جمع و اختیار در مسئولیت مدنی ناشی از فعل شخصی، فعل غیر، فعل شیء و مسئولیت قراردادی در حقوق فرانسه و طرح آن در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان

چکیده

گاهی فعل زیانبار می‌تواند همزمان به فعل ناشی از فعل شخصی، فعل غیر یا فعل شیء توصیف شود. در این حالت در حقوق فرانسه این سؤال مطرح شده که آیا زیان‌دیده می‌تواند به اصول و مقررات هر سه مسئولیت استناد کند یا باید یکی را برگزیند و آیا دادگاه باید یکی را برگزیند و کدام مسئولیت و مستندات آن بر دیگری مقدم است. بنابراین یکی از مصادیق جمع و اختیار در مسئولیت مدنی، بحث تعیین قلمرو مسئولیت ناشی از فعل شخصی، فعل غیر و فعل شیء است. هر سه نوع مسئولیت امروزه به قاعده تبدیل شده و نیاز است تا حدود قلمرو هر یک تعیین شود. در کتاب‌های حقوق تعهدات فرانسه به‌صورت پراکنده به موضوع اشاره شده و از استقرا در این موارد می‌توان قواعد کلی در خصوص موضوع پیدا کرد. در حقوق ایران دکترین به این موضوع نپرداخته و مطالعة آن در حقوق فرانسه می‌تواند زمینة طرح آن را در ایران فراهم سازد که به شیوة تطبیقی مطالعه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

THE COLLECTION AND OPTION OF RESPONSIBILITY DUE TO PERSONAL ACTION, ANOTHER PERSON'S ACTION AND OBJECT'S ACTION IN FRENCH LAW AND ITS DESIGN IN IRANIAN LAW

نویسنده [English]

  • Alireza Yazdanian
Associate Professor of Law, Department of Law, University of Isfahan, Iran
چکیده [English]

Occasionally, the harmful act can be described simultaneously in the personal action, another person's action and object's action. This is an interesting question in French law whether the victim’s claim can be based on the principles of all three responsibilities or he has to choose one responsibility and the court should choose one responsibility and which responsibility and its documentation is prior to the other. Therefore, one of the examples of the collection and option of responsibility is the determination of the domain of the personal action, another person's action and object's action. All three types of responsibilities are nowadays becoming the rule and it is necessary to determine the scope of each one. This issue has been raised in the French books of the law of obligations and from the induction in these cases, general rules can be found. Doctrines have not addressed this issue in Iranian law and the studying it in French law could provide the basis for its design in Iran in a comparative study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Action
  • Personal
  • Another actions
  • Object action
  • Contract

مراجع

الف) فارسی
1. ایزانلو، محسن (1386)، شروط محدودکننده و ساقط‌کنندة مسئولیت در قراردادها، چ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
2. بادینی، حسن (1384)، فلسفة مسئولیت مدنی، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
3. بازگیر، یدالله (1379)، قانون مدنی در آیینة آراء دیوان عالی کشور، سقوط تعهدات، ضمان قهری، چ اول، انتشارات فردوسی.
4. جعفری تبار، حسن (1394)، کاتوزیان و حقوق زیان. تحلیل نظریة مسئولیت مدنی و نگاه کاتوزیان به آن، مندرج در کتاب بر منهج عدل، به سعی دکتر حسن جعفری تبار، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5. خدابخشی، عبدالله ( 1389)، جبران خسارت کارگران در نظام مسئولیت مدنی، چ1. شرکت سهامی انتشار.
6. داراب‌پور، مهراب (1387)، مسئولیت‌های خارج از قرارداد، چ اول، تهران: مجد.
7. کاتوزیان، ناصر (1386)، حقوق مدنی، الزام‌های خارج از قرارداد، ج1، چ هشتم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8. قاسم‌زاده، سید مرتضی (1388)، الزام‌ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، چ هفتم، تهران: میزان.
9. محقق داماد، سید مصطفی (1379)، قواعد فقه، بخش جزائی، ج 4، چ اول، تهران: مرکز نشر علوم انسانی.
10. یزدانیان، علیرضا (1379)، حقوقمدنی،قلمرو مسئولیتمدنی، چ اول، نشر ادبستان.
 
