نگرش تحلیلی به تأثیر نهادهای حقوقی بر توسعۀ اقتصادی با تمرکز بر نهادهای تشکیل‌دهندۀ هستۀ حقوقی بازار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران پردیس بین المللی کیش

چکیده

بدیهی است که افزایش ثروت مادی، ابزاری برای هموار کردن مسیر توسعه است. در این زمینه، کارشناسان دریافته‌اند که تحلیل‌های اقتصادی باید با لحاظ عوامل اقتصادی و غیراقتصادی انجام گیرد. بر این اساس، اقتصاد نهادگرا بر مبادلات اقتصادی و دنیای هزینۀ مبادلاتی مثبت، تمرکز کرده است. نهادگرایان اعلام کرده‌اند که نهادها (قواعد رسمی و غیررسمی) به‌منظور دستیابی به رفاه اقتصادی اهمیت دارند، زیرا آنها به‌عنوان قواعد بازی اقتصادی می‌توانند فضای ایمن را فراهم آورند، خطرها و هزینه‌ها را کاهش و انگیزه‌های اقتصادی را برای سرمایه‌گذاری و تجارت افزایشدهند. در این خصوص، بر کیفیت نهادهای حقوقی، به‌ویژه نهادهای تشکیل‌دهندۀ هستۀ حقوقی بازار (مالکیت و قرارداد) بسیار تأکید شده است. بدین‌ترتیب، این مقاله در پی پاسخگویی به این پرسش است که چرا  نهادهای حقوقی مالکیت و قرارداد راه را برای رشد و توسعۀ اقتصادی پایدار، هموار می‌کنند؟ یافته‌ها نشان می‌دهد، با تأمین نظم و هماهنگیِ مورد نیاز توسط نهادهای حقوقی، به‌ویژه مالکیت و قرارداد، فضایی ایمن به‌منظور تجارت فراهم می‌شود و بدین‌ترتیب انگیزه برای سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد. در نتیجه، رشد و توسعۀ اقتصادی، یعنی کیک بزرگ تولیدی و باکیفیت به‌دست می‌آید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analytical Approach to Influence of Legal Institutions in Economic Development: A Focus on legal Institutions of Market Creating

نویسندگان [English]

  • Hasan Badini 1
  • Farnaz Forouzan Boroojeni 2
1 Associate Professor of Tehran University
2 PhD candidate in Private Law at University of Tehran (Kish International Campus)
چکیده [English]

Certainly, rising material wealth is considered as a tool to pave the way for development. In this way, experts have found that in economic analyses, non-economic factors as important as economic factors. Accordingly institutional economic has focused on economic transactions and criticized the zero transaction cost world. As a result, institutionalism has announced that institutions (formal and informal rules) are important to achieve the economic prosperity, because they are as the rules of the economic game which can provide secure atmosphere, reduce risks and costs, and increase economic incentives to investment and trade. In this regard, the quality of legal institutions, especially legal institutions that create legal core of market (property and contract law) have been highly emphasized. Thus, this paper seeks to answer why property and contract law could contribute to economic growth and sustainable development? It is concluded that suitable legal institutions may provide a secure environment for investment and trade. These elements are vital to achieve economic growth and sustainable development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Institutional Economy
  • Economic Incentives
  • Economic Development
  • Contract Law
  • Property Law
  • Legal Institutions
  • Transaction Costs

