مسئولیت جبران خسارت‌های وارد به کالا در فرض تعدد حمل‌کنندگان (حمل و نقل‌های جاده‌ای داخلی و بین‌المللی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

از مسائل بسیار مهم در زمینۀ حمل و نقل کالا از طریق جاده مسئلۀ مسئولیت جبران خسارت‌های وارد به کالا در فرض تعدد حمل‌کنندگان است. توضیح اینکه، حمل‌کننده ممکن است خود شخصاً عملیات حمل را بر عهده نگیرد و آن را به شخص دیگری واگذار کند. فرض مزبور خود متضمن دو فرض است؛ از سویی، ممکن است حمل‌کننده از اجزا، خدمه و رانندگان تحت‌الامر خود بهره ببرد. از سوی دیگر، ممکن است عملیات حمل را به حمل‌کنندۀ دیگری واگذار کند. روشن است که تنها فرض اخیر در زمرۀ مسائل حمل متوالی (تعدد حمل‌کنندگان) قرار می‌گیرد. این جستار با بررسی موضوع به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به تبیین مسئولیت جبران خسارت‌های واردشده به کالا در فروض مختلف تعدد حمل‌کنندگان‌ جاده‌ای می‌پردازد و به‌ویژه به این نتایج دست‌ یافته است که در حمل و نقل‌های جاده‌ای داخلی، علاوه بر حمل‌کنندۀ طرف قرارداد با ارسال‌کننده، ممکن است حمل‌کننده یا حمل‌کنندگان جدید نیز مسئولیت داشته باشند. اما در حمل‌ و نقل‌های جاده‌ای بین‌المللی مشمول کنوانسیون CMR، باید پذیرفت که اصولاً فقط حمل‌کنندۀ نخست، آخر و شخصی که خسارت در زمان او ایجاد شده است، مسئولیت دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE LIABILITY FOR COMPENSATION FOR DAMAGES TO THE GOODS WHEN A CARRIAGE PERFORMED BY SUCCESSIVE CARRIERS (INTERNAL AND INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT)

نویسندگان [English]

  • Saeed Mohseni 1
  • Seyyed Jamaluddin Mousavi Taqiabadi 2
1 Associate Professor of Private Law Department, Ferdowsi University of Mashhad
2 PhD Candidate of Private Law, University of Tarbiat Modares
چکیده [English]

One of the main issues in international carriage of goods by road is the related issue to liability for compensation for damages to the goods when a carriage performed by successive carriers. Note that carrier may not personally engage in transportation operations, and may delegate it to someone else. The situation contains two separate situations itself. On the one hand, the carrier may use his personnel, servants and drivers who are under his/her command. On the other hand, the carrier may assign carriage operation to another carrier. It is clear that merely the latter situation is included by successive carriage issues. This paper seeks to examine the issue in a descriptive-analytical manner to clarify the relating issues with the different situations of successive carriage and especially the results achieved in the internal road transportation new carrier(s) may be liable in addition to the contracted carrier. But in international road transport that cover convention CMR, it must be admitted that in principle only first carrier, the last carrier and the carrier that damage has occurred in his/her time, is liable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CMR convention
  • Damages
  • Internal Road Transportation
  • Liability
  • Successive Carriers
الف) فارسی
اسکینی، ربیعا (1390). حقوق تجارت، کلیات، معاملات تجاری، تجار و سازماندهی فعالیت تجاری، چاپ 14، تهران: سمت.
اشمیتوف، کلایو ام. (1378). حقوق تجارت بین‌الملل، ترجمۀ بهروز اخلاقی و دیگران، جلد 2، چاپ 1، تهران: سمت.
بهرامی‌احمدی، حمید (1388). حقوق مدنی (4)، مسئولیت مدنی، چاپ 1، تهران: میزان.
حسنی، حسن (1385). حقوق تجارت، چاپ 5، تهران: میزان.
دمرچیلی، محمد؛ حاتمی، علی و قرایی، محسن (1388). قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، چاپ 9 (اول از ناشر)، تهران: انتشارات دادستان با همکاری کتاب آوا.
سادات‌حسینی، سیدحسین (1384). «بررسی مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل جاده‌ای کالا در کنوانسیون قرارداد حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده (کنوانسیون سی.ام.آر.) و مقایسۀ آن با حقوق ایران و انگلیس»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 42، 199-238.
ستوده‌تهرانی، حسن (1389). حقوق تجارت، جلد 1، چاپ 26، تهران: دادگستر.
شریعت‌باقری، محمدجواد (1391). «حاکمیت اراده بر قراردادهای بین‌المللی خصوصی»، فصل‌نامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، شمارۀ 58، 97-140.
صفایی، سیدحسین و رحیمی، حبیب‌الله (1391). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ 4، تهران: سمت.
عبادی، محمد‌علی (1387). حقوق تجارت، چاپ 28، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
فخاری، امیرحسین (1388). «سخنی دربارۀ رأیی که در زمینۀ مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی صادر شده است»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 49، 55-84.
قاسم‌زاده، سیدمرتضی (1387(ب)). حقوق‌مدنی: الزام‌ها و مسئولیت بدون قرارداد، چاپ 6، تهران: میزان.
ـــــــــــــــــــــــ (1387 (الف)). مبانی مسئولیت مدنی، چاپ 5، تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر (1382). حقوق مدنی: الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، دورۀ 2 جلدی، چاپ 3، تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــــــــــــــــــ (1391). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی: وقایع حقوقی-مسئولیت مدنی، چاپ 8، تهران: شرکت سهامی انتشار.
محسنی، سعید و صفوی‌شاملو، حسین (1392). «راهنامه در کنوانسیون CMR»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 4، شمارۀ 2، 123-136.
محسنی، سعید و قبولی‌درافشان، سید محمدمهدی (1391). «شرایط اعمال کنوانسیون قرارداد حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده (CMR)»، فصل‌نامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، شمارۀ 58، 189-216.
یزدانیان، علی‌رضا (1390). «مبانی مسئولیت مدنی متصدی در قراردادهای حمل و نقل کالا در حقوق ایران و فرانسه»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 75، شمارۀ 73، 9-35.
ب) انگلیسی
Alghanim Group of Shipping & Transport Kuwait, Freight Forwarders Liability Available At:
www.alghanimgroup.com/FREIGHT_FORWARDING.pdf, Last Visited: 16/5/2014.
Baytan, Serenat, The Content And Functions Of The Consignment Note Under The CMR, Available At:
http://www.mondaq.com/x/170492/Transport+Law+Regulations/The+Content+and+Functions+of+the+Consignment+Note+under+the+CMR, Last Visited: 16/5/2014.
Beken, Tom (2005). Organised Crime and Vulnerability of Economic Sectors: The European Transport and Music Sector, Maklu.
Bishop, Bernard (2009). European Union Law for International Business, An Introduction Cambridge University Press.
Carr, Indira & Stone, Peter (2010). International Trade Law, published by Routledge-Cavendish, Fourth Edition.
Comentary on the Convention of 19 May 1956 on the Contract for the International Carriage of Goods by Road (CMR), Available At:
http://folk.uio.no/erikro/WWW/cog/commentaryCMR.pdf, Last Visited: 16/5/2014.
Convention On The Contract For The International Carriage Of Gods By Road Available At:
http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/transport/rotterdam_rules/09-85608_Ebook.pdf, Last Visited: 16/5/2014.
Court Case, Corte di Cassazione (Court of Cassation) (Italie), 2006, Numéro de la fiche : 40880, Available At:
http://www.idit.asso.fr/_private/moteur_cmr/jurisprudence/fiche.php?num=17 Last Visited: 16/5/2014.
Court Case, Corte di Cassazione (Court of Cassation) (Italie),(2008). Numéro de la fiche : 41405, Available At:
http://www.idit.asso.fr/_private/moteur_cmr/jurisprudence/fiche.php?num=15 Last Visited: 16/5/2014.
Legros, Cécile, "Transport Routier International, Responsabilité du transporteur routier international de marchandises, Conditions et régime", Juris Classeur Transport, Fasc. 776, 2011.
Lowe, David (2010). A Study Manual of Professional Competence in Road Haulage: A Complete Study Course for the OCR CPC Examination, Kogan Page Publishers,.
Paulin, Christophe (2010). Transports successifs et régime d'indemnisation, Revue de droit des transports, n 6, comm. 127.
Peyrefitte, Léopold (1996). "Transport Routier International, Contrat de transport de voyageurs et de marchandises", Juris Classeur Transport, Fasc. 775.
Schelin, Johan, CMR Liability in a Law & Economics Perspective,Available At:
http://www.juridicum.su.se/transport/Forskning/artiklar/Scandinavian.pdf, Last Visited: 16/5/2014.
Schmidt, H.G. (2009). Multimodal Transport Law: The law applicable to the multimodal contract for the carriage of goods, M.A.I.H. Hoeks, Breda, The Netherlands.
Staes, Olivier (2008). "Transport Routier International, Responsabilité du transporteur routier international de marchandises, Exercice des actions en justice", Juris Classeur Transport, Fasc. 777.
T. M. C. Asser Instituut (1978). Sveučilište u Zagrebu. Institut za međunarodno pravo i međunarodne odnose, On the Law of International Trade. Product Liability, Road Transport, Foreign Law: Hague-Zagreb Colloquium on the Law of International Trade, Hague Session 1976, Volume 2 of Hague- Zagreb essays on the law of international trade Hague-Zagreb essays, BRILL.
Uniform Rules Concerning the Contract of International Carriage of Goods by Rail, Available At:
http://www.otif.org/pdf_external/e/RU-CIM-1999-e.PDF, Last Visited: 16/5/2014.
Veaux-Fournerie, Paulette et Veaux, Daniel, Transports Successifs", Juris Classeur Transport, Fasc. 965, 2003.
Website: maritimeadvocate, CMR- uniformity or divergence?, Available At:
http://www.maritimeadvocate.com/law_cases/cmr_uniformity_or_divergence.htm, Last Visited: 16/5/2014.
Website: Laserint, The CMR Convention in Outline, Available At: www. laserint.co.uk/archive/The_CMR_Convention_in_Outline.pdf , Last Visited: 16/5/2014.