رویۀ قضایی محاکم ایران در مورد صدمات روانی وارده بر مسافران هوایی و نحوۀ جبران آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

2 گروه حقوق، واحد بین‌الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

3 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی

چکیده

در ساحت صنعت حمل‌ونقل هوایی گاه عدم حمل مسافر یا تأخیر در حمل، مسافران را در موقعیتی فراتر از دشواری ساده و قابل اغماض قرار می‌دهد و به فشار و حتی آسیب روانی تبدیل می‌شود. آسیب‌هایی که ممکن است مسافر آسیب‌دیده را تا مدت‌ها (و گاه تا همیشه) دچار مشکل و اختلال کند. حقوق نمی‌تواند به‌سادگی از کنار چنین آسیب‌هایی عبور کند. در این مقاله ضمن شناسایی آسیب‌های روانی که ممکن است در حین پرواز یا قبل و بعد از آن برای مسافران ایجاد شود، دیدگاه جامعۀ بین‌المللی و دولت‌ها در خصوص این نوع آسیب‌ها و موضع حقوق ایران و رویۀ قضایی بررسی و تبیین می‌شود. به‌نظر می‌رسد که رویۀ قضایی در این مورد جلوتر از حقوق موضوعه و همگام با تحولات بین‌المللی حرکت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Judicial Precedents of Iranian Courts in relation to Mental Injuries of Aviation Passengers and its Indemnification

نویسندگان [English]

  • Jamshid Noorshargh 1
  • Hamidreza Cahvoushi 2
  • Mojtaba Asgharian 3
1 Private Law, Azad Islamic University, Tehran, Iran
2 Ph.D Candidate of Azad Islamic Azad University, Kish International Branch
3 International Law, Faculty of Law, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Occurrence of unpredictable incidents and not fulfillment of (or delay) the commitments by airlines are so common and inevitable. In many cases, not transferring or delay in carriage of the passengers goes beyond a simple problem and make big mental dilemma for passengers which some of them have long-lasting effect on them. In this situation wisdom, conscience, religious jurisprudence and law cannot ignore it.
In this paper we try to recognize the mental injuries which maybe occur during the flight or before or after it and examine them legally. In this regards we will review the international community and government1s` point of view to these mental injuries and after that we will try to find the situation of these injuries and its indemnification in Sharia and Iranian legal system, especially recovery them by monetary methods. Finally we try to examine the judicial precedents of Iranian courts in relation to mental injuries of aviation passengers and how they have dealt to these injuries and whether they comply with Sharia, Iranian legal system and International regulation or not.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Aviation Carriage
  • Iran Civil Liability Code
  • Journey Cancellation
  • Delay in Carriage
  • Mental Injuries

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. ابوالحمد، عبدالحمید (1349). تحولاتحقوقخصوصی، تهران: دانشگاه تهران.
    2. اصغری آقمشهدی، فخرالدین (1382). «جبران خسارت معنوی در حقوق ایران»، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، ش 9 و 10، سال سوم، ص 48 - 31.
    3. پروین، فرهاد (1380). خسارت معنوی در حقوق ایران، تهران: ققنوس.
    4. جباری، منصور (1390). حقوق حمل‌ونقل بین‌الملل هوایی، تهران: میزان.
    5. --------- (1388). «مروی بر اسناد حاکم بر حقوق حمل‌ونقل بین‌المللی هوایی و سیر تحول آن»، مجلۀ پژوهش حقوق و سیاست، ش 26، ص 62-43.
    6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1367). ترمینولوژیحقوق،چدوم، تهران: گنجدانش.
    7. حسیبی، به آذین (1392). «تأثیر متقابل حقوق حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی و حقوق بین‌الملل خصوصی بر یکدیگر؛ با تأکید بر رویة قضایی دادگاه‌های ایران»، مجلة پژوهش های حقوق خصوصی شهر دانش، ش 4، (2)، ص 155-129.
    8. حسینی، سید مرتضی؛ راحله و خزائی، سید علی و سلطانی، میلاد (1395). «نظام حمایتی اقتصادی از مسافران، در حمل‌ونقل هوایی در فرض تأخیر و لغو»، فصلنامۀ علمی پژوهشی حمل‌ونقل، ش 4، دورۀ 13، ص 53 - 32.
    9. صفایی، سید حسین (1355). مفاهیموضوابطجدیددرحقوقمدنی، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات.
    10. ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1383). حقوق معاهدات بین‌المللی، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
    11. ------------------ (1385). حقوق بین‌الملل عمومی، چ بیست‌وچهارم، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
    12. کاتوزیان، امیرناصر (1376). قواعد عمومی قراردادها، چ دوم، تهران: شرکت انتشار.
    13. ------------ (1374). حقوق مدنی، الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، ج 1: مسئولیت مدنی، انتشارات دانشگاه تهران.
    14. صادقی مقدم، محمدحسن؛ اشراقی آرانی، مجتبی (1392). «تحلیل انتقادی تعیین حدود مسئولیت شرکت‌های هواپیمایی ایرانی مصوب 11/5/1391»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 61، ص 78- 57.
    15. محمدزاده وادقانی، علیرضا؛ بناء نیاسری، ماشاالله (1384). «کنوانسیون راجع به یکنواخت کردن برخی مقررات حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 68، ص  321- 297.
    16. میرشکاری، عباس (1393). «نقد یک رأی، در زمینه‌ی مطالبه‌ی ناشی از تأخیر در پرواز»، فصلنامۀ قضاوت، ش 79، دورۀ 14، ص 134 - 121.
    17. مجموعه آرای قضایی دادگاه تجدیدنظر استان تهران (حقوقی). ادارۀ انتشار رویۀ قضایی کشور، آبان‌ماه 1391.
    18. دادنامۀ شمارۀ 9109972161900292، صادره از شعبۀ 87 عمومی حقوقی تهران، مورخ 4/4/91.
    19. دادنامۀ بدوی شمارۀ 9109970220700768، صادره از شعبۀ 206 عمومی حقوقی تهران، مورخ 17/8/1391.
    20. دادنامۀ 9109970220700768، صادره از شعبۀ 7 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، مورخ 17/8/1391،.
    21. دادنامۀ شمارۀ 9109970221001572، صادره از شعبۀ 10 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، مورخ 4/11/91.
    22. دادنامۀ شمارۀ 9109972161901112، صادره از شعبۀ 87 دادگاه عمومی حقوقی تهران، مورخ 17/11/91.
    23. پروندۀ کلاسۀ 9109982161900225، سال 1391، مختومه در شعبۀ 87 دادگاه عمومی حقوقی تهران.
    24. دادنامۀ شمارۀ 9209972161900564، صادره از شعبۀ 87 عمومی حقوقی تهران، مورخ 29/5/92.
    25. دادنامۀ شمارۀ 9309970221800130، صادره از شعبۀ 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، مورخ 10/2/93.
    26. دادنامۀ بدوی شمارۀ 9809972161901600، صادره از شعبۀ 87 عمومی حقوقی تهران، مورخ 9/11/1397.

     

    ب( خارجی

    1. McKay Cunninggham. (2008). "The Montreal Convention: Can Passengers Finally Recover for Mental Injuries?", Vanderbilt Journal of Transnational Law, Vol. 41, available at: https://wp0.vanderbilt.edu/wp-content/uploads/sites/78/cunningham.pdf, pp. 1043-1081.

     

     

    ج) سایت‌های مورد استناد

    1. https://www.cao.ir/web/suggestions (سایت سازمان هواپیمایی کشوری)
    2. https://www.irna.ir/news/83154605 (سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران)

مطالعات حقوق خصوصی
دوره 50، شماره 4
دی 1399
صفحه 819-832

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار