شناخت سه‌گانة آیینیک (عدم پذیرش، ایرادات آیین دادرسی و دفاع ماهوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانش‌آموختۀ دکتری حقوقی خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

گفته می‌شود که از قواعد اولیه و اساسی آیین دادرسی این است که ایراد آیین دادرسی در صورت پذیرش، تأثیری در رد قطعی ادعای طرف مقابل ندارد. در بندهای یازده‌گانة مادة 84 قانون آیین دادرسی مدنی، مصادیق گوناگون ایرادات برشمرده شده است. اگرچه عناوین قانونی ایرادات آیین دادرسی تنها به موارد مصرح در مادة مذکور منحصر نیست، همة مصادیقی که در این ماده به‌عنوان ایرادات آمده است، طبیعتی یکسان ندارند؛ بعضی از بندهای مادة 84 به‌سبب تأثیری که در رد ادعای خواهان پس از بررسی ماهوی دارند، باید در شمار دفاع ماهوی قرار گیرند. همچنین در پاره‌ای موارد، جهات قانونی مورد استناد، موجب رد همیشگی ادعا، بدون بررسی و رسیدگی ماهوی می‌شوند. قواعد دستة اخیر را نمی‌توان با قواعد ایرادات یا دفاع ماهوی تحلیل کرد، زیرا به هیچ‌یک تعلق ندارند. اینان به لحاظ اثر آن در رد ادعا، همچون دفاع ماهوی هستند و از این نظر که مانع ورود در ماهیت دعوا می‌شوند، به ایراد آیین دادرسی شباهت دارند. در این مقاله به این نتیجه رسیده‌ایم که ایجاد دستة سوم در کنار دو دستة دیگر به‌منظور شناخت صحیح قواعد آیین دادرسی و آثار طرق دفاعی کمک بسیاری به نظر و فن آیین دادرسی می‌کند.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Trilogy Procedural & The Value of Their Identification

نویسندگان [English]

  • Hassan Mohseni 1
  • Majid Ghamami 1
  • Hadi Malektabar Firoozjai 2
1 University of Tehran
2 University of Tehran
چکیده [English]

As a basic rule of the procedure It is argued that the procedural plea, If accepted has no effect on definitive rejection of the claim of the other party. Article 84 of the Civil Procedure Law by its eleven sectios, various titles of procedural pleas have been enumerated. Not only, the number of procedural pleas are not limited only to the sections mentioned in that article, but also all of them have no same nature. Some should be considered as substantial defenses as a result of the effect of rejecting the claim after a substantive proceeding. Another category of them, have the same effect but without a substantive review. The rules of this category could not be compared to the rules of procedural pleas or substantial defenses, because they are different. They are, according to their effect, in rejecting the claim, are substantial defense, and they are similar to the procedural pleas of inadmissibility in preventing entry into a substantive review. In this paper, we conclude that the creation of a third category along with the two others will provide a great deal in order to properly understand the rules of procedure and the effects of defenses and it would be useful for theory and practice of procedure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • substantial defense
  • procedural pleas
  • pleas of non-admissibility

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. بازگیر، یداله (1381). تشریفات دادرسی مدنی در آئینة آراء دایوانعالی کشور، تهران: فردوسی.
    2. خدابخشی، عبدالله (1393). حقوق دعاوی، قواعد عمومی دعاوی، تهران: سهامی انتشار.
    3. درخشان‌نیا، حمید (1391). «مطالعة تطبیقی ایرادات و موانع رسیدگی در آیین دادرسی مدنی»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ ۱۶، ش ۲، ص 43-23.
    4. شمس، عبدالله (1392). آیین دادرسی مدنی، دورۀ پیشرفته، ج 1، تهران: دراک.
    5. شمس، عبدالله؛ کرد زنگنه،  مصطفی (1397). «ایراد عدم استماع در حقوق فرانسه و ایران»، تحقیقات حقوقی، دورۀ ۲۱، ش ۸۲، ص 29-11.
    6. صدرزاده افشار، سید محسن (1395). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، سه جلد در یک مجلد، تهران: مؤسسۀ جهاد دانشگاهی.
    7. عموزاد مهدیرجی، رضا (1394). ایرادات قضایی بر نحوۀ طرح دعاوی حقوقی، تهران: دادگستر.
    8. غمامی، مجید (1383). «دعوای متقابل»، مجلۀ دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، دورة ۶۶، شمارة پیاپی 520، ص 244-225.
    9. کاتوزیان، ناصر (1378). دورة عقود معین (1)، حقوق مدنی، دورة 4 جلدی، ج 1، تهران: سهامی انتشار.
    10. ----------- (1386). نظریة عمومی تعهدات، تهران: میزان.
    11. ------------ (1392). اعتبار امر قضاوت‌شده در دادرسی مدنی، تهران: میزان.
    12. محسنی، حسن (1393). ادارة جریان دادرسی مدنی بر پایۀ همکاری و در چارچوب اصول دادرسی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    13. ------------- (1393). آیین دادرسی مدنی فرانسه، ج 1، تهران: سهامی انتشار.
    14. ------------- (1395). «رویکردی تطبیقی بر دعوی تقابل»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، 198-167.
    15. ------------- (1391). «دعاوی مرتبط و ناکارامدی مقررات مرتبط»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورة ۷۶، ش ۷۷، ص 98-69.
    16. مصدق‌السلطنه، محمد (1396). دستور در محاکم حقوقی، تهران: سهامی انتشار.
    17. متین دفتری، احمد (1378). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، ج 1، تهران: مجد.
    18. مولودی، محمد؛ صفری، ناهید (1396). «ایرادها و دفاع ماهوی»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ۸۱، ش ۹۷، ص 181-163.
    19. هرمزی، خیرالله (1394). «شرایط قابل استماع بودن دعوی در فقه (شرحی بر بند 3 و 5 الی 11 مادۀ 84 قانون آیین دادرسی مدنی)»، پژوهش حقوق خصوصی، دورۀ ۴، ش ۱۳، ص 35-9.

     

    ب) فرانسه

     

    1. Akuesson, Ernest Tonawa (2016). Les exceptions de procéduredansleprocèscivil, Thèse de doctorat en Droit privé, sous la direction de Emmanuel Jeuland et de joseph djogbenou, Soutenue le 22-01-2016 à l'Université Paris 1.
    2. Cornu, Gérard et Jean Foyer, (1958). Procédurecivile, Presses universitaires de France.
    3. Morel, René (1932). Traitéélémentairedeprocédurecivile, 1è éd., Sirey.
    4. Solus, Henry et Roger Perrot, (1961). Droit judiciaire privé, t1, Sirey.
    5. Guinchard, Serge, Cécile Chainais et Frédérique Ferrand, (2008), Procédurecivile, Droit interne et droit de l'Union européenne, 29e éd, Dalloz.
    6. Cadiet, Loïc, Jacques Normand et Soraya Amrani-Mekki, (2013). Théoriegénéraleduprocès, 2e éd., PUF.
    7. Glasson, Ernest Désiré et Albert Tissier, (1925). Traité théorique et pratique d'organisation judiciaire de competence et de procedurecivile, Tome 1, 3è' éd, Sirey.
    8. Héron, Jacques et Thierry Le Bars, (2006). Droit judiciaire privé, 3e éd., Montchrestien Lextensoédition.
    9. Motulsky, Henri, (1973). “Le droit subjectif et l'action en justice”, repris in Écrits, tome 1, Études et notes de procédure civile, Dalloz. pp.85-100.
    10. Cadiet, Loïc et Emmanuel Jeuland, (2011). Droit judiciaire privé, LexisNexis.
مطالعات حقوق خصوصی
دوره 50، شماره 4
دی 1399
صفحه 763-781

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار