استخراج قاعده عمومی در مسأله تقصیر و مصادیق بیمۀ اجباری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از موارد چالش‌برانگیز در دعوای مسئولیت مدنی، مواردی است که قانون‌گذار بیمه را برای یکی از اطراف اجباری کرده است؛ از جمله خسارات ناشی از حوادث رانندگی و خسارات کار. با توجه به اهمیت این نهاد و عدم مطالعۀ منسجم در مورد تأثیر تقصیر زیان‌دیده در مواردی که قانون‌گذار برای حمایت از یکی از طرفین بیمه را اجباری کرده است، بررسی دقیق تقصیر زیان‌دیده در این موارد خاص ضروری به‌نظر می‌رسد و با وجود تغییر قانون بیمۀ اجباری در سال 1395، بررسی مطابق با این قانون انجام نگرفته و معمولاً مقالات موجود در این زمینه به قانون بیمۀ مصوب 1347، استناد کرده‌اند، ازاین‌رو به‌منظور رفع نسبی خلأ موجود این تحقیق به بررسی میزان تأثیر تقصیر زیان‌دیده در حوادث رانندگی و عوارض ناشی از کار در قوانین ایران در مطالعۀ تطبیقی با حقوق کشور فرانسه می‌پردازد و درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا تقصیر زیان‌دیده در حوادث ناشی از کار و رانندگی از قواعد عام مسئولیت مدنی پیروی می‌کند یا تابع نظام مخصوص است که فرضیۀ اثبات‌شده این مقاله آن است که تأثیر تقصیر زیان‌دیده در موارد بیمۀ اجباری از قواعد عام مسئولیت مدنی پیروی نمی‌کند و جنبۀ حمایتی این قبیل قوانین مبنای مسئولیت مدنی را از نظریۀ تقصیر به سمت تقصیر مفروض سوق می‌دهد. مطالب این پژوهش براساس روش کتابخانه‌ای در دو بخش ارائه می‌شود؛ بخش نخست به تبیین مفاهیم و مبانی می‌پردازد و در بخش دوم تقصیر زیان‌دیده در موارد بیمۀ اجباری در حقوق ایران و فرانسه بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of damaged fault in cases of compulsory insurance

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sadeghi 1
  • Neda Khanzadeh 2
1 Associate-Professor at University of Tehran
2 Master
چکیده [English]

One of the most challenging issues in civil litigation is the cases where the legislator has made compulsory insurance policies, including accidental damages and labor damages. Given the importance of this institution and the lack of coherent study of the impact of the fault in cases where the legislator made it compulsory for one of the parties to provide insurance, a careful examination of the damaged fault in these particular cases seems necessary, and in spite of The change in the law of compulsory insurance in 1395 has not been carried out in accordance with this law and usually the articles in this area have been invoked to the insurance law approved in 1347. Therefore, in order to quantify the relative impact of the existing vacuum, this study examines the extent of the impact of damages caused by accidents and Due to the work in Iranian law, it deals with the comparative study of French law And seeks to answer the question whether the fault of workers and driving accidents is consistent with the general rules of civil liability or that it is subject to a special system. The hypothesis of this article is that the effect of damaged fault in insurance cases Mandatory does not comply with the general rules of civil liability, and the supportive aspect of such laws imposes the basis of civil responsibility from the theory of fault to the alleged fault. The contents of this research are based on a library method in two sections. The first section addresses the concepts and foundations, and the second part deals with the damaged fault in cases of compulsory insurance in Iranian and French law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Driving accidents
  • Labor damages
  • Social security
  • Irish law
  • Loss of fault
  • French law
  • Compulsory insurance
  1. بادینی حسن (1382). مطالعۀ تطبیقی نظام تأمین اجتماعی حوادث ناشی از کار در حقوق ایران و فرانسه، فصلنامۀ حقوق تأمین اجتماعی، دورۀ 1، ش1، ص 19-1.
  2. --------------- (1387). «قواعد حاکم بر اعمال همزمان نظام‌های جبران خسارت»، فصلنامۀ حقوق خصوصی مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 38، ش 2، تابستان، ص 68-39.
  3. بهرامی، حمید؛ آقا عباسی، رضا (1392). «بررسی مسئولیت مدنی کارفرما در قبال خسارت کارگران با نگاهی به قانون مسئولیت مدنی»،ماهنامۀ کانون، ش136، ص 81-61.
  4. پوراسماعیل، علیرضا (1392). «مطالعۀ تطبیقی تأثیر تقصیر زیان‌دیده بر مسئولیت مدنی در حقوق اسلامی و کامن‌لا»، فقه و حقوقاسلامی، ش7، ص 29-1.
  5. حلی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج 3، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  6. خدابخشی، عبدالله (1390). «مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی وتحولات آن در حقوق ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری،ص 128-103.
  7. شکاری، محمد؛ تقوایی، عباس (1396). «تحلیل قاعدۀ اقدام در فقه و حقوق مدنی ایران»، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دورۀ 3، ش2،ص 16-1.
  8. عراقی، سید عزت‌الله؛ بادینی، حسن؛ شهابی، مهدی (1386). درآمدی برحقوق تأمین اجتماعی، تهران: مؤسسۀ عالی پژوهشی تأمین اجتماعی.
  9. قاسم‌زاده، مرتضی (1378). «مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل»، مجلۀدانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 44، تابستان، ص 64-42.
  10. کاتوزیان، ناصر ( 1377). وقایع حقوقی، مسئولیت مدنی، شرکت سهامی انتشار.
  11. کاتوزیان، ناصر؛ جنیدی، لعیا؛ غمامی، مجید (1380). مسئولیت مدنی ناشیاز حوادث رانندگی، انتشارات دانشگاه تهران.
  12. کاظمی، محمود (1390). «اثر فعل زیان‌دیده بر مسئولیت مدنی عامل زیان»،فصلنامۀ حقوق قضایی، ش 27، ص 104-79.
  13. مدحی، علی (1394). دورۀ مقدماتی حقوق کار، تهران: کتاب آوا.
  14. یزدانیان، علیرضا (1394). «مطالعۀ تطبیقی طرح قاعدۀ مسئولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق ایران و فرانسه»، فصلنامۀ مطالعات حقوقخصوصی، دورۀ 42، ش4، زمستان، ص 268-249.
  15. ----------- ( 1386). قواعد عمومی مسئولیت مدنی، ج 1، تهران: میزان.

ب) خارجی

 

  1. Duppeyroux, Jean et Borgetto, Michel et Lafore, Bober (2001). Droit de la securite Sociale, edition Paris.
  2. Despax, Michel. et Rojot, Jacques. Laborde, Jean. )2011(. Labour Law in France, Kluwer Law International.
  3. Michel, Despax; Jacques, Rojot; Jean, Laborde )2011(. LabourLaw in France,London, Kluwer Law International.
  4. The Specific Regime for the Victims of Road and Traffic Accident, available at WWW.biicl.org. last seen 2018/09/30.
  5. Tunc Andre, 1988, Towards a European Civil Code, London: Kluwer Law International.
  6. Van Emanuel) 2016(. "The Development of the Concept of Contributory Negligence in Civil and Commen Law", Hungarian Journal Legal, 57,No.3, pp. 324-347.