ب) عربی
11. ابن براج، قاضى عبدالعزیز (1406ق)، المهذب، ج2، چ اول، انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه.
12. جبعی العاملی، زین‌الدین (1372)، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، ج 2، چ هفتم، مرکز النشر مکتب الاعلامی الاسلامی.
13. حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، ج 4، چ اول، مؤسسة امام صادق (ع).
14. حلی (فخر المحققین) محمد بن یوسف بن یوسف اسدی (1387)، ایضاح الفواید فی شرح مشکلات القواعد، ج1.چ اول، قم: مؤسسة اسماعیلیان.
15. سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق)، مهذّب الأحکام، ج 21، چ چهارم، مؤسسة المنار.
16. سیستانى، سید على حسینى (1417ق)، منهاج الصالحین، ج 2، چ پنجم، دفتر حضرت آیت‌ا‌لله سیستانى.
17. شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی (1405ق)، رسایل الشریف المرتضی، ج 2، چ اول، دارالقرآن الکریم.
ج) فرانسوی
18. Bacache-Gibeili(Mireille) (2007), Droit civil.Les obligations.La responsabilité civile extracontractuelle.T.5. 1é.éd.Economica.
19. Baudry- Lacantinerie (G) (1921), Précis de Droit civil. T2. 12é.éd. Librairie de la société du recueil- siry.
20. Bllot – Léna (Aurélie) (2008), La responsabilité civile en droit des affaires.Des régimes speciaux vers un droit commun.1é.éd.L.G.D.J. Lextenso éditions.
21. Brun (Philippe) (2005), Responsabilité civile extracontractuelle. 1é.éd.LexisNexis.Litec
22. Buffelan Lanore (Yvaine) Larribau-Terneyre (Virginie) (2008), Droit civil.Les obligations. 11é.éd. Siry.
23. Bertolaso (Sabine) (2004), "DROIT À RÉPARATION. Responsabilité du fait des choses . Modes d'exonération", JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances, Fasc. 150-60.
24. Bertolaso (Sabine) (2009), "DROIT À RÉPARATION. Responsabilité du fait d'autrui. Domaine: responsabilité des artisans", JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances, Fasc.142.
25. Borghetti (Jean-Sébastien) (2010), " La responsabilité du fait des choses. un régime qui a fait son temps", RTD Civ.
26. Carbillac (Remy) (2008), Droit des obligations. 8é.éd.Dalloz.
27. Carbonnier (Jean) (1998), Droit civil. Les obligations. T4. 21é. éd. presses universitaires de France.
28. Colin (Ambroise) Capitant (H) (1935), Cours élémentaire de Droit civil français. T.2. 8é.éd. paris. Librairie Dalloz.
29. Carbillac (Remy) (2008), Droit des obligations. 8é.éd.Dalloz.
30. Canin (Patrick) (2007), Droit civil.Les obligations. 3 é.éd.Hachette supérieur..
31. Cathelineau-Roulaud (Anne) (2002), "DROIT À RÉPARATION. Responsabilité du fait des choses. Intervention de la chose", JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances, Fasc. 150-40.
 32. Crépeau(Paul-A) (1979), « La réforme du Code civil du Québec », Revue internationale de droit comparé, Vol. 31 No.2, pp. 269-283.
33. Delebecque (Philippe) Jérome pansier (Frédéric) (2014), Droit des obligations. 6é.éd. LexisNexis.
34. Dorsner-Dolivet (Annick) (1997), "Du nouveau dans la responsabilité des parents du fait de leurs enfants", Revue de droit sanitaire et social ,170-202.
35. Hauser (Jean) (2005), " Assistance éducative ; responsabilité de l'Etat auquel un mineur est confié", RTD Civ.
36. Hocquet-Berg (Sophie) (2004), "DROIT À RÉPARATION.Responsabilité du fait des bâtiments", JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances, Fasc. 152.
37. Huyette(Michel) (1997), " La responsabilité civile des services  éducatifs", Recueil Dalloz.
38. Fabre-Magnan (Muriel) (2007), Droit des obligations. Responsabilité civile et quasi-contrats.1é.éd. Presses universitaires de France.
39. Florin (Marie-Paule) Ollier(Cristian) Moussa(Tony)(1999), Les obligations et la responsabilité juridique de l’infirmière,1é éd,Editions heures de France.
40. Flour (Jaques) Aubert (Jean-Luc) Savaux (Eric) (2001), Droit Civil. Les Obligations. T2. Le fait juridique. 9 é.éd.sirey.