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. بادینی، حسن (1385). «آیا حقوق دانش مستقلی است؟»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 74، ص 45- 1.
    2. تودارو، مایکل پی.؛اسمیت استیفن سی. (1393). توسعۀ اقتصادی، ترجمۀ وحید محمودی، تهران: نگاه دانش.
    3. جانسون، سیمون؛ مک میلان، جان؛ وودروف، کریستوفر (1384). «حق مالکیت و تأمین مالی»، در چند مقاله در زمینۀ موانع نهادی توسعۀ اقتصادی، ترجمۀ زهرا کریمی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    4. چاونس، برنارد (1390). اقتصاد نهادی، ترجمۀ محمود متوسلی، علی نیکونسبتی و زهرا فرضی‌زاده میاندهی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    5. حسینی سید محمدرضا؛ محمدی نجف‌آبادی، عبدالمجید (1392). «تأثیر حقوق مالکیت در رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه (زمینه‌ها و موانع)»، برنامه‌ریزی و بودجه، سال هجدهم، ش 121، ص 184- 163.
    6. دادگر، یداله (1389). مؤلفه‌ها و ابعاد اساسی حقوق و اقتصاد، پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم.
    7. داوودی، پرویز؛ جعفریه، فاطمه سادات (1393). «نگرشی نهادی بر ساختار سازی قدرت در عرصۀ داخلی برای نیل به اقتصاد مقاومتی»، برنامه‌ریزی و بودجه، سال نوزدهم، ش 126، ص 172- 151.
    8. دوسوتو، هرناندو (1386). راز سرمایه: چرا سرمایه‌داری در غرب موفق می‌شود و در جاهای دیگر شکست می‌خورد؟، ترجمۀ فریدون تفضلی، تهران: نشر نی.
    9. دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا، ج 5، چ دوم از دورۀ جدید، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    10. رمضانی باصری، عباس؛ میرفردی، اصغر (1393). «تبیین نهادگرایی و گرایش آن به توسعه»، مجلۀ اقتصادی، سال 14، ش 4- 3، ص 138- 121
    11. سن، آمارتیا کومار (1394). توسعه به‌مثابۀ آزادی، ترجمۀ وحید محمودی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    12. قاسمی حامد، عباس (1394). «حقوق اقتصادی»، تحقیقات حقوقی، ش 70.
    13. کاتوزیان، ناصر (1390). فلسفۀ حقوق: منطق حقوق، ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    14. ----------- (1391). قواعد عمومی قراردادها: مفهوم، انعقاد و اعتبار قرارداد، ج 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    15. گروینوگن، جان؛ اسپیتهوون، آنتون؛ ون دن برگ، آنت، (1391). مقدمه‌ای بر اقتصاد نهادگرا، ترجمۀ اصلان قودجانی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    16. متوسلی، محمود (1392). توسعۀ اقتصادی: مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روش‌شناسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    17. متوسلی، محمود؛ سیف، الله‌مراد؛ مهاجرانی، میرسعید (1392). «توسعۀ بومی، تغییری ضروری و بنیادین»، برنامه‌ریزی و بودجه، سال هجدهم، ش 122، ص 160- 133.
    18. محمدی، تیمور؛ ندیری، محمد، (1392). «بررسی تأثیر نهادهای خالق بازار و سایر نهادها بر رشد اقتصادی (رویکرد بین‌کشوری)»، پژوهش‌های اقتصادی، سال سیزدهم، ش 4، ص 207- 177.
    19. مشیری، مهشید (1371). فرهنگ زبان فارسی، تهران: سروش.
    20. نورث، داگلاس سی. (1395 الف). «اقتصاد نهادی جدید و توسعۀ جهان سوم»، در نهادها و توسعۀ جمعی از نویسندگان، ترجمۀ محمود متوسلی، مصطفی سمیعی نسب و علی نیکونسبتی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق
    1. ----------------- (1395ب). «درک فرایند تحول اقتصادی»، در نهادها و توسعۀ جمعی از نویسندگان، ترجمۀ محمود متوسلی، مصطفی سمیعی نسب و علی نیکونسبتی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    2. ------------------ (1395ج). «یادگیری، نهادها و عملکرد اقتصادی»، در نهادها و توسعۀ جمعی از نویسندگان، ترجمۀ محمود متوسلی، مصطفی سمیعی نسب و علی نیکونسبتی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

     

     

    ب) خارجی

    1. Acemoglu, Daron and Robinson, James (2010). "The Role of Institutions in Growth and Development", Review of Economics and Institutions, Vol. 1, No.2, pp.1- 33.
    2. Acemoglu, Daron; Johnson, Simon & Robinson, James A. (2005). "Institutions as A Fundamental Cause of Long-Run Growth", In Handbook of Economic Growth, Vol. 1 (Part A), Edited by Philippe Aghion & Steven N. Durlauf, Netherlands: Elsevier.
    3. Acemoglu, Daron; Johnson, Simon & Robinson, James A. (2001). "The Colonial Origins of Comparative Development: An Empirical Investigation", The American Economic Review, Vol. 91, No. 5, pp.1369- 1401.
    4. Bardhab, Pranan (2005). "Institutions Are Matter, But Which Ones?" Economics of Transitions, Vol. 13, No.3, pp.499- 532.
    5. Cadwell, Charles (2000). "Foeword", In Power and Prosperity: Outgrowing Communist and Capitalist Dictatorships, By Mancur Olson, New York: Basic Books, vii- xxiii.
    6. Cao, Lan (1997). "Law and Economic Development: A New Beginning", Texas International Law Journal, Vol. 32, pp.545- 559.
    7. Commons, John R. (1932). "The Problem of Correlating Law, Economics, and Ethics", Wisconsin Law Review, Vol. 8, No.1, pp.3- 26.
    8. Cross, Frank B. (2006). "Law and Economic Growth", In Law and Economic Development (Economic Approaches to Law), Edited by Hans-Bernd Schäfer, and Angara V. Raja, Edward Elgar.
    9. Gray, Cheryl W. (1991). "Legal Process and Economic Development: A Case Study Of Indonesia", World Development, Vol. 19,  No.7, pp.763- 778.
    10. Haggard, Stephan; MacIntyre, Andrew and Tiede, Lydia (2008). "The Rule of Law and Economic Development", The Annual Review of Political Science, Vol. 11, pp.205- 234.
    11. Hamilton, W. (1932). "Institution", in Encyclopedia of the Social Sciences, Edited by E. Seligman and A. Johnson (eds.), Vol. 8, New York: Macmillian
    12. Hodgson, Geoffrey M. (2003). "The Hidden Persuaders: Institutions and Individuals In Economic Theory", Cambridge Journal of Economics, Vol. 27, No.2, pp.159- 175.
    13. Kingston, Christopher and Miguez, Gonzalo Caballero (2009): "Comparing Theories of Institutional Change", Journal of Institutional Economics, Vol. 5, No.2, pp.151- 180.
    14. Lazear E.P. (1989). "Incentive Contracts", In Allocation, Information and Markets (The New Palgrave), By J. Eatwell, M. Milgate & P. Newman (eds.), Palgrave Macmillan
    15. North, D. C. (1981). Structure and Change in Economic History, New York: W. W. Norton & Co.
    16. North, D. C. (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge: Cambridge University Press.
    17. North, D. C. (1994). "Economic Performance Through Time", The American Economic Review, Vol. 84, No.3, pp.359- 368.
    18. North, Douglass C.; Wallis John Joseph and Weingast, Barry R. (2009). "Violence and the Rise of Open-Access Orders", Journal of Democracy, Vol. 20, pp.55- 68.
    19. O’Driscoll Jr., Gerald P. & Hoskins, Lee (2003) "Property Rights: The Key to Economic Development", Policy Analysis (No. 482), Washington D. C.: Cato Institute, 1- 17
    20. Posner, Rochard A. (1998). "Creating a Legal Framework for Economic Development", The World Bank Research Observer, Vol. 13, Vol.1, pp.1- 11.
    21. Rodrik, Dani (2000.) "Institutions for High-Quality Growth: What They Are and How to Acquire Them", Studies in Comparative International Development, Vol. 35, No.3, pp.3- 31.
    22. Rodrik, Dani (2005). "Growth Strategies" In Handbook of Economic Growth (Book 22),Edited by Philippe Aghion and Steven Durlauf, North Holland.
    23.  Santos, Alvaro (2006). "The World Bank’s Uses of the Rule of Law Promise in Economic Development", In The New Law and Economic Development: A Critical Appraisal, Edited by David M. Trubek and Alvaro Santos, Cambridge University Press.
    24. Trebilcock, Michael J. and Prado, Mariana Mota (2011). What Makes Poor Countries Poor? (Institutional Determinants of Development)", Edward Elgar
    25. Trubek, David M. (1972). "Max Weber on Law and the Rise of Capitalism", Wisconsin Law Review, Vol. 3, pp.721- 753.
    26. Trubek, David M. (2001).  "Law and Development", In International Encyclopedia of the Social and Behavioral Science, Edited by N. J. Smelser and Paul B. Baltes, Oxford: Pergamon.
    27. World Bank Group (2010). "Secured Transactions Systems and Collateral Registries", Washington, DC: World Bank (https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/25982 License: CC BY 3.0 IGO)
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 50، شماره 3
مهر 1399
صفحه 457-474

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار