ثروت، منابع مالی و به‌طور کلی اقتصاد جامعه ارتباط دارند، بررسی آنها در بستر فقه فردی و حقوق خصوصی کافی نیست و ضرورت دارد مسائل مربوطهدر پرتو حقوق عمومی و فقه حکومتی نیز تحلیل شوند.پژوهش حاضر با این رویکرد و نیز با توجه به اینکه در کنار معایب و تهدیدها، مزیت‌ها و فرصت‌هایی را برای ارزهای مجازی متصور است،سیاست تجویز یا نفی مطلق را توصیه نکرده و پیشنهاد می‌کند با استفاده از تجربۀ کشورهای دیگر، سیاستگذاری و تقنین لازم انجام گیرد. استفاده از رویکرد کشورهای مختلف در ایجاد ارز مجازی ملی در شرایط بین‌المللی حاضر می‌تواند به‌منظور مقابله با محدودیت‌ها یا تحریم‌ها برای ایران سودمند باشد. بهتر است برای چنین ارزی، پشتوانۀ لازم همچون تولیدات نفت و گاز در نظر گرفته شود تا استفاده و سرمایه‌گذاری با رغبت و اطمینان بیشتری همراه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A COMPARATIVE ANALYSIS OF CRYPTO-CURRENCIES IN THE LIGHT OF JURISPRUDENCE AND LAW

نویسنده [English]

  • Asghar Mahmoudi
Assistant Professor of Law, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The entrance of crypto-currencies as the creature of information technology into the field of exchanges and the growing acceptance of them has led to a wide range of reactions from absolute prohibition to full permission. The present paper examines the crypto-currencies in the context of jurisprudence, law and comparative study to shed light on some of the ambiguities. Since these currencies are related to wealth, financial resources and generally the economy of the society, then their study in the context of individual jurisprudence and private law is not sufficient but it is necessary to analyze relevant issues in the light of public law and government jurisprudence. The present study, with the aforesaid approach and with regard to disadvantages and threats as well as advantages and opportunities of the currencies does not recommend the policy of absolute allowance or rejection. Instead, this study suggests that we can use the experience of other countries to establish the required policy and legislation. The application of different countries' approaches to the creation of a national crypto-currency under present international conditions can be useful for Iran to confront with restrictions or sanctions. It is better to determine necessary backing for this currency, such as oil and gas production, to make their investment and use more attractive and reliable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crypto-currency
  • Money
  • Blockchain
  • Private law
  • Public law
  • Individual jurisprudence
  • Government jurisprudence
الف) فارسی
1.آذرنیوار، محمد (1396). ده دلیل برای اینکه ارزهای دیجیتال اقتصاد ایران را متحول خواهند کرد، قابل دسترسی در سایت ارزهای دیجیتال.
2. ابوبکر، محمد (2018). بررسی جامع فقهی بیت کوین، ارزهای دیجیتال و بلاک چین، ترجمۀ محمد آذر نیوار، قابل دسترسی در سایت ارزهای دیجیتال.
3.امینی، غزال، زندگی دوم، دنیای شما، تخیلات شما بررسی استانداردها، قوانین و حقوق مالکیت معنوی، قابل دسترسی در: http://ce.aut.ac.ir/~a_hashemi/IT_engineering_II/sp08/student.reports/Ghazal.Amini.secondlife.pdf
4. ابوالحسینی، علی‌اکبر (1386). «بررسی تطبیقی ربای معاملی (فضلی) و شرایط تحقق آن»، مجلۀ فقه و مبانی حقوق، سال سوم، ش 9.
5. پارساپور، محمدباقر (1396). گزیده‌ای از حقوق اموال، تهران: شهر دانش.
6. پیلوار، رحیم (1394). «مفهوم اموال فکری در حقوق اموال و جایگاه آن»، مجلۀ مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 12.
7. جعفری، محمدحسن (1394). «فقه حکومتی و خط‌مشی عمومی: بررسی رابطۀ فقه حکومتی و دانش خط‌مشی عمومی شباهت‌ها، تفاوت‌ها و نتایج»، مجلۀ اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال اول، ش 3.
8. سلیمانی‌پور، محمدمهدی؛ سلطانی‌نژاد، حامد؛ پورمطهر، مهدی (1396). بررسی فقهی پول مجازی، دوفصلنامۀ علمی پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی، سال ششم، ش 2.
9. سیف‌پور، رضا (1393). زندگی دوم در فضای مجازی؛ تغییر در “سبک زندگی” جوانان، قابل دسترسی در: https://www.bultannews.com
10. قربانی، احمد، (1391). پول و ارز و بانکداری، قابل دسترسی در :http://www.poolvbank.blogfa.com/category/10
11. کاتوزیان، ناصر (1385). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی؛ اموال و مالکیت، تهران: میزان.
12. محمودی، اصغر (1391). «رهن اموال فکری در پرتو مقررات قانون مدنی و مطالعۀ تطبیقی»، فصلنامۀ پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 16، ش 1.
13. میرباقری، سید محمدمهدی (1391). گزارش درس خارج مبانی فقه حکومتی جلسۀ 2، قابل دسترسی در سایت www.isaq.ir
14. میرزاخانی، رضا، بیت کوین و ماهیت مالی- فقهی پول مجازی، مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، دی 1396.
15. سایت رسمی احکام جامع، قابل دسترسی در: www.sraj.ir
16. وبگاه پاسخگویی به سؤالات دینی، قابل دسترسی در:www.hadana.ir
 
ب) خارجی
17. Aitken, Roger (2018). Does Venezuela's Oil-Backed 'Petro' Have The Power To Showcase National Cryptocurrencies? availabe at: https://www.forbes.com/.../rogeraitken/2018/.../does-venezuelas-oil-backed-petro-hav.
18. Boehm, Franziska, Pesch, Paulina (2016). Bitcoin: A First Legal Analysis with reference to German and US-American law, availabe at: https://fc14.ifca.ai/bitcoin/papers/bitcoin14_submission.
19. Dabrowski, Marek, Janikowski, Lukasz (2018). Virtual currencies andcentral banksmonetary policy:challenges ahead. European Parliament's Committee on Economic and Monetary Affairs. availabe at: www.europarl.europa.eu/cmsdata/149900/CASE_FINAL%20publication..
20. European Central Bank (2015). Virtual currency schemes a further analysis. availabe at: www.ecb.europa.eu
21. Financial Action Task Force (2014). Virtual Currencies – Key Definitions and Potential AML/CFT Risks, 2014, availabe at: www.fatf-gafi.org.
22. Fried, Frank (2016). Virtual Currencies: Growing Regulatory Framework and Challenges in the Emerging Fintech Ecosystem, availabe at: scholarship.law.unc.edu/ncbi/vol21/iss1/10/.
23. Independent Community Bankers of America (ICBA) (2014). Virtual Currency: Risks and Regulation, availabe at: https://www.theclearinghouse.org/.../20140623%20Virtual%
24. ILINC Legal & Technology Briefs (2015). The Regulation of Virtual and Crypto Currencies- A Global Overview, availabe at: https://www.ilincnetwork.eu/.../the-regulation-of-virtual-and-crypto-currencies-agloba.
25. Library of Congress (2014). Regulation of Bitcoin in Selected Jurisdictions, January Report, availabe at: https://www.loc.gov/law/help/bitcoin-survey/regulation-of-bitcoin.
26. Murphy, Edward, Murphy, Maureen and Seitzinger, Michael. (2015). Bitcoin: Questions, Answers, and Analysis of Legal Issues, Congressional Research Service. availabe at: www.crs.gov
27. Ponsford, Matthew (2015). A Comparative Analysis of Bitcoin and other Decentralized Virtual Currencies: Legal Regulation in the People's Republic of China, Canada, and the United States. availabe at: https://papers.ssrn.com/abstract=2554186.
28. Team, Vault (2018). Modern money for modern markets – Part II, available at: http://vault.ch/modern-money-for-modern-markets-part-ii/.
29. World Economic Forum (2016). All you need to know about block chain, explained simply. Available at: www.weforum.org.