41. Jeuland(Emmanuel)(2009), Droit des obligations. 3é.éd.Montchrestien.Lextenso.Editions.
42. Jourdain.( Patrice) (2007), Les principes de la responsabilité civile.7é.ed. Dalloz.
43. Jeannot-Pagès (Ghislaine) (1999), " DROIT À RÉPARATION. Responsabilité fondée sur la faute. Responsabilité des instituteurs". Responsabilité civile et Assurances, Fasc. 125.
44. Jourdain. Patrice (2008), "DROIT À RÉPARATION. Responsabilité fondée sur la faute. Responsabilité du fait personnel ", JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances, Fasc. 123.
 45. Lapoyade .Dechamps )Christien ( (1998), Droit des obligations.1é.éd.ellipes edition marketing S.Q.
46. Lecourt (Arnaud) (2008), Fiches de droit des obligations. 19é.éd. paris.ellipes edition marketing s.a.
47. Lambert-Faivre (Yvonne) (1994), " Fondement et régime de l'obligation de sécurité", Recueil Dalloz.
48. Leduc (Fabrice) (1996), "La spécificité de la responsabilité contractuelle du fait des choses", Recueil Dalloz.
49. Legros (Jean-Pierre) (2010), "DROIT À RÉPARATION. Responsabilité du fait des animaux. Conditions". JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances. Fasc. 151-20.
50. Malaurie (Philippe) Aynes (Laurent) Stoffel-Munck (Philippe) (2007)، Droit civil، Les obligations، 3é.éd، Editions juridiques associées،Défrenois.
51. Malinvaud (Philippe) (2oo5), Droit des obligations. 9é.éd.LexisNexis.Litec.
52. Mazeaud (Henri. Léon. Jean) (1978), Leçons de droit civil. T2. Vol premier. Obligations. 6éd.éd. par François Chabas. Paris. Montchrestien..
53. Malaurie (Philippe) (2002), "La responsabilité civile médicale", Répertoire du notariat Defrénois, No° 23.
54. Maistre du Chambon(Patrick) (2014),"RÉGIME DE LA RÉPARATION.Action en réparation. Les modes de preuve",JurisClasseur Responsabilité civile et Assurances.Fasc. 223.
55. Malaurie(Philippe) (2002),"La responsabilité civile médicale. " Répertoire du notariat Defrénois, No. 23.
56. Starck(Boris) Roland(Henri) Boyer (Laurent) (1996), Obligations.T1. Responsabilité civile.5é.éd. Librairie de la cour de cassation.
57. Starck (Boris) (1972), Droit civil Obligations. 1é.éd. Librairies technniques.
58. Steinlé-Feuerbach(Marie.France) .2008. Droit des obligations. 1é.éd. Ellipses édition Marketing.S.A.
59. Sériaux (Alain) (1998), Droit des obligations. 2é.éd. Presses universitaires de France.
60. Stankovic(Obren) (1979), "La responsabilité civile selon la nouvelle loi yougoslave sur les obligations ",Revue internationale de droit comparé, Vol. 31 N°4, pp. 765-776.
61. Terré ,François, Simler,Philippe, Lequette,Yves (2005), Droit Civil. Les Obligations,9 é.éd ,Dalloz.
62.Tosi (Jean-Pierre) (2005), "TRANSPORT AÉRIEN. Montant de la responsabilité du transporteur. Procès en responsabilité. Règles spécifiques au droit aérien interne". Responsabilité civile et Assurances.
63. Viney. (Genevieve) Jourdain. (Patrice) (1998), Traité de Droit civil. Les conditions de la responsabilité civile. 2é.éd. Librairie générale de droit et de jurisprudence.
64. Viney (Geneviève) 1995. Traité de droit civil. Introduction à la responsabilité. 2é.éd. Librairie générale de droit et de jurisprudence.
65. Vaillier ( Pascale) (2002),"Magistrat", Responsabilité civile et Assurances.
66. Weill (Alex) Terré (François) (1975), Droit civil. Les obligations. 2é.éd. Dalloz.
 
67. Weitnauer (H) (1967), "Remarques sur l'évolution de la responsabilité civile délictuelle en droit allemand " Revue internationale de droit comparé, Vol. 19 No.°4, pp. 807-826.
 
 
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 49، شماره 4
دی 1398
صفحه 733-752

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار